lunedì 29 febbraio 2016

L'Arconciliassion con Nosgnor [Duminica 4/3/2016]




Check this out on Chirbit

Lòn ch’a-i é a la rèis ëd tùit ij problema chi l’oma an ësto mond? S’iv disèissa che ‘l problema ‘l pì grand ch’i l’oma a l’é nòstra relassion con Nosgnor, con Dé, con col ch’a l’ha creane - cola relassion ch’i l’oma nen o ch’a l’é sbalià - i’m chërdrie? Tanti im chërdrio nen, përchè ‘d sicur a sarìo pront a dime che lor, ëd na relassion con Nosgnor a na fan bon ben a men-o o, për giustifichesse, im farìo la lista dij difet ëd “la religion”. Contut, ij problema ‘d cost mond a peudo nen esse arsolvù an n’àutra manera ch’a sìa nen cola dl’arconciliassion auténtica con Nosgnor, con ëd Dé ver e viv ch’an parla ciar pr’ ël mojen ëd la Bibia. I podrio pura sbate la testa contra ‘l mur fin-a ch’i veulo e dì che ‘d nò, ma sensa na relassion con Nosgnor, e na relassion giusta, coma Chiel a veul, i saroma mai content e i l’avrìo sgairà tuta nòstra vita për gnente. Përchè? Përchè j’uman a son ëstàit creà pròpi pr’ esse an comunion con sò Creator. Sant’Agustin, al prinsipi ëd soe Confession, a scriv: “Ti ‘t l’has fane për ti, e nòst cheur a l’ha nen ëd rechie fin-a a tant ch’a trova sò arpòs an ti”. Dai test biblich ch’i l’oma për costa Duminica, i vorìa pròpi anandié con l’epìstola, andova che Pàul an parla coma la mission ëd soa vita a l’era fé conòsse a tuti Gesù Crist, l’unich ch’a peuda realisé la génita e drua nòstra arconciliassion con Nosgnor:


“A l'é parèj ch'i l'oma chità 'd consideré j'àutri mach da 'n pont ëd vista uman. A-i era 'n temp ch'i consideravo 'l Crist medésim mach da 'n pont ëd vista uman. Coma ch'a l'é diversa ancheuj la manera ch'i lo consideroma! Sossì a l'é capità përchè coj ch'a vivo an Crist a son dventà na neuva creassion, ëd person-e neuve, La vita veja a l'é andassne: a l'é comensà na neuva vita! Tut sòn a l'é 'n don che Nosgnor a l'ha fane: a l'é Nosgnor, an efet, ch'a l'ha arconciliane a Chiel për ël mojen dël Crist e a l'ha fidà a nojàutri ël servissi dl'arconciliassion. An efet, Dé, an Crist, a l'ha arconcilià 'l mond con Chiel medésim e a l'ha pì nen tenù cont dij sò pecà, e a nojàutri a l'ha fidà l'anonsi dl'arconciliassion. I soma donca dj'ambassador ëd Crist, e a l'é coma se Dé medésim a suplichèissa për nòst ministeri. A l’é për lòn ch’iv suplicoma da part dël Crist: sie arconcilià con Nosgnor. Përché Dé a l'ha fàit che 'l Crist, ch'a l'avìa gnun pecà, a-j fussa carià 'l pecà përché grassie a Chiel nojàutri i podèisso fé l'esperiensa 'd Soa giustissia ch'an salva” (2 Corinti 5:16-21).


La pì bela esemplificassion ch’i l’oma ‘dl lòn ch’a veul dì vive lontan da Nosgnor e peuj rendse cont dl’eror ch’i l’oma fàit, a l’é la paràbola dël fieul pròdigh (o sgairon), ch’a podrìa mej avèj për titol “ël pare misericordios”. Armarcoma coma la paràbola a parla nen mach ëd coj ch’a l’han përdù soa relassion con Nosgnor, ma ‘dcò ‘d coj ch’a n’han na relassion con Nosgnor ch’a va nen, fàussa, da arformé, cola rapresentà dal scond fieul ch’i trovoma ant la conta.


“Ora, ëd gablé e ‘d gent ch’a l’avìa nen na bon-a arputassion a s’avzinavo tuti a Gesù për sente lòn ch’a l’avìa da dì. Ma ij farisé e ij magister ëd la lej a mormoravo, disand: “Sto-sì a arsèiv ëd gent ëd cativa ‘rputassion e a mangia ansema a lor”. Parèj Gesù a l’ha contaje costa paràbola: “N’òm a l’avìa doi fieuj. E ‘l pì giovo a l’ha faje a sò pare: “Pare, dame la part dël patrimòni ch’am toca”, e chiel a l’ha fàit le spartingaje. Pòchi dì dòp, rabastà ch’a l’avìa tut, ël fieul pì giovo a l’é andassne fòra ant un pais lontan, e lì a l’ha dàit fond a soa fortun-a con na vita dësbaucià. E dòp ch’a l’ha spendù tut, an col pais a l’é rivaje na gran carëstìa e chiel a l’ha comensà a esse ant l’arzigh ëd meuire ‘d fam. Antlora a l’é andass-ne vìa e a l’é butasse al sërvissi d’un dj’abitant dël pais, ch’a l’ha mandalo ant ij sò camp a pasturé ij crin. E con fieul a l’avrìa bin vorsù levesse la fam con le pleuje ch’ij crin a mangiavo, ma gnun a-i na dasìa. Ora, cand a la fin a l’é tornà a la rason, a l’ha dit: ‘Vàire giornalié i é-lo ant la ca ‘d mè pare ch’a l’han ëd pan an abondansa e mi i son sì a meuire ‘d fam! I m’aussërai e i m’andrai da mè pare, e i-j dirai: ‘Pare, i l’hai pecà contra ‘l cél e contra ti. I son pì nen degn d’esse ciamà tò fieul; tratme parèj d’un dij tò giornalié”. A l’é donca aussasse e a l’é vnùit da sò pare; e coma ch’a l’era ancora da leugn, sò pare a l’ha vëddulo e a l’é stàit pijà da la compassion, e corand da sò fieul, a l’é campassje a còl e a l’ha basalo. Ma ‘l fieul a l’ha dije: “Pare, i l’hai pecà contra ‘l cél e contra ti, e i son pì nen degn d’esse ciamà tò fieul. E ‘l pare a l’ha dije ai sò servitor: ‘Porté sì la vesta la pì bela e butèjla adòss; butèje n’anel al dil e ‘d sàndole ai pé. E mneme’l vitel gras e felo massé: i l’oma da mangelo për fé na festa. Përchè mè fieul ch’a l’é sì a l’era mòrt, e a l’é tornà a la vita; a l’era përdù e i l’oma artrovalo’. E a l’han comensà a fé festa. Ora, sò fieul prim-génit a l’era ‘nt ij camp ch’a travajava; e com a tornava e ch’a l’era davzin a la ca, a l’ha sentì canté e balé. A l’ha ciamà a un dij sò servitor còsa ch’a-i rivèissa. E col servitor a l’ha dije: ‘A l’é torna rivà tò frel, e tò pare a l’ha fàit massé ‘l vitel gras. I foma na gran festa përché tò frel a l’é tornà san e salv’. Ma a chiel a l’é vnùje la flin-a e a vorìa nen intré, bele se sò pare a lo pregava ‘d ven-e drinta. Ma chiel a l’ha rësponduje a sò pare: ‘Ma varda ‘n pò, a-i é tanti agn ch’i son a tò servissi e mai i son andàit contra a lòn ch’ it më comandave. Ancora ti ‘t l’has mai dame gnanca ‘n cravòt për fé festa con ij mè amis. Ma cand sto-sì, tò fieul, a l’é artornà, apress d’avèj sgairà ij tò beni con ëd bagasse, it l’has massaje ‘l vitel gras’. E ‘l pare a l’ha dije: ‘Varda, mè car fieul, ti ‘t ses sèmpre stàit con mi, e tut lòn ch’i l’hai a l’é ‘dcò ‘l tò.  Ora a ventava pròpi fé festa e arlegresse, përchè sto-sì, tò frel, a l’era mòrt e a l’é tornà a la vita; a l’era përdù, e i l’oma artrovalo’” [Luca 15:1-3,11-32].


