martedì 25 febbraio 2020

Leture bìbliche për Dominica 1 Mars 2020 - Prima dominica 'd Quarésima



Dominica 1 Mars 2020 - Prima dominica 'd Quarésima


Orassion: Nosgnor tut-potent! Che Tò Fieul benedì a l'é stàit mnà da lë Spirit a d'esse tentà da Sàtana: Ven prest a giuté coj ch'a l'han da fé front a vàire tentassion; e che, dàit ch'it conòsse nòstra debolëssa, che ognidun ëd nojàutri a fasa l'esperiensa ch'it ses potent a salvé; për Gesù Crist, Tò Fieul, nòst Signor, ch'a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmper. Amen.

Testament Vej: Génesi 2: 15-17; 3: 1-7

L'Esse uman a l'é la creatura la pì àuta 'd tut lòn che Nosgnor a l'ha fàit, la cò dla creassion, ma a l'ha scotà lòn ch'a-j disìa l'aversari 'd Nosgnor, Sàtana, e soe sedussion. Për lòn a l'ha degenerà e a l'é ancaminasse an sël senté dla përdission. Sto-sì a l'é 'l racont dla croa dl'òm. L'òm ch'a càpita ambelessì as arpèt tùit ij dì ancora ancheuj.

Nosgnor Dé a l'ha ciapà l'òm e a l'ha butalo 'nt ël vërzé dl'Eden parèj ch'a lo cudièissa e lo guernèissa. Peui Nosgnor Dé a l'ha comandaje: "Ti it peude bin mangé a tò gust la fruta 'd minca erbo dël vërzé ma it l’has mach da nen mangé da l'erbo dla conossensa dël bin e dël mal, përché coma ch’ it na mange, bin sicur it meuireras. (...) Ora, ël serpent a l'era 'l pì furb ëd tuti j'animaj servaj che Nosgnor Dé a l'avìa fàit. A-j dis a la fomna: "É-lo vera che Nosgnor a l'ha dit: 'Vojàutri i peude nen mangé ij frut ëd j'erbo dël vërzé?'". La fomna a rispond al serpent: "Sicur ch’i podoma mangé dij frut ëd j'erbo dël vërzé. A l'é mach al rësguard dël frut ëd l'erbo ch'a l'é 'n mes al vërzé che Nosgnor a l'ha dit: 'Vojàutri i l’eve nen da mangene e gnanca da tochene, dësnò i meuire". Ël serpent a dis a la fomna: "A l'é nen vera ch'i peule meuire. A l'é mach che Nosgnor a sa bin che s' i na mange ij vòsti euj as duverterìo e i sarìe tant me Dé ch'a conòss ël bin e 'l mal". Antlora, quand che la fomna a l'ha vëddù che 'l frut ëd l'erbo a l'era bon da mangé e ch'a l'era desideràbil për podèj dventé savi, chila a l'ha ciapane e a l'ha mangiane. Chila a l'ha dajne 'dcò a sò marì ch'a l'era con chila e chiel a l'ha ‘dcò mangiane. A l'é parèj che j'euj dl'un e dl'àutra a son duvertasse, ancorzend-se d'esse patanù. Antlora a l'han cusì 'nsema ‘d feuje 'd fié e a son fasse dle cuverture.

Rëspòsta: Salm 32

Ël Salmista a ‘rciama a la ment vàire che sò cheur a pativa prima ch’a fussa dispòst a confessé ij sò pecà; peuj a fortiss coma ch’a l’é granda la gòj ëd vëddse përdoné ij pecà da Nosgnor. Parèj a cissa la gent a d’esse nen teston e d’avèj nen tëmma d’avzinesse a Nosgnor mentre ch’a l’é ‘ncora doverta la pòrta ‘d soa misericòrdia, përché chiel a l’é bin dispòst anvers tuti coj ch’as pento dij sò pecà. J’àutri a l’avran mach da argretesse d’avejlo nen falo.

Vardé la gòj ëd coj ch’a l’é staje përdonà la disubidiensa e dont ij pecà a son ëstàit armëttù! Vera, granda a l’è la gòj ëd coj che Nosgnor a-j ten pì nen cont ëd soe colpe e che adess a vivo an completa onestà! Quand ch’i arfusava ‘d confessé mè pecà, mè còrp mach as frustava da le lamente ch’ i fasìa për tut ël dì. Dì e neuit toa man a peisava dzura ‘d mi e a suvava mie fòrse tanme la caudura d’istà. Tutun, a la fin, i l’hai arconossù dëdnans a ti ij mè pecà e i l’hai chità dë stërmé mie colpe. I l’hai dit: “I confëssrai a Nosgnor mia disubidiensa, e ti it l’has përdoname mie trasgression. Interludi. A l’é për lòn ch’a venta ch’ij tò fedej a t’anvoco prima ch’a l’abio pì nen ël temp ëd felo, prima ch’a sio fongà da j’aque dël giudissi. An ti i l’hai trovà mia sosta: ti ‘t l’has guername dai privo. Ch’i sia mach ansercià da coj ch’a canto ‘d cant ëd liberassion. Interludi. Nosgnor a dis: “It mnerai arlòngh ij mej senté dla vita. It darai ëd bon consèj e it goernrai. Sie nen tanme ‘n caval o ‘n borich teston, ch’a l’han da manca d’esse tenù an rëdna sedësnò at scoto nen. Vàire ch’a l’avran da patì coj ch’a séguito nen ij giust senté ‘d Nosgnor! Sò amor, contut, a ‘nsercia coj ch’a l’han fiusa ‘n chiel. Parèj, arlegreve an Nosgnor e àbie ‘d gòj vojàutri ch’i j’ubidisse! Vosé tota vòstra gòj, vojàutri ch’i l’eve ‘l cheur netià.

