martedì 29 aprile 2014

Na liturgìa dël servìssi divin

Tirà da la veja liturgìa valdèisa: “La liturgie vaudoise” ou la manière de célébrer le service divin comme elle est établie dans l’église évangélique des vallées du Piémont, Lausanne: Blanchard, 1842. http://goo.gl/ZzfQSp 

Nòstr agiùt a sia ant ël nòm ëd Nosgnor, ch’a l’ha fàit ël cel e la tèra. Amen!

Mè frel e seur, che minca un ëd vojàutri as presenta ‘dnans a De, për fèje, dë manèra ùmil e sincera, na confession dij sò pecà, an seguitand ëd cheur mie paròle:

venerdì 25 aprile 2014

Leture bìbliche dla Sconda Dominica 'd Pasqua (27/4/14)

L’aparission ëd Gesù ai dissépoj e peui a Tomà

(Gioann 20:19-31)

E quand a l’é vnùa la sèira ‘d col dì-lì, ch’a l’era ‘l prim dla sman-a, e le pòrte ‘d col pòst, andoa che ij dissépoj a j’ero radunà për càusa dla tëmma ch’a l’avìo dij cap religios, a j’ero sarà, Gesù a l’é vnù, a l’é mostrasse lì antra ‘d lor, e a l’ha dije: “Che la pas a sìa con voi". E quand ch’a l’ha dit lòn, a l’ha mostraje soe man e ij sò fianch, e ij dissépoj a l’han motobin arlegrasse ‘d vëdde ël Signor. Gesù a l’ha dije ancora: “Che la pas a sìa con voi. Tanme ‘l Pare a l’ha mandame, mi i mando vojàutri”. E quand a l’ha dit lòn, a l’ha sofià su lor, e a l’ha dije: “Arsèive lë Spìrit Sant. A tùit coj ch’i përdonëreve ij pecà, a saran përdonà, e a tùit coj ch’i-j artenëreve, a saran artënù.

Àor Tomà (ciamà Dìdim) ch’a l’era un dij dodes, a l’era nen ansema lor quand che Gesù a l’é venù. J’àutri dissépoj a l’han dije: “I l’oma vëddù Nosgnor”. Ma chiel a l’ha dije: “S’i vëddo nen ant soe man le marche dij ciò, e s’i buto nen mè dil andoa ch’a j’ero ij ciò, e s’i buto nen mia man ant sò fianch, i lo chërdrai mai”. Eut dì apress, ij sò dissépoj a l’ero ancora ansema ant la cà e Tomà a l’era con lor e, combin che le pòrte a l’ero sarà, Gesù a l’é mostrasse lì antra ‘d lor, e a l’ha dije: “Che la pas a sìa con voi!”. Peuj a dis a Tomà: “Buta sì tò dil e varda bin mie man; stende ‘dcò la man, e butla an mè fianch, e fà ch’it sie pì nen un ch’a chërd nen [5], ma ‘n chërdent”. E Tomà a l’ha rësponduje: “Mè Signor e mè De!”. Gesù a-j dis: “Për motiv ch’it l’has vëddume, Tomà, it l’has chërdù? Beat a son coj ch’a l’han nen vëddù, e a l’han chërdù”. Gesù a l’ha ‘dcò fàit an presensa dij sò dissépoj vàire d’àutri miràcoj, ch’a son nen scrivù ant ës lìber. Ma ste còse-sì a son scrivùe përché i chërde che Gesù a l’é ‘l Crist, ël Fieul ëd De e che, an chërdend, i l’abie la vita an sò nòm.

-----

Neuva nàssita a gòj e santità

(Prima litra ëd Pé 1:1-9)

Pé, apòstol ëd Gesù Crist, a coj ch’a vivo com ëd foresté e ch’a son spatarà ant ël pais dël Pònt, an Galàtia, an Capadòcia, ant la provinsa dl’Asia e an Bitìnia, e ch’a son stàit sernù scond la precononossiensa ‘d De ‘l Pare, butà da part [2] da l’ Ëspìrit për l’ubidiensa a Gesù Crist e për l’aspersion ëd sò sang; che la grassia e la pas av sìo dàite an abondansa.