Si l’oma nen na relassion con Nosgnor o s’i l’oma un-a ch’a va nen bin, nen tut a l’é përdù, coma ch’as dis, përché i podoma arconòsse nòst eror e avèj la gòj ëd vëdd-se përdonà da la misericòrdia ‘d Nosgnor. Lesoma lòn ch’a dis ël Salm 32. Ambelessì, ël poeta a ‘rciama a la ment vàire che sò cheur a pativa prima ch’a fussa dispòst a confessé ij sò pecà; peuj a fortiss coma ch’a l’é granda la gòj ëd vëddse përdoné ij pecà da Nosgnor. Parèj a cissa la gent a d’esse nen ëd e teston e d’avèj nen tëmma d’avzinesse a Nosgnor mentre ch’a l’é ‘ncora doverta la pòrta ‘d soa misericòrdia, përché chiel a l’é bin dispòst anvers tuti coj ch’as pento dij sò pecà. J’àutri a l’avran mach da argretesse d’avejlo nen falo.

Un salm ëd David. “Vardé la gòj ëd coj dont la disubidiensa a l’é stàita përdonà e dont ij pecà a son ëstàit armëttù! Vera, granda a l’è la gòj ëd coj che Nosgnor a-j ten pì nen cont ëd soe colpe e che adess a vivo an completa onestà! Cand ch’i arfusava ‘d confessé mè pecà, mè còrp mach as frustava da le lamente ch’ i fasìa për tut ël dì. Dì e neuit toa man a peisava dzura ‘d mi e a suvava mie fòrse tanme la caudura d’istà. Pàusa. Tutun, a la fin, i l’hai arconossù dëdnans a ti ij mè pecà e i l’hai chità dë stërmé mie colpe. I l’hai dit: “I confëssrai a Nosgnor mia disubidiensa, e ti it l’has përdoname mie trasgression. Pàusa. A l’é për lòn ch’a venta ch’ij tò fedej a t’invoco prima ch’a l’abio pì nen ël temp ëd felo, prima ch’a sio fongà da j’aque dël giudissi. An ti i l’hai trovà mia sosta: ti ‘t l’has guername dai privo. Ch’i sia mach ansercià da coj ch’a canto ‘d cant ëd liberassion. Pàusa. Nosgnor a dis: “It mnerai arlòngh ij mej senté dla vita. It darai ëd bon consèj e it goernrai. Sie nen tanme ‘n caval o ‘n borich teston, ch’a l’han da manca d’esse tenù an rëdna sedësnò at scoto nen. Vàire ch’a l’avran da patì coj ch’a séguito nen ij giust senté ‘d Nosgnor! Sò amor, contut, a ‘nsercia coj ch’a l’han fiusa ‘n chiel. Parèj, arlegreve an Nosgnor e àbie ‘d gòj vojàutri ch’i j’ubidisse! Vosé tota vòstra gòj, vojàutri ch’i l’eve ‘l cheur netià” [Salm 32].


Terminoma con n’orassion: Pare 'd misericòrdia, che tò Fieul Gesù Crist a l'é calà giù dal cél pr' esse 'l pan génit ch'a dà vita al mond, dane sèmper ëd cost pan, che chiel a viva an nojàutri e noi an chiel; ch'a viv e regna con ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmper. Amen.


Duminica 6 ëd Mars 2016 - Quarta Duminica 'd Quarésima - Giosué 5:9-12; 2 Corinti 5:16-21; Luca 15:1-3,11-32; Salm 32


venerdì 26 febbraio 2016

A l'é na facenda séria! [Duminica 28/2/2016]




Check this out on Chirbit

Che ‘d tragedie ch’a càpito an ësto mond! A-i na j’ero ‘dcò tante na vòta e i lesoma ant j’evangej che ‘d la gent, coma ch’a podrìo esse nojàutri, a-j ciamava a Gesù col ch’a podìa esse ‘l sens ëd le disgrassie ch’a l’avìo avune notissia. Gesù, ant l’ocasion dont i na lesuma ‘l test ancheuj, a veul nen fene l’ocasion ëd discussion académiche e a smija ch’a rësponda nen a lòn ch’a-j ciama la gent. A dis mach quajcòsa parèj: “Atension: coste disgrassie a deuvo esse për vojàutri na lession d’amprende". E lor, a l’avrìo-ne amprendula sta lession o a sarìo stërmasse darera a dë speculassion esistensiaj, coma magari i foma ‘dcò nojàutri?

Lesoma cola ch’a l’era la situassion che a-j buto dëdnans a Gesù, e soa rispòsta.
“A l’era ‘dcò an col temp-là che quajdun dij present a l’ha contaje a Gesù lòn ch’a l’era capità, che Pilat a l’avìa fàit massé dij Galilé ch’a j’ero rivà për smon-e ‘d sacrifissi al Templ, tant che ‘l sangh ëd lor a l’era mes-ciasse a col dij sacrifissi. E Gesù a l’ha replicaje: “Chërdeve che coj Galilé a fusso pì pecator che tuti j’àutri Galilé, përchè ch’a l’han patì ‘d còse parìje?”. Sicur che ‘d nò! Ëdcò vojàutri, s’iv penti nen ëd vòstri pecà, i andreve drit a la perdission ëd l’istessa manera. Opura, é-lo ch’i chërde che coj disdeut ch’a l’é tombaje a còl la tor ëd Siloe, e ch’a l’ha massaje, a fusso pì colpèivol che tùit j’abitant ëd Gerusalem? Nò ch’iv diso; ma s’iv penti nen, i andreve drit a la perdission ëd l’istessa manera”. Peuj Gesù a l’ha contaje costa paràbola: “A-i era un ch’a l’avìa un fié piantà an soa vigna, e ch’a l’é vnù a sercheje ‘d frut, ma a l’ha nen trovajne. E a l’ha dit al vignolant: “Varda, a-i é tre agn ch’i ven-o ‘d sërché ‘d frut a cost fié, e i na trovo pa. Tàjlo, përchè l’avrìa-lo da ocupé la tèra për gnente?”. E ‘l vignolant a-j rëspond: “Signor, lass-lo ancora për st’ann-sì, fin-a ch’i l’àbia dëscaussalo e ch’i l’àbia butaje ‘d drugia. E s’a fà ‘d frut, it lo lasseras, sëdësnò, dòp, falo pura tajé” [Luca 13:1-9].
An cost mond i patioma tuti le conseguense dij nòstri pecà e tut lòn ch’a capita a l’é n’apel a arconoss-lo e a ven-e al pentiment, n’apel a supliché Nosgnor ch’an daga la grassia nen mach ëd seurte fòra da le disgrassie ch’an capita an ësto mond, ma ‘dcò ‘d salvene dal giudissi sever ch’a-i sarà un dì për ognidun ëd nojàutri, dàit ch’i l’avroma tuti da rende cont a Nosgnor ëd la vita ch’a l’ha dane. A-i sarà gnun përdon a bon mërcà: gnun-e ilusion! Nòstra situassion a l’é tant séria che ‘l Salvator Gesù Crist a l’é vnù chiel medésim e a l’ha versà sò sangh an sacrifissi an sna cros për podèj paghé chiel ël pressi dla salvëssa ‘d coj ch’as fido an chiel e a lo séguito.