Testament Neuv: Roman 5:12-19

An ës test, l'apòstol Pàul a presenta Nosgnor Gesù Crist tanme "lë scond Adam", ël mojen che Dé a l'ha sernù për la riabilitassion ëd na part soasìa dl'umanità. Butand-se an comuniuon con ël Crist, noi i podoma artorné a esse lòn ch'i dovìo esse e pié part a tùit ij benefissi dla comunion con Dé.

Ël pecà a l’é intrà ant ël mond për un sol òm, Adam, e da col pecà a l’é vnuje la mòrt, ch’a l’é peui spantiasse a tùit j’uman, përchè tuti a l’han pecà con chiel. Anans che la Lej a fussa dàita, ël pecà già a esistìa ant ël mond, ma a podìa nen esse sansionà pròpi përchè la Lej a l’era ancora nen stàita publicà. Pura tuti a meurìo - dal temp d’Adam fin-a al temp ëd Mosè - ëdcò coj ch’a l’avìo nen pecà dla manera che Adam a l’avìa pecà. Ora Adam a l’é la prefigurassion ëd col ch’a l’avìa da rivé. Contut, la diferensa a l’é granda an tra ‘l pecà d’Adam e ‘l don dla grassia ‘d Nosgnor. Përchè ‘l pecà d’un sol, Adam, a l’ha comportà la mòrt për tanti. Motobin pì granda a l’è la grassia ‘d Nosgnor e ‘l don dla grassia pr’ ël mojen ëd cost àutr òm, Gesù Crist. An efet, ël don a peul nen esse paragonà con le conseguense dël pecà d’un sol. Ël pecà d’Adam a l’ha avù për conseguensa na condan-a, ma la conseguensa dël don dla grassia ‘d Nosgnor a l’é stàita che nojàutri i fussa diciarà giust, bele s’ i j’ero colpèivol ëd tanti pecà. Parèj, donca, se pr’ ël pecà ‘d n’òm sol, Adam, la mòrt a l’ha dominà për colpa soa, motobin ëd pì coj ch’arsèivo costa grassia fosonanta e l’ don dla giustissia, a vivran e regneran grassie a n’òm sol, Gesù Crist. Pròpi parèj: tant coma pr’ ël pecà ‘d n’òm sol, Adam, la condan-a a l’é tombà an su tùit j’uman, ël Crist, con un sol at ëd giustissia, a l’ha fàit che j’uman a podèisso oten-e na giusta relassion con Nosgnor e na neuva vita. L’istess che për la disubidiensa d’un sol tanti a son dventà ‘d pecator, ansì për l’ubidiensa d’un sol tanti a saran fàit giust.

Evangel - Maté 4:1-11

Nosgnor Gesù Crist a l'ha savù arziste a le tentassion dël nemis ëd Dé, busiard e sassin, ch'a j'ero mach n'ambreuj, na manera për dëstradesse da la mission che Gesù a l'avìa da compì, ch'a l'era bin dura, ma l'ùnica ch'a podèissa avèj 'n bon ésit.

Le tentassion ëd Gesù. An col temp-là Gesù a l’è stàit mnà 'nt ël desert da lë Spirit për essie tentà dal diav. Apress ch’a l’era stàit giun për quaranta dì e quaranta neuit, a l’ha comensà a l’avej fam. Antlora a l'é vzinasse ‘l tentator ch’a l’ha dije: ‘Se ti t' ses ël Fieul ëd Dé, comanda che ste pere-sì a dvento 'd pan!”. Ma Gesù a l’ha replicaje: “A l’é scrit: ‘L’òm a vivrà nen mach ëd pan, ma 'd minca paròla ch’a seurt dla boca ‘d Nosgnor!’. Antlora ‘l diav a l’ha portalo ant la sità santa e a l’ha butalo an sla part la pì àuta dël templ. E a l’ha dije: ‘Se ti ‘t ses ël fieul ëd Dé, campte giù, përché a l’é scrit: ‘Chiel a comandrà ai sò àngel ëd portete ant soe man tan che ij tò pé a bato nen contra quai pera’. E Gesù a l’ha dije: ‘A l’é 'dcò scrìt: "Ti ‘t buteras nen a la preuva Nosgnor tò Dé". E torna ‘l diav a l’ha portalo sna montagna motobìn àuta e a l’ha mostraje tuti ij regn dël mond e sò grandor. E a l’ha dije: ‘Mi it darai tute ste còse-là se mach ti’t camperas giù për tèra dëdnans a mi për rendme l’adorassion’. Antlora Gesù a l’ha dije: ‘Slontànte, Sàtana, përché ch’a l’è scrìt: ‘T’adorëras Nosgnor, tò Dé, e mach a Chiel it rendras toa adorassion’. Antlora ‘l diav a l’ha lassalo an santa pas e a son ëvnù dj’àngej ch'a son ancaminasse a rendje servissi”.

martedì 18 febbraio 2020

Leture bibliche për Duminica 23 fërvé 2020



Duminica 23 fërvé 2020 - Ultima duminica apress l'Epifanìa


Orassion

Nosgnor! Che anans la passion ëd Tò Fieul unigènit it l'has arvelà Soa glòria an sla santa montagna, acòrdane che nojàutri ant la contemplassion për fej ëd sòa facia, i podoma avèj la fòrsa 'd portè nòstra cros e d'esse cambià a Sòa imàgine da glòria a glòria; për Gesù Crist, nòst Signor, ch'a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé pr' ij sécoj dij sécoj. Amen.