Ch’a sìa benedì De, ël Pare ‘d Nosgnor Gesù Crist, che për soa granda misericòrdia, a l’ha argenerane për avèj na speransa viva con l’arsurresion ëd Gesù Crist dai mòrt, për oten-e n’ardità ch’a peul nen vastesse, anflesse ò sfaussesse, conservà ant ij cej për nojàutri, ch’i soma guernà për la potensa ‘d De, për la fej, parèj ch’i otnoma la salvëssa, ch’a l’é davzin a esse arvelà ant j’ùltim temp. Tut sòn av dà na granda gòj, combin ch’i l’eve da soporté, për ël moment, ëd diverse preuve, parej che la preuva ‘d vòsta fej, ch’a l’é pì pressiosa che l’òr - l’òr che, combin ch’a perìssa a l’é provà dal feu - av rendrà làuda, glòria e onor quand che Gesù Crist a sarà arvelà. Combin che Chiel i l’eve mai vëddulo, tutun i-j veule bin. Adèss i lo vëdde nen, epura i chërde an Chiel. A l’é për lòn ch’i l’eve na gòj gloriosa ch’as peul gnanca dëscrive, e i seve ‘n camin a vagné ‘l fin ëd vòsta fej, visadì la salvëssa ëd vòstre ànime.


-----

Ël discors ëd Pè ël dì dla Pancòsta

(At dj'apòstoj 2:14-36)

Ma Pè, an presentand-se ansema a j’óndes, a l’ha aussà la vos, e a l’ha dije: “Vojàutri gent ëd Giudèa e tuti coj ch’i seve a Gerusalem, scoté sossì e fé atension a mìe paròle. Malgré tut lòn ch’i pense, sti-sì a son nen cioch, perché a l’é mach neuv ore dla matin , ma a l’é lòn ch’a l’avia dit ël profeta Gioèl: ‘A-i rivrà ant ij dì darié - Nosgnor a dis - ch’i spantierà mè Spìrit an s’tuta la mia gent, e vòsti fieuj e vòste fije a profetisëran; vòsta gioventura a vëddrà ‘d vision e ij vòsti vej a sugnëran dij seugn. Ëdcò an sij mè servidor, sia òm che fomne, i spantieraj mè Spìrit, an coj dì là, e lor a profetisëran. E mi i farài ‘d còse maravijose dzor ant ël cel, e ‘d prodis an sla tèra giù-sì, ëd sangh e ‘d feu, e ‘n vapor ëd fum. Ël sol a sarà cambià an top, e la lun-a an sangh, dëdnans che col grand e glorios Dì dël Signor a ven-a. Anlora tùit coj ch’a invocran ël nòm dël Signor a saran salv’. Gent d’Israel, sté a sente ste paròle: Gesù ‘d Nasareth, n’òm ch’a l’ha arseivù antrames a vojàutri na ciàra testimoniansa da De për d’euvre podente, maravije e segn miracolos che De a l’ha fàit sota vòsti euj për Sò mojen - com i lo seve bin; col òm-là, an essend stàit tradì conforma ‘l propòsit predeterminà e precognission ëd Nosgnor, vojàutri i l’eve massalo ancioandlo a na cros për man ëd gent ch’a rispeta nen la lej ëd De. Nosgnor, però, a l’ha arsussitalo, an avend delivralo daj patiment dla mòrt, përché a l’era nen possibil ch’a fussa artenù da chila. Përché David a dis ëd Chiel: “I contemplava sèmper ël Signor dëdnans mi, përché Chiel a sta a mia drita, parèj ch’i sia nen campà giù. A l’è për lòn che mè cheur a s’é arlegrasse e mia lenga a l’ha spricià ‘d gòj, e ‘d pì, mia carn a arposërà ant la speransa. Përché ti ‘t lassëras nen mia ànima ant ël leu dij mòrt] e ti ‘t permëttras nen che tò Sant a fasa l’esperiensa dla corussion. Ti t’l’has fame conòsse la strà dla vita e ti ‘t m’ampiniras ëd gòj an toa presensa”. Fradej, i peul bin dive con certëssa a propòsit ëd nòst patriarca Dàvid, ch’a l’é mòrt, e che a l’é stàit sotrà. Soa tomba a peul ancora vëdd-se ancheuj. Chiel a l’era, però, ‘n profeta, e a savìa che Nosgnor a l’avìa promëttuje con giurament, che un ëd sòj dissendent a sarìa setasse an sò tròno Dàvid, an antivëddendlo, a l’ha parlà dl’arsurression dël Crist, visadì che nì col-lì a sarìa stàit bandonà ant ël leu dij mòrt, e ni sò còrp a l’avrìa fàit l’esperiensa dla corussion. Cost Gesù, De a l’ha arsussitalo, e nojàutri i soma ‘d lòn tùit testimòni. Donca, dòp ch’a l’é stàit esaltà a la drita ‘d De e an avend arseivù dal Pare la promëssa dl’Ëspìrit Sant, Chiel a l’ha spantìa lòn ch’i vëdde adèss e lòn ch’i sente. Përchè Dàvid a l’é nen montà an cel, ma chiel midem a dis: ‘Ël Signor a l’ha dit a me Signor: Sëtte a mia drita fin ch’i l’abia fàit dij tò nemis në scagn për ij tò pé’. Ch’a sapia ‘d sigur tuta la cà d’Israel che De a l’ha fàit Signor e Crist, pròpe col Gesù ch’i l’eve butà an cros!”.