Coma ch’i vivoma la vita a l’era na facenda séria ‘dcò pr’ ël pòpol d’Israel ëd na vòta. Esse sò pòpol a na fasìa nen dij privilegià. Ëdcò lor a l’avìo da sté bin atent a nen seurte da ‘l senté che Nosgnor a l’avìa mostraje, coma ch’a dis la sconda letura d’ancheuj, da la prima litra ai cristian ëd Corinto.
L’esempi d’Israel, avertiment contra l’idolatria. Ora, car ij mè frej e seur, i veui nen ch’i dësmentie che ij nòstri antich a son ëstàit tuti sota na nivola ch’a-j mostrava la diression ch’a l’avìo da andé, e ch’a l’han travërsà ‘l mar a pé sùit. Tuti, pr’ ël mojen ëd la nivola e dël mar, a son ëstàit batesà coma ‘d dissépoj ëd Mosè. Tuti a l’han arseivù l’istess mangé spiritual, e tuti a l’han beivù dl’istessa beivanda spiritual, përchè a beivìo da la pera spiritual ch’a viagiava con lor. Cola pera a l’era ‘l Crist. Ma Nosgnor a l’é nen ëstàit content ëd la pì part ëd lor, coma a lo dimostra ch’a son mòrt ant ël desert e che ij sò còrp a son restaje spatarà. Tut lòn a l’é n’esempi për nojàutri përchè i l’àbio nen d’anvìa ‘d còse grame coma ch’a l’han fàit lor, e ch’i vnisso nen d’idolatra, coma vaire ‘d lor a son ëstàit, tal coma ch’a dis lë Scritura: “Ël pòpol a l’é setasse për mangé e bèive, e peui a son levasse për fé ‘d bagord”. Vardoma ‘d nen fé ‘d saloparìe coma ch’a l’han fàit quajdun ëd lor che për lòn a na son mòrtje ant un dì vintetre mila. Butoma nen a la preuva ‘l Crist, coma quajdun ëd lor a l’ha fàit e a son mòrt mordù da le serp. E fé nen ëd plente coma quajdun ëd lor a fasìa e a son mòrt për man dlë sterminator. Tut lòn ch’a l’é capitaje a l’era n’esempi, e a l’é stàit butà për ëscrit coma n’avertiment për nojàutri ch’i vivoma ant ij dì darié. Ëd conseguensa, che col ch’as chërd ëd sté drit, ch’as pija varda ‘d nen casché. Le preuve ch’i l’eve da soporté a son nen suruman-e. Nosgnor a l’é fedel e chiel a permëttrà nen chi sie tentà al dëdlà ‘d vòstre fòrse. Ansema a la tentassion, chiel av dà sèmper la manera ‘d seurtine e ‘d soportela" [1 Corinti 10:1-13].
Còsa ch’a veul dì arconòsse, confessé ij nostri pecà e cambié stra (la conversion) an ven mostrà dal Salm ëd costa Duminica, ël trenta-doi.

Salm 32 - Ël poeta a ‘rciama a la ment vàire che sò cheur a pativa prima ch’a fussa dispòst a confessé ij sò pecà; peuj a fortiss coma ch’a l’é granda la gòj ëd vëddse përdoné ij pecà da Nosgnor. Parèj a cissa la gent a d’esse nen teston e d’avèj nen tëmma d’avzinesse a Nosgnor mentre ch’a l’é ‘ncora doverta la pòrta ‘d soa misericòrdia, përché chiel a l’é bin dispòst anvers tuti coj ch’as pento dij sò pecà. J’àutri a l’avran mach da argretesse d’avejlo nen falo.
"Vardé la gòj ëd coj dont la disubidiensa a l’é stàita përdonà e dont ij pecà a son ëstàit armëttù1! Vera, granda a l’è la gòj ëd coj che Nosgnor a-j ten pì nen cont ëd soe colpe e che adess a vivo an completa onestà! Cand ch’i arfusava ‘d confessé mè pecà, mè còrp mach as frustava da le lamente ch’ i fasìa për tut ël dì. Dì e neuit toa man a peisava dzura ‘d mi e a suvava mie fòrse tanme la caudura d’istà. Pàusa. Tutun, a la fin, i l’hai arconossù dëdnans a ti ij mè pecà e i l’hai chità dë stërmé mie colpe. I l’hai dit: “I confëssrai a Nosgnor mia disubidiensa, e ti it l’has përdoname mie trasgression. Pàusa. A l’é për lòn ch’a venta ch’ij tò fedej a t’invoco prima ch’a l’abio pì nen ël temp ëd felo, prima ch’a sio fongà da j’aque dël giudissi. An ti i l’hai trovà mia sosta: ti ‘t l’has guername dai privo. Ch’i sia mach ansercià da coj ch’a canto ‘d cant ëd liberassion. Pàusa. Nosgnor a dis: “It mnerai arlòngh ij mej senté dla vita. It darai ëd bon consèj e it goernrai. Sie nen tanme ‘n caval o ‘n borich teston, ch’a l’han da manca d’esse tenù an rëdna sedësnò at scoto nen. Vàire ch’a l’avran da patì coj ch’a séguito nen ij giust senté ‘d Nosgnor! Sò amor, contut, a ‘nsercia coj ch’a l’han fiusa ‘n chiel. Parèj, arlegreve an Nosgnor e àbie ‘d gòj vojàutri ch’i j’ubidisse! Vosé tota vòstra gòj, vojàutri ch’i l’eve ‘l cheur netià" [Salm 63:1-8].
Terminoma con n’orassion: Nosgnor tut-potent, Ti't sas ch'i l'oma gnun-a fòrsa an noi medésim për ess-ne d'agiut: guernane tant ant l'esterior ëd nòst còrp che ant l'interior ëd nòstra ànima, ch'i podoma trové protession da tùit ij sagrin ch'a peudo rivé al còrp e da tùit ij pensé malegn ch'a peulo taché nòstra ànima; për Gesù Crist, nòst Signor, ch'a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmper. Amen.