Testament Vej: Surtìa 24:12-18

An ës test dël lìber dla Surtìa I trovoma Mosè, ël servitor che Nosgnor a l'avìa sernù për guidé sò pòpol a la libertà, ch'a l'é ciamà an sù n'àuta montagna, ël Sinai, pr' ancontresse con chiel facia a facia, parèj ch'a 'rsèiva le tablëtte 'd pera 'd la Lege. A gnun d'autri a l'é acordà 's privilegi d'ancontresse con Nosgnor.

Peui Nosgnor a l’ha dije a Mosè: “Monta sù da mi an sla sima dla montagna e resta lì. A sarà antlora che mi it darai le taule ‘d pera con la Lej e ij comandament ch’i l’hai scrivuje për l’istrussion dj’Israelita. Parèj, Mosè, ansema a Giosuè, sò agiutant, a l’é montà fin-a an sla sima dla montagna. Mosè a l’avìa dit a j’ansian: “Resté sì e spetene fin-a ch’i artonoma. Aron e Hur a son sì con vojàutri. S’a-i é quajdun ch’a l’ha ‘d question da sotpon-e, ciameje ‘d consej a lor”. Antlora Mosè a l’é montà an sla sima dla montagna, e na nìvola a l’ha quatala. La glòria ‘d Nosgnor a l’é posasse an sla montagna dël Sinai, e la nìvola a l’ha quatala për ses dì. Ël dì ch’a fà set, Nosgnor a l’ha ciamà Mosè da ‘n mes a la nìvola. La glòria ‘d Nosgnor a smijava a j’euj dj’Israelita là giù an bass coma ‘n feugh afoà an sla sima dla montagna. Peui Mosè a l’é dësparì an mes a la nivola, a l’é montà fin-a an sla sima e a l’é restà ambelelà quaranta dì e quaranta neuit.

Rësposta: Salm 2

An ës salm regal l’autor a diciara cola ch’a l’é la granda statura dël rè davìdich, ch’a l’é stàit sernù da Nosgnor e a buta an sl’avis le nassion e ij sò governant ch’a l’han da sogetesse a l’autorità ‘d Nosgnor e ‘d sò vissi-regent sernù.

Përchè le nassion a cisso ‘d tumult e ij pòpoj a buto an pé ‘d complòt tant inùtij? Ij rè dla tèra a pijo j’arme, ij sovran a tësso dj’antrigh contra Nosgnor e contra ‘l rè che chiel a l’ha consacrà. “S-ciapoma soe caden-e”, lor a crijo, “gavomse ‘l giov ch’a l’ha butane a còl”. Col ch’a l’é astà an sël tròno dël cél, contut, ëd lòn as na fà mach na ghignada; Nosgnor a-j fà dë sbefie. Peuj a-j parla rabios e a-j fà avèj lë sparm, përchè a-j dis: “A l’é mi ch’i l’hai consacrà mè rè a Sion, an mia montagna santa”. Ël rè a fortiss ës decret ëd Nosgnor: “Nosgnor a l’ha dime: ‘Ti ‘t ses mè fieul. Ancheuj i son dventà tò Pare. A l’é pro ch’im lo ciame e mi it darai ij pòpoj coma toa ardità, ël mond antregh a sarà tò teniment, It jë s-ciapëras con na bara ‘d fer, it jë faras a tòch tanme ‘n vas ëd creja”. A l’é për lòn, voi ij rè, ch’i farie bin a d’avèj ëd bon sens! I seve stàit butà ans l’avis, voi, ij governant ëd la tèra. Buteve al servissi ëd Nosgnor, rendje l’adorassion, vnì tërmolant a feje omagi, Sogeteve al Fieul regal ëd Nosgnor, përchè chiel a podria anrabiesse e vojàutri i podrie esse bin fàit a tòch, soa zara a podrìa anfiamesse ant un moment. Tutun, a l’avran motobin ëd gòj coj ch’as buto sota soa protession.

Testament Neuv: 2 Pero 1:16-21
L'apòstol Pero a l'era stàit sernù da Nosgnor a esse un dij testimòni ij pì amportant ëd la përson-a e euvra dël Crist. An ës test ëd soa sconda litra, chiel a buta an evidensa nen mach la verità 'd soa testimoniansa, ma 'dcò la verità dij profeta antich d'Israel e, con lor ëd la Bibia antrega, ch'a l'é e a resta Paròla 'd Nosgnor.