lunedì 21 aprile 2014

Ij des Comandament

Ës capìtol del lìber dël Èsod a l’é ‘l cheur midem dla fej dj’Ebreo e dij cristian. A conten la “Carta costitussional” dël pòpol ëd De. Costi Des Comandament (ò “paròle”) a na dan ël preàmbol e a son seguità da le decision (ò “giudissi”). Peui, ant ël capìtol 24, ël Pat a l’é inaugurà.

Parèj, an avend signà ‘l Pat con De, Israel a aceta na teocrassìa, visadì ëd sugetesse a la volontà arvelà ‘d Nosgnor. Sa Lege a l’era la Costitussion obligatòria dla nassion d’Israel sota Javé, sò De. Ël moment e ‘l leu ëd soa proclamassion a l’é nen stàit për cas. Ij comandament a determino coma Israel a dovìa vive për esse benedì da Nosgnor e dovrà coma na nassion ëd sacerdòt. Le lege a arvelava De ant ël regulé con precision la condòta e ij rituaj religios. La lege a prefigurava l’euvra dël Crist ch’a l’era da ven-e. Ël Neuv Testament a mostra che costa Lege a l’é stàita scolpìa për natura ant ël cheur (la cossiensa) dl’òm. A càusa dël pecà, costa scrita a l’é stàita dësfigurà e sogetà a ‘n tentativ costant ëd sopression.

Malgré lòn, la Lege ‘d De a l’é publicà ciaira e neta a tut ël mond. La lege ‘d De a l’é bon-a, përfeta e santa. A smon coma che ‘l Crist a l’è fin e scòpo dla Lege, përché a mena a Chiel. L’apostol Pàol a disìa che la lege a l’é ‘n pedagògo për portene a Crist, nen un moien ëd salvassion. Ëdcò për ij cristian, lòn che la Lege ‘d De a arvela a propòsit ëd De e ‘d soa volontà, a l’ha ‘n valor ch’a andrà mai a la fin e ch’a l’é ancora autorèivol për nòstra fèj e nòstra condòta. Ij des Comandament a son un somari dla Lege. A arvelo l’esensa dla Lege e a son ëdcò specià an tut ël Neuv Testament përché a smon-o la natura santa e giusta ‘d Nosgnor. Ël Neuv Testament a-j eleva a un standard ancora pì àut për guerné lë spìrit e la letera dla Lege.