Leture bìbliche dël lessionari - Duminica 28 Fervé 2016 - Tersa Duminica 'd Quarésima - Surtìa 3:1-15; 1 Corinti 10:1-13; Luca 13:1-9; Salm 63:1-8

Predicassion an italian: an sël test ëd Luca 13:1-9

venerdì 19 febbraio 2016

Përché ij profeta ‘d sòlit a ven-o massà [Duminica 21/2/2016]




Check this out on Chirbit

As pitura ‘d sòlit l’imàgine ‘d Gesù coma na person-a brava, savia, dossa, chieta, un bravòm ch’a farìa mai ëd mal a gnun, ëd bon cheur. A l’é vera (con ij necessari “distinguo”). A l’é për lòn che Gesù ‘d Nàzaret a l’ha gnente da fé con ëd përsonagi cissaguère e violent tanme Maomet, ma gnanca tanme Boda, cicio e bonass, con ël soris sèmper stampà an sla fàcia.

Comsëssia, mach a Gesù “a l’han faje la pel”, a l’han falo meuire ciodà an sna cros, la mòrt la pì afrosa ch’a-i sìa. Le leture bibliche ‘d sta Duminica a armarco l’oposission meschin-a e violenta che Gesù e ij sò dissépoj génit a l’han sèmper avù: ciamonse ‘l përchè. Ant ël tòch dl’evangeli ch’i lesoma, ëd gent a ven a trové Gesù e a-i dis: “Artirte e vatne vìa da sì, përchè Eròd a veul massete!”. A l’era nen mach Eròde, “cola vòlp”, ma ‘dcò j’autorità religiose ‘d sò temp ch’a complotavo con l’istess but. I trovoma peuj Gesù ch’a piora për ël destin che a Gerusalem a-j arservo ai profeta: “Ò Gerusalem, Gerusalem, ch’it masse ij profeta e ch’it prasse a mòrt coj ch’at son mandà; quante vire ch’i l’hai vorsù raduné ij tò fieuj coma ch’a fà na ciossa con ij sò pipì sota soe ale, ma i l’eve nen vorsulo”. Chi ch’a son coj ch’a l’han nen vorsulo che Gesù a cheujèissa ansema ij fieuj e le fije ‘d Nosgnor? J’autorità politiche e religiose, përchè Chiel a l’era nen un ëd lor e a serviva nen ij sò anteresse ‘d lor, ma ch’a servìo né Nosgnor né ‘l pòpol, coma ch’a l’avrìa dovù esse. Përchè a-j ero parèj? Perché, com’a dis la sconda letura dal Testament Neuv, "a l'han për sò Dé la pansa. As vanto 'd lòn ch'a dovrìa pitòst esse soa onta e a penso mach a le còse dla tèra”. Gnun-e surprèise ch’a sìo ‘d nemis dël Crist, ch’a dis la vrità bele s’a l’é d’incòmod. Armarcoma ambelessì che cand l’Apòstol Paul a scrivìa së còse riguard ai “nemis ëd la cros ëd Crist”, chiel a parlava ‘d gent ch’a së stërmava ant la cesa e as fasìa passé për cristian, damentre ch’a l'ero nen. Costa-sì a l’é na realità dolorosa: nen tuti coj ch’a diso d’esse cristian a lo son përdabon, ma a porto na mascra. I podoma fé gnente con lòn. Gesù a l’avìa bin dilo e a l’ha avertine.