Përché quand ch’i l’oma dave a conòsse la potensa e l’artorn ëd Nosgnor Gesù Crist, i soma nen andàit dapress a ‘d fàule inventà da queidun, nò, nojàutri i soma stàit testimòni diret ëd soa grandeur, Përchè chiel a l’ha arseivù onor e glòria da Nosgnor ël Pare, quand ch’a l’ha adressaje da la glòria magnìfica sta vos: “Sto-sì a l’é mè Fieul, col ch’am dà tanta sodisfassion”. I l’oma sentù pròpi con nòstre orije costa vos ch’a venìa dal cel quand ch’i j’ero con Chiel an sla montagna santa. Ëd pì, i l’oma la paròla profètica ch’a l’é dël tut degna ‘d fiusa. I feve bin a dejla da ment coma ch’ i farìe con na lus ch’a fà ‘d ciàir ant un leugh ëscur, fin-a ch’a ven-a la primalba e la stèila matinera as leva an su vòsti cheur. Dzortut, i feve bin a ‘rconòsse sos-sì: gnun-a professìa dla Scritura a l’é mai vnùa da l’imaginassion dël profeta, përchè gnun-a professìa a l’é mai nassùa da la volontà uman-a, ma dj’òm a l’han parlà da part ëd Nosgnor dòp d’avèj arseivù l’impulsion ëd lë Spirit Sant.

Ël vangel: Maté 17:1-9

Cost episòdi dl'Evangel a va sota 'l nòm ëd La Trasfigurassion ëd Gesù Crist. Nosgnor a dà a quaj dij sò dissèpoj "n'avamprima" 'd soa gloriosa identità, cola ch'a restava stërmà a la pì part ëd la gent.

La trasfigurassion. Ses dì apress, Gesù a l'ha pijasse ansema Pè, Giaco e Gioàn, ël frel ëd Giaco, e a son andass-ne a part, an sna montagna àuta. E, là, an presensa 'd lor, Gesù a l'é stàit trasfigurà. Sò visagi a lusìa coma 'l sol e soa vestimenta a l'é vnùa bianca coma la lus. Peui a l'han vëddù Mosè e Elìa ch'a dëscorìo con Gesù. Pero a l’ha dije a Gesù: "Signor, sté ambelessì a l'é pròpi bel. S'it veule, mi i podrìa pianté tre bënne: un-a për ti, un-a për Mosè e un-a për Elia. Antant che chiel a parlava, na nìvola ch’a lusìa a l’ha quataje con soa ombra e a l’é sentusse na vos ch'a vnisìa da la nìvola. A disìa: "Sto-sì a l'è mè car fieul ch’i-j veulo tant bìn e ch'am dà tanta sodisfassion: scotèlo bin!". E ij dissépol, an sentenda lolì, a son prostërnasse con la front a tèra e a son restà bele che sburdì. Ma Gesù, avzinandse a lor, a l'ha tocàje e a-j disìa: "Ausseve: abie nen tëmma". E aussand j'euj, ij dissépoj a l'han vëddù pì gnun d'àutri che Gesù. Mentre ch’a calavo da la montagna, Gesù a l’ha daje st’ordin-sì: “Conté a gnun dë sta vision fin tant che ‘l Fieul ëd l’Òm a sia arsussità dai mòrt”.

sabato 15 febbraio 2020

2 Rè, capìtol 4

2 Rè 4

Elisé a giuta na vìdoa e sò fieul

1Na fomna, mojé d'un dij profeta, a l'ha implorà l’agiut d’Elisé con ëste paròle: “Tò servent, mè marì, a l'é mòrt. E ti 't sas ch’a l'era leal e tëmros ëd Nosgnor. Ora, sò creditor a vnirà a portesse via ij mè doi fieuj për fene ij sò s-ciav”. 2Elisé a l'ha dije: “Còs peus-ne fé mi për ti? Còsa l’é restate a ca?”. A l'ha rësponduje: “A ca ‘d toa serventa a l'é restaje gnente, gavà d'un tupin d'euli d'uliva”. 3A l'ha dije: “Va a ciameje a tùit ij tò avzin che t’amprësto tùit j'óiro veuid che lor a l’han a disposission. Pijne 'l pì possìbil. 4Peui ti e tò fieuj, va e sàrte la pòrta darera. Versa l'euli d'uliva an tùit ij contenitor Butje da banda, cora ch’it l'has ampinje”. 5Parèj che chila a l'é slontanasse da chiel sarandze la pòrta darera a chila e ai sò fieuj. Antramentre che a-j portavo j'óiro, chila a travasava l'euli d'uliva an coj tupin. 6Cora che ij contenitor a son ëstàit pien, a l'ha dije a un dij sò fieuj: “Pòrt-mne n'àutr contenitor”. Ma col-lì a l'ha rësponduje: “A i n'a-i é pì!”. Peui l'euli a l'ha chità. 7Antlora chila a l'é andàita dal profeta che a l'ha dije: “Adess va a vende l'euli. A l’é parèj ch’i rimborsreve 'l vòst creditor e ti e ij tò fieuj i podreve vive dla rimanensa dël profit!”.

Elisé e la fomna ‘d Sunem

8Na vira Elisé a passava da Sunem, andova ch’a stasìa na fomna d'amportansa, na sgnora, ch’a l'avìa anvitalo con ansistensa a soa tàula. Për lòn, tute le vire che Elisé passava da lì, as fërmava për mangé. 9Chila a l'ha dije a sò marì: “Varda, i son sicura che l'òm ch’a passa d'ambelessì a l'é n'òm ëd Dé, un sant. 10Fomje na cita stansia an muradura al pian dë dzora, i-i butroma un let, na tàula, na careja e un lum: cora ch’an vìsita a podrà resté lì”.
11Na vira, Elisé a l'é vnùit për na vìsita; e montà ch’a l’era ant la stansia dë dzora a l'é butasse a cogié. 12A l'ha dije a sò servitor Ghecasi: “Ciama a la fomna sunamita 'd ven-e ambelessì ch’i l’hai da parleje”. Parèj a l'ha fàit e chila a l'é vnùita sù da chiel. 13Elisé a l'ha dije a Ghecasi: “Dije a chila:’ Varda, ti 't l'has tratane con gran deuit, Còs podom-ne fé për ti? E-lo miraco da manca 'd buté na bon-a paròla për ti con ël rè o con ël cap dl'armeja?’. Chila a l'ha rëspondù: “Mi i stago pro sicura an tra mia gent: am manca gnente”. 14Pi tard, Elisé a l'ha dit: “Còs as peul fesse për chila? Ghecasi a l'ha rësponduje: “Blavans chila a l'ha pa 'd fieuj e sò marì a l'é vej”. 15Elisé a l'ha dije: “Ciàmje dë vnì torna ambelessì da mi”. Parèj a l'ha fàit e chila a l'é vnùita e a l'é fërmasse an sl'uss. 16Chiel a l'ha dije: “Apopré dë st'época-sì, l'ann che a-i ven, ti 't l'avras un fieul”. A l'ha dije: “Nò, mè magìster! Ò profeta, dije pa 'd busiardarìe a toa serventa! A l’é nen possibil”. 17La fomna a l'ha peui concepì, e ant temp fissà l'ann dòp a l'ha catà un fieul, pròpi coma che Elisé a l'avìa dije.
18Ël fiolin a l'é chërsù e un bel di a l'é surtì për vëdde sò pare che a l'era con ij mejor. 19A l'ha dije a sò pare: “A l’improvista ‘l fiolin a l’ha crijà: “Mia testa! Mia testa! Am fà tant mal”. E sò pare a l'ha dije al servitor: “Pòrtlo sùbit a ca da soa mare”. 20Përparèj che ‘l servitor a l'é piasslo an brass e a l'ha portalo da soa mare. Ël cit a l'é stàit setà an sij ginoj ëd chila fin-a a mesdì, peui a l'é mòrt. 21Antlora chila a l'é montà su e a l'ha cogialo an sël let dël profeta. A l'é sarasse la pòrta darera e a l'é andass-ne. 22A l'ha ciamà sò marì e a l’ha dije: “Màndme un dij servent e na sòma, parèj ch’i peussa andé a vëdde 'l profeta an pressa e peui torné”. 23Chiel a l'ha dije: “Përchè veus-to andé a vëdd-lo ancheuj? A l'é pa la festa dla lun-a neuva o un Saba. Ma chila a l'ha rëspondù: “I sai lòn ch’i faso. Lass-me andé”. 24A l'ha slà la sòma e a l'ha dije a sò servitor: “Va anans. Fërmte nen a meno ch'it lo disa mi”.
25Parèj che la fomna a l'andàita a visité 'l profeta an sël mont Carmel. Quand che l'òm ëd Dé a l'ha vëddula da lontan, a l'ha dije a sò servitor Ghecasi: “Bèica, a l'é la fomna Sunamita ch’a riva. 26Dun-a, vaje ancontra e ciàmje: ‘Staghes-to bin? Tò marì e 'l fiolin a stan bin?’”. Chila a l'ha rëspondùje a Ghecasi: “A va tut bin!”. 27Ma cora ch’a l'é rivà dal profeta an sij mont, chila a l’é campasse a tèra ‘dnans ëd chiel e a l'ha ambrancaje ij pe. Ghecasi a l'é avzinasse për possela andaré, ma 'l profeta a l'ha dit: “Lass-la sté, përchè a l'é motobin sagrinà. Nosgnor a l'ha stërmamne 'l motiv; a l'ha dime gnente ‘d lolì”. 28Chila a l'ha dit: “L'avia-ne ciamà miraco un fieul a mè padron? I l'avìa pa dite: ‘Vame nen a ambrojé con dë speranse fàusse?’”. 29Elisé a l'ha dije a Ghecasi: “Pront-te[1], ciapa mè baròt e part! Fërm-te pa për la stra[2]! It l’has da buté mè baròt an sla fàcia dla masnà”. 30La mare dël cit a l'ha dit: “Com a l'é sicura che 'l Signor a viv e ti 't ses viv, mi i torn-rai pa a mia ca sensa ‘d ti!”. Përparèj che Elisé a l'é aussasse e a l'ha compagnala. 31Ora, Ghecasi a l'era andaje anans ëd lor. A l'ha pogià 'l baròt an sla facia dla masnà, ma a-i é staie pa segn ëd vita nì lament. Cora che a l'é tornà da Elisé a l'ha dije: “Ël cit a l'é pa dësvijasse”. 32Quand che Elisé a l'é rivà a la ca, a-i j'era la masnà mòrta dëstèisa an sël sò let. 33Chiel a l'é intrà da sol e a l'ha sarà la pòrta. Peui a l'ha pregà 'l Signor. 34A l'é dëstendusse an sël let ëslargand sò còrp dzora dël cit, a l'ha butà soa boca ansima a la soa, ij sò euj dzora a j'euj dël fiolin e soe parmele contra soe parmele. A l'é cinasse ansima, e la pel ëd la masnà a l'é vnùita torna càuda. 35Elisé a l'é tornà andaré e a l'ha fàit ël gir dla ca. Peui a l'é tornà a gimbesse dzora dla masnà. Ël cit a l'ha stranuvà set vire e a l'ha dovertà j'euj. 36Elisé a l'ha ciamà Ghecasi e a l'ha dije: “Ciama la fomna sunamita ch’a ven-a sì”! E a l'ha fàit parèj e chila a l'é andaje davzin. Chiel a l'ha dije: “Pija tò fieul! A stà bin”. 37Chila a l'è intrà, a l'é tombà ai sò pe e a l'é prostërnasse ‘dnans a Elisé. Peui, ciapà soa masnà, a l'é surtìa.