Nòstra tersa letura (dal Testament Vej) a parla d’Abraam, esempi ‘f fej génita ch’as fida ‘d Nosgnor bele cand che Soe promësse a parèisso inpossibil da realisesse. Ma Nosgnor a l’é fedel e a mantniss sèmper Soa paròla. A la fin ëd nòstre leture i l’oma ‘l Salm 27, andoa David, a nòm dij tùit ij chërdent a confessa soa fiusa an Nosgnor: lòn ch’i soma invità a fé ‘dcò nojàutri. Che Nosgnor a lo veuja per tuti coj ch’a sento o leso ste paròle-sì.
I. Eròd a veul fé massé Gesù. “Ant col istess moment, quàich farisé e son vnù da chiel e a l’han dije: “Artirte e vatne vìa da sì, përchè Eròd a veul massete!”. E chiel a l’ha rësponduje: “Andé a dì a cola vòlp che i seguitrai a taparé ‘d demòni e a fé ‘d varision ancheuj e doman, e che ‘l ters dì i compirai mè propòsit. Éh, ancheuj, doman e ‘l dì dòp a venta ch’i séguito mè senté, përchè a peul nen andé ch’ un profeta a meuira fòra ‘d Gerusalem!. Ò Gerusalem, Gerusalem, ch’it masse ij profeta e ch’it prasse a mòrt coj ch’at son mandà; quante vire ch’i l’hai vorsù raduné ij tò fieuj coma ch’a fà na ciossa con ij sò pipì sota soe ale, ma i l’eve nen vorsulo. E ora vardé lòn ch’av capità: vòstra ca a va resté bandonà. Iv diso an vrità ch’i më vëdreve pì nen fin-a ch’a riva ìl temp ch’i direve: Ch’a sia benedì col ch’a ven a nòm ëd Nosgnor!” [Luca 13:31-35].
II. “Procuré d'esse tùit ansema ij mè imitator, frej e seur, e vardé con atension coj ch'a vivo conforma 'l model ch'i troveve an nojàutri, përchè, coma i l'hai dive sovens e adèss iv diso torna con ëd larme, a son tanti coj ch'a vivo da nemis ëd la cros dël Crist. La fin ëd coj-lì a sarà la perdission. A l'han për sò Dé la pansa. As vanto 'd lòn ch'a dovrìa pitòst esse soa onta e a penso mach a le còse dla tèra. Nòstra sitadinansa, nopà, a l'é an cél e d' ansilà i spetoma 'dcò 'n Salvator: ël Signor Gesù Crist. Chiel a cambierà ‘l còrp ëd nòstra umiliassion e a lo rendrà conform a Sò còrp glorios, pr’ ël mojen ëd cola potensa che Chiel a dovra për sogetesse tute le còse. Për costa rason, mè car frej e seur, ch'i veuj bin e ch'i vorìa tant vëdde 'd përson-a, vojàutri, ch'i seve mia gòj e mia coron-a, sté ferm parej ant ël Signor - mè car amis!” [Filippèis 3, 4 (3.17-4:1)].
III. “Dòp ësti fàit, Nosgnor a l’ha adressà a Abraam costa paròla an vision: “Gnun-e tëmme Abraam! I son mi tò scù; toa arcompensa a sarà motobin granda”. Ma Abram a l’ha rësponduje: “Nosgnor, mè Dé, còs im daras-to? Mi im na vado sensa fieuj e l’ardité ‘d mia ca a l’é Elieser ëd Damasch”. Abram a l’ha seguità a dì: “Varda-lì, it l’has nen dame ‘d fijolansa e un dij mè domesti a sarà mè ardité”. E parèj Nosgnor a l’ha rësponduje con ësta paròla: “Nen costì a sarà tò ardité, ma un fieul nassù da ti a sarà tò ardité”. Peui a l’ha portalo fòra dla tenda e a l’ha dije: “Varda an cél e conta le stèile, s’it ses bon a conteje”, e a l’ha seguità: “Parèj a sarà toa dissendensa”. Abram a l’ha donca chërdù a Nosgnor, ch’a l’ha dàilo an crédit coma giustissia. Apress a l’ha dije: “Mi i son Nosgnor, ch’a l’ha fate seurte da Ur dij Caldé për dete an proprietà sto pais”. Ma Abram a l’ha rësponduje: “Nosgnor, mè Dé, coma podrai-ne savèj ch’i l’avrai da ess-ne padron?”. Nosgnor a l’ha dije: “Pijme na vailëtta ‘d tre agn, na crava ‘d tre agn, un moton ëd tre agn, na tortora e un colombòt”. Antlora Abram a l’é andàit a pijé tute cole bestie, a l’ha dividuje an doi metà e butà na part an facia a l’àutra; contut, a l’avìa nen dividù j’osej. J’osej ravass a calavo ansima a cole caròpe, ma Abram a-j parava vìa. Antant che ‘l sol a l’era darera a calé, un seugn përfond a l’é calà ansima a Abram, e sùbit në sparm ëscur a l’ha tacalo” (...) Cand ch’a l’é calà ‘l sol e a l’é fasse scur top, Abram a l’ha vëddù un forn fumos e un flambò afoà ch’a son passà an mes a cole bestie ch’a l’ero stàite dividùe. An col dì-lì Nosgnor a l’ha fàit costa aleansa con Abram: “A toa dissendensa mi i-j dago sto pais, dal Fium d’Egit fin-a al Fium gròss, ël fium Eufrat” [Génesi 15 (1-12; 17-18)].
Salm 27 Nosgnor a m'anlùmina e am salva. Un salm ëd David. Nosgnor a m'anlùmina e am salva: chi podria-lo mai feme tëmma? Nosgnor a l’é tanme na muraja ch’a guerna mia vita: chi podrìa-lo mai sbaruveme? Quand che ‘d gent grama am ven ancontra për feme ‘d mal, quand ch’ij mè nemis e rivaj am dan l’atach, a son lor a antrapesse e a tombé a gambe drite! Bele se n’armèja poderosa a s’acampèissa tut d’antorn a mi për feme guèra, mè cheur a l’avrìa gnun-a tëmma; bele s’am dèisso l’atach, im sentirìa al sicur. Na ròba sola i l’hai ciamaje a Nosgnor, e mach ëd cola-lì i l’hai anvìa: ëd podèj vive ant la ca ‘d Nosgnor tùit ij dì ‘d mia vita për gòde ‘d soa blëssa e vijé an meditassion ant sò Templ. A l’é chiel ch’am buta a la sosta quand ch’ij sagrin a rivo; chiel a më stërma ant sò santuari; am pòrta an sn’àuta ròca andova che gnun a podrìa mai rivé. A l’é parèj ch’i peudo aussé la testa fier dëdnans ai mè nemis. Ant sò santuari i-j smon-o ‘d sacrifissi ‘d vitòria, làude e cantich an onor ëd Nosgnor. Scota, Signor, scota mia preghiera; sie misericordios e rëspondme. Mè cheur a l’ha sentì ch’it disìe: “Ven e parla con mi”, e mè cheur a l'ha rësponduje: “Signor, varda ch’i ven-o”. Virme nen le spale. Manda nen vìa tò sërvent quand ti ‘t ses anrabià con mi. Ti ‘t l’has sèmper giutame. Chitme pa adess, bandon-me pa, ò mè Dé, mè salvator. Contut, i n’hai la certëssa: mè pare e mia mare a podrìo bin bandoneme, ma ti nò, ti ‘t m’abandonras mai, ti ‘t më staras sèmper dacant. Mostme coma vive, menme arlong ël senté giust, da leugn dai mè nemis. Lass-me nen tombé ant soe man: lor a m'acuso ‘d ròbe ch’i l’hai mai fàit; a më mnasso ‘d violensa con minca respir ch’a fan. Epura i l’hai fiusa: i vëdrai la bontà ‘d Nosgnor antramentre ch’i son sì an sla tèra dij viv. Spera an Nosgnor; sie fòrt, che tò cheur a vegna nen a manché. Èh, spera an Nosgnor, chiel at tradirà mai” [Salm 27].
Orassion: Nosgnor! Toa glòria a l'é sèmper cola d'avèj misericòrdia. Sie misericordios anvers tuti coj ch'a son scartà dai Tò senté e feje artorné con ëd cheur arpentì e con ëd fèj ferma a ambrassé e tense strèit a la vrità ch'a cambia mai ëd Toa Paròla, Gesù Crist, Tò Fieul; che con ti e con lë Spirit Sant, a viv e a regna, un sol Dé, pr' ij sécoj dij sécoj. Amen.

Duminica 21 Fervé 2016 - Sconda Duminica 'd Quarésima. Génesi 15 (1-12; 17-18); Filippèis 3, 4 (3.17-4:1); Luca 13:31-35; Salm 27.

venerdì 12 febbraio 2016

Cand ch’an ven la tentassion ëd... [Duminica 14/2/2016]




Check this out on Chirbit


Un mòt ch’a l’é motobin spantià an tut ël mond a dis: “It peule nen fè che j’osej at vòlo dzura la testa, ma ti ‘t peule ampedije ‘d fé ‘n nì ant ij tò cavèj”. Së mòt a podrìa aplichesse ai cativ pensé, ai sagrin o a le tentassion. Cand ch’at ven la tentassion ëd… it peule resistje. Ancheuj l’idèja ‘d tentassion a l’é pitòst banalisà përchè i vivoma ant n’atmosfera andoa le nòrme dla moralità a l’han butale an discussion, a son relative, e a së scusa tut. Antlora përchè mai taparè vìa na tentassion? A l’é tut l’istess, nen vera? As peul sèmper trové na giustificassion për fé lòn che la cossiensa a dis ch’as dovrìa nen fé… Nosgnor Gesù Crist, nopà, a l’era nen parèj. Chiel a chërdìa ch’a-i son dij valor assolut, coj ëd Dé Sò Pare, e che soa vita a l’avìa un propòsit bin ciàir, col che Dé a l’avìa ciamalo a compì. Ëdcò chiel a l’avìa avù tute le tentassion ch’i l’oma nojàutri, la tentassion ëd seguité n’àutra stra, pì facil, pì còmoda, ch’a l’era nen cola dla sapiensa ‘d Nosgnor. Gesù a l’ha avù la fòrsa ‘d dije ‘d nò a soe tentassion. Cole ch’a-i ero? Costa Duminica, ant le cese, as les l’episòdi dl’Evangel ch’a parla dle tentassion ëd Gesù, second ël test ëd Luca. Lesomlo ‘dcò nojàutri e pensomje sù.


"Gesù, pien dë Spirit Sant, a l’é tornass-ne dal Giordan e lë Spirit a l’ha possalo a ‘ndé ant ël desert, andoa che ‘l diav a l’ha sogetalo a ‘d tentassion durant quaranta dì. Për tut coj dì-lì Gesù a l’ha mangià gnente, ma passaje ch’a j’ero, a l’é sentisse fam. E ‘l diav a l’ha dije: “Se ti’t ses ël Fieul ëd Dé, disje a cola pera ch’a ven-a ‘d pan”, Ma Gesù a l’ha rësponduje: “Lë Scritura a dis: ‘L’òm a viv nen mach ëd pan’”. Antlora ‘l diav a l’ha portalo an àut e a l’ha mostraje ant un moment tùit ij regn dël mond, e a l’ha dije: “It darai tuta l’autorità e la glòria dë sti regn: a l’han fidala a mi e mi i la dago a chi i veui. Rendme l’adorassion e tut a sarà tò”. Gesù a l’ha rësponduje: “Lë Scritura a dis: ‘T’adoreras Nosgnor, tò Dé, e ‘t serviras mach a chiel’”. A l’ha ‘dcò mnalo a Gerusalem, a l’ha butalo an sël pont pì àut dël templ e a l’ha dije: “Se ti ‘t ses ël Fieul ëd Dé campte giù da sì. përchè la Scritura a dis che Nosgnor a darà l’òrdin ai sò àngej ëd guernete. E ancora: “Lor at porteran an soe man përchè ij tò pé a s’antrapo nen contra na quaich pera”. Ma Gesù a-j rëspond: “Lë Scritura a dis ëdcò: “Ti ‘t butras nen a la preuva ‘l Signor tò Dé”. Terminà ch’a son ëstàite tute le tentassion, ël diav a l’ha lassalo sté pr’ un pò” (Luca 4:1-13).




La sconda letura biblica dë sta Duminica a parla ‘d gent ch’a vorìa bin fé lòn ch’a l’é giust dëdnans a Dé, ma ch’a l’era nen la stra giusta përchè a-j dava nen la fòrsa për felo: cola dl’oservansa a le régole ‘d na religion ch’a l’era tuta fòrma e nen sostansa. Fidesse ànima e còrp a lòn ch’a l’ha fàit e a peul ancora fé Gesù Crist an nòstra vita a l’é la stra giusta! L’apòstol Pàul a scriv ai cristian ëd Roma:


"Car ij mè frej e seur, con tut mè cheur i vorìa bin che ‘l pòpol d’Israel a fussa salvà, e për lon i prego Nosgnor. I peusso rende testimoniansa che, ant la pràtica 'd soa religion, lor a son motobin diligent, ma a falisso përchè soa conossensa a l’é dëstravisà. A chërdo che l’esse giust dëdnans a Dé a sia l’arzultà ‘d soa oservansa rigorosa dla lej, damentre che, a l’opòst, a l’é ‘l don ëd Nosgnor e lolì lor a l’aceto nen. A l’é ‘l Crist ch’a l’ha compì ‘l propòsit che la lej a l’è dàita. A l’é për lòn ch’a son considerà giust dëdnans a Dé tuti coj ch’as fido an chiel. L’istess Signor tant pr’ ij Giudé che për j’àutri pòpoj. Mosé a parla d’esse giust pr’ ël mojen ëd l’oservansa dla lej, cand ch’a scriv: “Coj ch’a compisso le prescrission ëd la lej a vivran grassie a lor”. Contut, la via ch’a men-a a la giustissia basà an sla fej a dis: “Dis nen an tò cheur: Chi é-lo ch’a monterà an cél?”. Lolì a l’é fene calé ‘l Crist. Opura: “Chi é-lo ch’a calerà fin-a a l’abim?”. Lolì a l’é fé monté ‘l Crist dai mòrt. An efet, lë Scritura a dis: “La Paròla a l’é motobin davzin a ti, an toa boca e an tò cheur”. Col-li a l’é pròpi ‘l mëssagi riguard a la fej ch’i nojàutri i nunsioma: s’it confesse con la boca che Gesù a l’é ‘l Signor e s’it chërde an tò cheur che Dé a l’ha arsussitalo dai mòrt, ti ‘t seras salv. përchè a l’é an chërdend an tò cheur che Nosgnor at considererà giust, e a l’é an confessand con la boca ch’it seras salv. La Scritura a dis: “Chionque a chërd an chiel a l’avrà nen da vërgognesse”. A-i é gnun-a diferensa, donca, an tra ij Giudé e coj ch’a lo son nen, dagià che parèj tùit a l’han un medésim Signor, ch’a l’é generos anvers a tuti coj ch’a lo invòco. An efet, “tùti coj che ‘l nòm ëd Nosgnor a l’invòco a saran salv” (Roman 10:1-17).


La letura dal Testament Vej a parla dla siromònia ‘d ringrassiament ch’ ël pòpol d’Israel a dovìa fé për tut ël bin che Nosgnor a l’avìa faje. Sossì a ciama ‘dcò nojàutri a pensé bin a lòn ch’i l’oma e a col che a nojàutri a l’ha dalo. I-j rendoma-ne grassie?


"Cand ch’it saras intrà ant ël pais che ‘l Signor, tò Dé, at dà an ardità e ch’it saras ëstabilite ambelelà coma toa proprietà, pija na part ëd le primìssie ‘d tùit ij frut ch’it cheujeras da la tèra che ‘l Signor, tò Dé, at dà, butla ant na cavagna e va ant ël leugh che ‘l Signor, tò Dé, a l’avrà sernù përch’ a pòrta sò nòm1. Ansilà it të presentras al sacerdòt ch’a sarà an fonsion an coj dì-là, e it jë diras: “I diciaro ancheuj dëdnans a Nosgnor, mè Dé, ch’i son intrà ant ël pais che Nosgnor a l’avìa promëttù ai nòstri antich”. Ël sacerdòt a arseivrà la cavagna da toe man e a la butrà dëdnans a l’autar ëd Nosgnor, tò Dé. Peuj, a la presensa ‘d Nosgnor, tò Dé, it diras sossì: “Mè antich, Giacòb, a l’era n’arameo sensa residensa fissa, ch’a l’era andàit a sté coma ‘n foresté an Egit con soa famija. A j’ero nen vàire, ma an Egit lor a son dventà na nassion granda, fòrta e numerosa. J’egissian a l’han maltratane, a l’han crasane e a l’han obligane a fé ‘d travaj grev. Antlora i l’oma suplicà Nosgnor, ël Dé dij nòstri antich, ch’an giutèissa, e chiel a l’ha scotà ij nòstri crij e a l’ha vëddù nòstri sagrin, nòstre pen-e e nòstra opression. Parèj Nosgnor a l’ha fane seurte da l’Egìt con man fòrta e con con bras poderos, con dij gran segn e ‘d prodigi an mes al grand ëspavent dij nòstri nemis. A l’a portane an së leugh-sì e a l’ha dane sto pais, un pais andoa ch’a scor ëd làit e d’amel. A l’é për lòn ch’ adess i pòrto coste primissie dij frut ëd la tèra che ti, ò Signor, it l’has dame”. Peuj, lassa la cavagna an presensa ‘d Nosgnor, e prostern-te dëdnans a chiel. Apress ëd lòn ti ‘t podras andé a fé festa e a arlegrete për l’abondansa che Nosgnor, tò Dé, ha l’ha acordà a ti e a toa famija. Spartiss cola bon-a ròba ‘dcò con ij Levita e con ij foresté ch’a stan con vojàutri" (Deuteronòmi 26:1-11).