Miracoj antant ch’a j’era na famin-a

38Ora, Elisé a l'é tornà a Ghilgal, antramentre ch’a-i j'era na famin-a ant ël pais. Cheicadun dij profeta a l'era an vìsita da chiel e a l’ero setà ‘dnans a chiel. Parèj a l'ha dit a sò servent: “Buta na pèila an sël feu e fà cheuse un pòch ëd fricandò për ij profeta”. 39Antlora cheidun a lé andàit ant ij camp a cheuje d'erbe e a l'ha trovà na sòrt ëd vis servaja. A l'ha cojù un pòch ëd soa fruta, assè da ampinì la fàuda 'd soa vestimenta. A l'é tornà andaré e a l'ha campà ij tòch ant la pèila, sensa savèj[3] che a l'ero tòssi. 40A l'é servije 'l mangé për j'òm, ma pen-a ch’a l'han tastalo a son butasse a crijé: “A-i é la mòrt ant la pèila, ò profeta!” A podìo pa mangene. 41Antlora Elisé a l'ha comandà: “Ciapé un pò ‘d farin-a: e campela ant la pèila”. Peui a l'ha dit: “Adess i peule dene da mangé a la gent”. Ant la sieta a-i j'era pì gnente ch'a fèissa mal.
42Da Baal Salisa a l'é rivaie un che a l'ha portà 'd mangé për ël profeta: vint pan fàit con le rimìssie dl'amson dl'òrdi e 'dcò dë spighe 'd gran neuve[4]. Elisé a l'ha dit: “Butelo ‘dnans a la gent përchè a na mangio”. 43Ma sò servitor a l'ha dije: “Coma che peus-ne buteje mach sòn dëdnans a sent përson-e? A-i na j’é nen pro!”. Ma chiel a l'ha replicà: “Dèilo da mangé a la gent. Nosgnor a dis parèj: ‘A në mangeran e as në vans-rà ancora!’”. 44Antlora a l'ha butaie dëdnans a coj-lì che a l'han mangiane e a l'é fin-a vansass-ne, conforma la paròla ‘d Nosgnor.

Nòte

  1. Lét. “Sàndr-te la tùnica ant la toa sintura”.
  2. Lét. “Saluta gnun ëd tui coj che 't rëscontreras e rëspond pa se at saluto”.
  3. Ël test ebràich: “përchè a savìo pa” (יָדָעוּ, iadaʿu).
  4. La paròla צִקְלוֹן (tsiqlon), a podrìa 'dcò esse:"spiga 'd forment vërda". N'àutra version apodrìa esse: ''A l'è vnùit n'òm da Baal Salisa, e a l'ha portaje a l'òm ëd Dé ël pan ëd le primissie: vint miche d'òrdi e dë spi vërde (an soe mànie); e a l'ha dit; daje a le përson-e përchè a në mangio.''

martedì 11 febbraio 2020

Duminica 16 ëd Fervé 2020 - Duminica apress l'Epifanìa ch'a fà ses



Duminica 16 ëd Fervé 2020 - Duminica apress l'Epifanìa ch'a fà ses

Leture bìblicheDeuteronomi 30: 15-201 Corint 3:1-9Maté 5:21-37; Salm 119: 1-8

Orassion: Nosgnor, ch’it ses la fòrsa ‘d tuti coj ch’as fido an Ti! Aceta, për Toa miserìcòrdia, nòstre preghiere e, përchè da noiàutri i podoma fé gnente ‘d bon sensa ‘d Ti, dane l’agiùt ëd Toa grassia, për che quand ch’i scotoma ij Tò comandament, i podoma dete piasì, tant an la volontà che ant ij fàit; për Gesù Crist, nòst Signor, ch’a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, për ij sécoj dij sécoj. Amen.

Testament Vej: Deuteronomi 30: 11-20

Nosgnor a l'ha dàit a le creature uman-e 'd régole 'd condòta moral ciàire ch'a sicuro nen mach la dzorvivensa, ma 'dcò n'àuta qualità 'd vita. A son càusa ëd rapòrt armonios con Nosgnor, con j'àutri e con ël mond. Nen conformesse a cole lege a veul dì trovesse con përturbament, confusion, dësfonsion e, a la fin, a la mòrt. L'istess a l'é vera për ël pòpol che Nosgnor a l'ha sernù e ch'a l'é gropasse con un Pat. Ël pòpol ëd Nosgnor a l'é ciamà a esse testimòni, a dimostré, 'dnans a 'n mond arviros, lòn ch'a veul dì vive conform a e lege 'd Nosgnor, ch'a son nen malfé a comprende e a buté an pràtica. Se 'l pòpol ed Nosgnor a onora pa sò angagg con Dé, a perd soa rason d'esistensa midéma e as dësbla. Tant për l'umanità che për ël pòpol ëd Dé l'alternativa a l'é o la vita o la mòrt.

La sèrnita an tra la vita e la mòrt. Për ti, costa Lej ch’it dago ancheuj a l’é nen tròp malfé, nì a l’é fòra da toa portà. A stà pa an cél, tant da leugn che ti ‘t l’abie da ciamé: “Chi mai podrà-lo monté an cél për andé a pijela parèj ch’i la podoma sente e ubidije?”. A stà gnanca da l’àutra banda dël mar, tant da leugn che ti ‘t l’àbie da ciamé: “Chi ch’a podrà mai travërsé ‘l mar parèj ch’i la podoma sente e ubidije”. Nò, costa paròla at ëstà motobin dacant dacant, a l'é a la man; a l’é an sij tò làver e an tò cheur, parèj ch’it peude feje ubidiensa. Stame bin a sente! Ancheuj it dago na sèrnìta an tra la vita e la mòrt; an tra la prosperità e la dësgrassia. Ancheuj it comando ëd voleje bin al Signor, tò Dé, e dë scoté ij sò comandament, ordinanse e prescrission. S’it fas parèj, it vivras e ‘t saras fosonant, e ‘l Signor tò Dé a benedirà ti e la tèra ch’it ses an camin a intreje e andeje al possess. Contut, se tò cheur a së slontan-a da chiel e ti ‘t arfude dë scoté, se ti ‘t lasse anciarmé a rendje l’adorassion e servissi a d’àutri dio; ancheuj it nunsio ch’it andras sicur a la përdission. It vivras pa nen na bon-a e longa vita ant la tèra che adess, passà ‘l Giordan, i-i intreras për andeje al possess. Ancheuj i pijo ‘l cél e la tèra coma ‘d testimòni contra vojàutri ch’ it buto dëdnans na sèrnita an tra la vita e la mòrt, an tra la benedission e la maledission. Ò se mach ti ‘t sernèisse la vita për vive, ti e toa dissendensa! Veuje bin al Signor, tò Dé, scotlo e sije fedel: an chiel ti ‘t trovras la vita, e ‘l Signor at acordrà motobin d’agn për podèj abité an ës pais, col ch’i l’avìa promëtuje ai tò antich, a Abraham, a Isach, e a Giacòb.

Rëspòsta: Salm 119: 1-8

An ës Salm, l'autor a fa na selebrassion ëd la Lege 'd Nosgnor e dla guida ch'a procura a sò pòpol. A dà espression a soa anvìa 'd conòsse tant a fond la Lege 'd Nosgnor da fé l'esperiensa dle benedission ch'a 'rzulto për coj ch'a j'osservo. 

A son bonuros coj ch’a son inapontàbil an soa condòta, ch’a séguito la lej ëd Nosgnor. A son bonoros coj ch’a son fedej a l’aleansa con Nosgnor e ch’a lo serco con tut ël cheur; ch’a fan gnun compërmess con ël mal e ch’a marcio mach an sij senté ‘d Nosgnor. Ti ‘t l’has dane toe ordinanse përchè ch’a sio osservà con diligensa. Che mie assion a sio sèmper conform ai tò comandament! Antlora i l’avrai mai da vërgonieme quand ch’i paragon-o mia vita con ij tò comandament. Mè cheur at laudrà con sincerità quand ch’i amprendrai ch’a son giuste toe decision. Toe ordinanse mi i-j farai ubidiensa: bandon-me nen, lass-me nen sol.

Testament Neuv: 1 Corint 3:1-9

Amprende la sapiensa 'd Nosgnor a veul dì formé an nojàutri na manera 'd pensé e 'd fé diversa da lòn ch'a càpita ant ël mond ëd coj ch'a son pa 'd chërdent. Tombé ant la veja manera 'd fé, tutun, a l'é 'n risigh costant pr' ël pòpol ëd Dé. L'apòstol Pàul a denunsia ambelessì la partisanerìa an tra ij cristian.