A la fin, lesoma le paròle dël Salm 91, ch’a parla dle promësse che Nosgnor a fà a sò pòpol. An ës Salm na përson-a (fòrse ‘n sacerdòt) a s’adressa a un ch’a l’ha trovà soa susta an Nosgnor e a-j conferma che Dé a lo guernrà dal privo. Fin-a ‘l diav a lo conòssia e a l’avìa mensionalo dë spropòsit a Gesù cand ch’a l’avìa tentalo. I l’oma da comprendlo bin!


Salm 91. "Ti ch’it stas ant la susta dël Pì-àut, ti ch’it treuve d’arpar a l’ombra del Tut-potent, Dì a Nosgnor: “It ses mach ti mia susta, ël leugh anté ch’i peudo trové ‘d protession, mé Dé, dont i l’hai fiusa”. A sarà chiel a goernete da tùit ij trabucèt e ch’a t’avrà sot soa tùa përchè it ciape nen ëd maladìe. A sarà chiel ch’at quaterà sota soe piume; tò arfugi a sarà sota soe ale. Soe promësse fedej a son toa armora e tò scu. Àbie nen tëmma dij spavent ëd la neuit, nì dla flecia ch’a sajëtta ant lë scur. Àbie nen tëmma dle maladìe ch’a stan a l’avàit a mesdì. Bele s’a-i fusso ‘d mijé ch’a casco ai tò fianch, o s’a-i na fusso des-mila ch’a meuiro aranda ‘d ti, costi maj at tocheran nen. Basta mach ch’t doverte j’euj e ti ‘t vëdras coma ch’a son castigà coj ch’a l’han ël mal ant ël cheur. Se ti ‘t fase ‘d Nosgnor toa susta, s’it pje ‘l Pì-àut coma tò arpar, a-i sarà gnun mal ch’at peudrà vince; gnuna dësgrassia a s’avzinrà a toa ca. Përchè chiel a darà l’òrdin ai sò àngej ëd goernete a-i fà nen andoa ch’it vas. A saran lor ch’at tenran sù con soe man parèj che ti gnanca at fasa mal an sbatend ij tò pé contra na qualëssìa pera. Ti ‘t butras sota ij pé dij leon e ‘d serp e i të sbërgnacras ij leonot e le vìpere. Nosgnor a dis: “I salverai coj ch’am veulo bin, i guernerai coj ch’a l’han fiusa an mè nòm. Cand ch’ it më ciame it rëspondrai; i sarai con ti ant ël moment dël privo. It salverai e it rendrai onor. I pasierai toa anvìa ‘d na longa vita e it farai conòsse mia salvëssa”.

Orassion: Dé tut-potent, che Tò Fieul benedì a l'é stàit mnà da lë Spirit a d'esse tentà da Sàtana: Ven prest a giuté coj ch'a l'han da afronté vàire tentassion; e che, dàit ch'it conòsse nòstra debolëssa, che ognidun ëd nojàutri a fasa l'esperiensa ch'it ses potent a salvé; për Gesù Crist, Tò Fieul, nòst Signor, ch'a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmper. Amen.

Leture bìbliche dël lessionari - Duminica 14 Fervé 2016 - Prima Duminica 'd Quarésima.  Deuteronòmi 26:1-11Roman 10:1-13Luca 4:1-13Salm 91:1,2,9-16

venerdì 5 febbraio 2016

Cand ch’a son dësvijasse a l’han vëddù la glòria ‘d Gesù [Duminica 7/2/2016]




Check this out on Chirbit


Le fòto dl’univers ciapà dai telescòpi modern ch’a viro da fòra dl’atmosfera dla tèra an arvelo la maravijosa glòria dla creassion an na manera che gnun-a generassion prima ‘d nojàutri a l’avìa mai vëddula. Contut, a-i é quajcòsa ch’a l’é motobin ëd pì maravijos ëd lòn; la glòria ‘d Col medésim ch’a l’ha creà l’univers e ch’a splendriss ant ël visagi ëd Gesù Crist. Për la pì part ëd coj ch’a sento sòn, coste-sì a parësso ‘d paròle sensa sens tant ch’a veulo gnanca steje a sente. A l’é na reassion ch’as capiss: la pì part ëd la gent a l’ha bin pòca o gnun-a sensibilità anvers a le realità dlë spirit: a son coma ‘d gent ch’a deurm. Na valutassion coma sta-sì a l’é pa na presunsion ëd gent ch’as chërd d’esse chissà còsa. A lo diso coj che Nosgnor, për soa grassia, a l’ha dësvijaje e adess a lo vëddo col ësplendrior, con j’euj dël cheur. A l’é capità pròpi sòn a Pé, Giaco e Gioann, an tra ij prim dissépoj ëd Gesù. A l’é lòn ch’i lesoma ant l’episodi dël vangel ëd ësta Duminica, col ëd la Trasfigurassion ëd Gesù. Ciamomse cole ch’a na j’ero le condission pr’ esse dësvijà dal seugn ch’a ampediss ëd vëdde la glòria ‘d Nosgnor. Armarcoma ‘dcò coma ch’ ij dissépoj ëd Gesà a sio ambelessì nen mach andormì, ma nen bon a fé j’euvre ‘d grassia che la gent a-j ciama da fé. Buté ansema ste doi ròbe a l’é nen na coincidensa! Lesomne la conta.

“Ora, apopré euit dì apress d’avèj dìt së paròle, a l’é rivà che Gesù a l’ha pijà ansem a chiel Pé, Gioann e Giaco, e a l’é montà an sna montagna për preghé. Damentre ch’a pregava, la sembiansa ‘d sò visagi a l’é dventà tuta n’àutra, e soa vestimenta a l’é rëstà bianca, ëd manera ch’a lusìa tanme në sludi. Tut sùbit, doi përsonagi, visadì Mosé e Elìa, a parlavo ansema a chiel. A parëssìo anvironà ‘d glòria. A parlavo ‘d la partensa ‘d Gesù ch’a l’avìa da compisse a Gerusalem. Pé e ij sò compagn, a l’ero andurmisse. Cand ch’a son dësvijasse a l’han vëddù la glòria ‘d Gesù e ij doi përsonagi ch’a l’ero ansema a chiel. E a l’é rivà che, damentre che sti përsonagi-sì a j’ero an camin a partiss-ne, Pé, ch’as rendìa nen bin cont ëd lòn ch’a disìa, a l’ha dije a Gesù: “Magister, a sarìa pròpi bel ëd resté ambelessì! Fomje donca tre caban-e, un-a për ti, un-a për Mosé e un-a për Elìa!”. E antramentre ch’a disìa ste còse, a l’é vnùje na nìvola ch’a l’ha quataje con soa ombra. Quand ch’a son intrà ant la nìvola, a l’han avù tëmma. Antlora a l’é seurtije da la nivola na vos ch’a disìa: “Sto-sì a l’é mè Fieul, col ch’i l’hai sernù: scotelo!” Terminà ch’a l’era cola vos, Gesù a l’é restà da sol. An col temp-lì a l’han nen dijlo a gnun lòn ch’a l’avìo vëddù. Ora, ël dì apress, a l’é rivà che, cand ch’a son calà da la montagna, na gran furfa a l’é vnuje ancontra. N’òm ch’a l’era ‘n tra la gent a l’é butasse a crijé disandje: “Magìster, it sùplico, varda ‘n pò mè fieul, ch’a l’é l’ùnich ch’i l’hai. Soens në spirit a lo ciapa, sùbit a lo fà crijé e a lo sopata con violensa fasendje fé s-ciuma, e con pen-a a lo lassa sté, dòp ch’a l’ha avulo raviolà. Ora, i l’hai bin pregà ij tò dissépoj ëd taparelo via, ma lor a son nen stàit bon a felo”. Gesù a l’ha sclamà: “Che ‘d gent sensa fej e arvirosa ch’i seve! Fin-a a cand é-lo ch’i sarai ansema a voi e ch’i l’avrai da soporteve! Menme sì tò fieul!”. E mentre ch’a s’avzinava, ël demòni a l’ha sopatalo con violensa coma s’a l’avèissa vorsù s-cianchelo a tòch, ma Gesù a l’ha rimprocià lë spirit maléfich e l’ha varì ‘l fiolin e a l’ha rendujlo a sò pare. E tùit a son ëstàit ëstupì da la grandiosa manifestassion ëd la potensa ‘d Nosgnor” [Luca 9 (28-36 o 37-43)].