Ëd colaborator ëd Nosgnor. Car ij mè frej e seur, i l’hai nen podù parleve coma a dë “spirituaj” ma com a ‘d gent carnal visadì coma a ‘d masnà an Crist. l’hai dave ‘d làit da bèive, e nen ëd mangé sòlid, dësnò i l’avrìe pa podù digerilo. An efet, ëdcò adess i lo peude ancora nen, përchè ch’a l’é ancora vòstra natura carnal ch’a la fà da padron an vojàutri. Le gelosìe ch’a-i son an tra ‘d voi e le polémiche ch’i feve, a son la preuva ciàira che ancora i seve soget al domini dla carn e ch’iv comporte ancora coma ch’a fà la gent d’ës mond. É-lo nen vera che quand che un a dis: “Mi i vado dapress a Pàul!”, e n’àutr a dis: “Mi, nompà, i vado dapress a Apollo!”, dvente la preuva d’esse carnaj? Còsa ch’a l’é mai Apollo? Còsa ch’a l’é mai Pàul? A son mach ëd servitor che për sò mojen i seve ancaminave a chërde, conform ai don che Nosgnor a l’ha dàit a ognidun. Mi i l’hai piantà, Apollo a l’ha bagnà, ma a l’é Nosgnor ch’a fà chërse. A l’ha gnun-a importansa chi ch’a sìa col ch’a pianta o col ch’a bagna. Lòn ch’a l’ha 'd pèis a l’é che Nosgnor a fassa chërse la smens. Col ch’a pianta e col ch’a bagna a travajo ansema con l’istess propòsit, e tùit e doi a saran arcompensà për ël travaj ch’a l’han fàit. Nojàutri i soma ‘d colaborator ëd Nosgnor e vojàutri i seve soa coltivassion. I podria bin ëdcò paragoneve a n’edifissi, l’edifissi ‘d Nosgnor.

Vangel: Maté 5:31-37

Ël Salvator Gesù Crist a l'é pa vnùit për abroghé le lege ch'a j'ero stàite dàite pr' ël mojen ëd Mosé e che le soe a na pijèisso 'l pòs. Gesù, an efet, a l'é vnùit për compì dla manera përfeta lòn che Dé a l'avìa stabilì ant ël passà, e a dëspiega coma ch'as trata 'd prinsipi ch'a së slargo motobin pì anans a lòn che ij comandament a diso. Ij dissépoj ëd Gesù a l'han, pitòst, da esse motobin pì diligent che j'àutri ant l'osservansa 'd coste lege. Ambelessì Gesù a parla dël rispet ëd la vita e dla dignità uman-a, dël rispet për la sessualità uman-a, dël mariagi e dle promësse ch'as fan.

L’amassidi. I l’eve sentì ch’a l’avìo dit a j’antich ëd nen comëtte d’amassidi, e chi ch’a comët n’amassidi a l’ha da esse condanà dal tribunal. Ma mi iv diso che fin-a chicassìa a ven-a anrabià contra sò frel a sarà condanà dal tribunal; chi ch’a-j dà ‘d nòm a sarà condanà dal Sinedri, e chi a lo malediss a sarà meritèivol dël feu dl’infern. Se donca it pòrte toa oblassion a l’autar, e che lì it arcòrde che tò frel a l’ha quajcòsa contra ti; lassa lì toa oblassion ëdnans a l’autar, e va prima a fé la pas con tò frel, e peui torna a smon-e toa oblassion. Àbie soen ëd rivé a n’acòrdi con chi ch'at veul denunsié, fin a tant ch’i seve torna 'n sla vìa dël tribunal, dësnò chi ch’at acusa at butrà ant le man dël giùdes, e ‘l giùdes ant le man ëd le vardie, e lor a të sbato 'n përzon. An vrità it diso: ti ‘t na seurtras pa fin-a ch’it l’avras pagà l’ùltim centèsim.

L’adulteri. I l’eve sentì ch’i l’avìo dit a j’antich ëd nen comëtte d’adulteri. Ma mi iv diso che fin-a chicassìa a varda la fomna ‘d n’àutr con l’anvìa d'avèjla, a l’ha già comëttù n’adulteri con chila ant sò cheur. Se tò euj, ch'a sìa fin-a 'l pì bon, at fà broncé 'n pëccà, gavlo e camplo vìa, përché a l’é mèj perde un dij tò mèmber che tut tò còrp a sìa campà 'nt l’infern. E se toa man, ch'a sìa fin-a la pì fòrta, at fà broncé an pëccà, tajla e campla vìa, përchè a l’é mèj perde un dij tò mèmber che tut tò còrp a sìa campà 'nt l’infern.

Ël divòrsi. I l’eve sentì che la Lege a dis torna: “Se quajdun a veul mandé vìa[12] soa fomna, ch’a-j daga 'n document ëd divòrsi”. Donca, mi iv diso che chicassìa ch'a l'avèissa ripudià soa fomna, fòra dël cas ëd tradiment, a la fà dventé n’adultera; e chicassìa as marida con na fomna ripudià, a comët n’adulteri.

Lë spërgiurament. I l’eve ‘dcò sentì che ai nòstri antich a l’era stàit dit: “Fate nen në spërgiur, ma it rendras a Nosgnor lòn ch’it l’avìe promëttuje con giurament”. Ma mi iv diso: ‘Giuré nen dël tut, an gnun-e manere; nì për ël cel, ch’a l’é ‘l tròno ‘d Nosgnor; nì për la tèra, ch’a l’é lë scagn dij sò pé, nì për Gerusalem, ch’a l’é la sità dël gran Rè. It giureras ëdcò nen për toa testa, përchè it podrìe nen fé ‘n cavej bianch o nèir. Ma che vòsta paròla a sìa éh, quand ch’a l’é éh, e nò quand ch’a l’é ‘d nò. Tut ël rest a ven dal diav.