L’episòdi ch’i l’oma lesù as taca bin a lòn ch’a dis ël Testament Vej a pròposit ëd la glòria ‘d Nosgnor che Mosé a podìa vëdde, ma nen la massa dël pòpol. A l’é nòstra sconda letura.
Mosé a torna a l’acampament apress d’avèj ancontrà Nosgnor ch’a l’ha daje ij Des Comandament:  “Cand che Mosé a l’é calà gù dal Mont Sinai portand an man le due tàule ‘d pera con ël document1 dl’Aleansa, chiel as rendìa nen cont che sò visagi a l’era dventà splendrient përchè a l’avìa parlà con Nosgnor. Parèj Aaron e ‘l pòpol d’Israel, an vedend la radiansa dël visagi ‘d Mosé a l’avìo tëmma d’avzinesse a chiel. Contut, Mosé a l’ha mandaje a ciamé e a l’ha dit a Aaron e ai cap ëd la comunità d’avzinesse e Mosé a l’ha parlaje. Antlora tut ël pòpol d’Israel a l’é avzinassje e Mosé a l’ha notificaje j’istrussion che Nosgnor a l’avìa daje an sël Mont Sinai. Cand che Mosé a l’ha terminà ‘d parleje, a l’é quatasse la facia con un vel.  Tute le vòlte che Mosé a intrava ant la presensa ‘d Nosgnor ant la Tenda dël Rescontr për parlé con Chiel, a l’avrìa gavasse ‘l vel fin-a a tant ch’a na seurtiva. Antlora a l’avrìa notificaje al pòpol qualonque istrussion che Nosgnor a-j dava, e ‘l pòpol d’Israel a l’avrìa vëddù la radiansa ‘d sò visage. Peuj Mosè a l’avrìa torna quatasse la facia fin-a ch’a fussa artornà a parlé con Nosgnor” [Surtìa 34 (29-35].
Ëd sossì a na fa ‘l comentari l’apòstol Pàul ant j’epistole, andoa ch’artorna ‘l téma dlë s-sciairé e dël nen s-ciairé le realitò dlë spirit.
“Se, donca, la neuva aleansa an dà tanta sicurëssa5, i podoma esse bin pì che franch. Nojàutri i soma nen tanme Mosé, ch’a l’avìa da quatesse la facia con un vel përchè ‘l pòpol d’Israel a vëdèissa nen la glòria, bele ch’a fussa transitoria. Ma le ment dël pòpol a j’ero andurìe, e fin-a al dì d’ancheuj, cand ch’a leso l’Aleansa Veja, col istess vel a-j resta adòss e a peudo nen comprende la vrità. A l’é mach la fej ant ël Crist ch’a peul gaveje col vel da la facia. Vera, bele ancheuj, cand ch’a leso jë scrit ëd Mosé, ij sò cheur a son quatà da col vel e lor a peudo nen comprende. Ma cand ch’a saran convertisse al Signor, ël vel a-j sarà levà vìa. Ora, ël Signor a l’é col Ëspirit ansilì, e doa ch’a j’é lë Spirit dël Signor, lì a j'é la libertà. A l’é parèj che tuti nojàutri ch’i contemploma ‘l rifless dla glòria dël Signor, a facia dëscoverta, i soma cambià ant l’istessa imagine, da glòria an glòria, për l’euvra dël Signor, visadì dlë Spirit. Dàit che a l'é stàit Dé, an Soa misericòrdia, a dene cost ministeri, is perdoma nen ëd corage. I arfusoma tut lòn che, fàit da stërmà, a podrìa fene vërgògna. I dovroma gnun-e furbarìe e i dëstorzoma nen la Paròla 'd Dé. I disoma la vrità coma dë 'dnans a Dé e tuti coj ch'a son onest a lo arconòsso” [2 Corinti 3:12-4:2;].
Terminoma con la preghiera, la prima cola dël Salm 99 - Ël poeta a ciama tuta la tèra a laudé Dé perché a 'rvela Soa giustissia e delivra Israel.
“Nosgnor a regna! Le nassion a tërmolo! Chiel a l'é setasse dzora j'àngej alà1 e la tèra a l'é stàita socrolà. Nosgnor a l'é grand an Sion, a l'é dzura tute le nassion. Che tute le nassion a làudo tò Nom grand e maravijos! Ch'a làudo la fòrsa dël Rè ch'a l'ha cara la giustissia! Ti 't fortisse la dritura. Ti 't sicure an Giacòb la giustissia e l'equità. Laudé Nosgnor, nòstr Dé! Prostreve dëdnas a sò scagn! Chiel a l'é sant! Mosè e Aaron a l'ero an tra ij sò sacerdòt! Samuel a l'era an tra coj ch'a 'nvocavo Sò Nom! A l'han pregà Nosgnor e Chiel a l'ha scotaje. Chiel a-j parlava da na colòna 'd nivole, lor a scotavo lòn ch'a-j comandava, a le régole e a j'istrussion ch'a-j dava. Ò Signor, nòstr Dé, Ti 't l'has scotaje. A l'han trovà 'n Ti un Dé ch'a përdon-a, ma 'dcò un ch'a castiga coj ch'a fan ëd pecà. Laudé Nosgnor, nòstr De! Rendje onor an sla montagna santa, përché Nosgnor, nòstr Dé a l'é sant!” [Salm 99].
Orassion:  O Dé, che anans la passion ëd Tò Fieul unigènit it l'has arvelà Soa glòria an sla santa montagna, acòrdane che nojàutri ant la contemplassion për fej ëd sòa facia, i podoma avèj la fòrsa 'd portè nòstra cros e d'esse cambià a Sòa imàgine da glòria a glòria; për Gesù Crist, nòst Signor, ch'a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé pr' ij sécoj dij sécoj. Amen.

Duminica 7 'd Fërvé 2016 - Ultima Duminica apress l'Epifanìa - Surtìa 34 (29-35); 2 Corinti 3:12-4:2; Luca 9 (28-36 o 37-43); Salm 99;