Èsod 20

(1) Anlora De a l’ha prononsià tute se paròle-sì: 
(2) “Mi. ël Signor, i son tò De, col ch’a l’ha fate seurte da la tèra d’Egit, da la tèra andoa ti j’ere s-ciav. 
(3) It l’avras nen d’àutri de ‘dnans a mi. 
(4) Ti it faras nen ëd mistà scolpie ò na quàich simijansa dle còse ch’a stan sù an cel, o an sla tera o sot-tèra (5) T’it butras nen an ginojon dë 'dnans a cole ròbe-là për dij servissi religios, për che mi. ël Signor, i son un De gelos, ch’a castiga la colpa dij pare an sij fieuj fin-a la tersa e la quarta generassion ëd coj ch’am arnègo (6), e che smon-a soa benevolensa a mila ‘d generassion ëd coj ch’am veulo bin e ch’a ubidisso ai mè comandament. 
(7) I dovraras nen ël nòm dël Senior fòra ‘d leu, përché ‘l Signor a lassara nen andé impunì chionque a dovra ‘l nòm dël Signor fòra ‘d leu. 
(8) It visaras dël dì ‘d Saba e lo ten-ras da cont coma ‘n dì fòravìa. (9) Ti’t podras travajé ses dì e fé an coj dì-là tut ël tò travàj, (10) ma ël dì ch’a fà set a l’é ‘n dì consacrà a Nosgnor tò De. An col dì lì i faras nen dij travaj, nì ti, nì té fieul, nì toa fija, nì tò servidor, nì toa serventa, nì toe bestie, nì ‘l forësté ch’a stà an toa cà. (11) përché an ses dì Nosgnor a l’ha fàit ij cej e la tèra, e ‘l mar e tut lòn ch’a-i stà, e a l’ha arposasse ant ël dì ch’a fà set, parèj che Nosgnor a l’ha benedì ‘l saba e a l’ha consideralo fòravìa coma ‘n dì sant. 
(12) Rend onor a tò pare e a toa mare, parèj che ti’t peusse vive motobin dj’agn an sla tèra che ‘l Senior tò De av dà. 
(13) It sassineras nen. 
(14) It comëttras nen n’adulteri. 
(15) It robaras nen. 
(16) It rendras nen na fàussa testimoniansa contra tò vzin. 
(17) It susneras nen la cà ‘d tò vzin. It susneras nen la fomna ‘d tò vzin, nì sò servidur, nì soa serventa, ni sò beu, ni sò aso, ni ròba qualsèssia ch’a sia dèl tò vzin.

giovedì 17 aprile 2014

Leture bìbliche dla domìnica 'd Pasqua

L’arsurression ëd Gesù Crist

(Gioann 20:1-18)

Àor, la matin dël prim dì dla sman-a, Maria Madlen-a a l’é venùa al sepolcr mentre ch’a l’era ancora fros, e a l’ha vëddù che la pera ch’a sarava ël sepolcr a l’era stàita gavà da sò pòst. E a s’é butasse a core e a l’é venùa da Simon Pé e da l’àut dissépol che Gesù a-j vorìa bin, e a-j dis: “A l’han portà via ël Signor fòra dal sepolcr, ma i savoma nen andoa ch’a l’abio butalo". Anlora Pé a l’é partì con l’àutr dissépol e a son andass-ne al sepolcr. A corìo tùit ij doi ansema, ma l’àutr dissépol a corìa pì prest che Pé, e a l’é rivà ël prim al sepolcr. E an essend-se chinà, a l’ha bin vëddù a tèra le binde ‘d lin, ma a l’è nen intrà. Anlora, Simon Pè, ch’a-i era dapress, a l’è rivà e a l’è intrà ant ël sepolcr, e a l’ha vëddù le binde ‘d lin a tèra e ‘l sudari ch’a l’avìo butaje an sla testa, che però a l’era nen ansema a le binde, ma ardoblà da banda. Anlora l’àutr dissépol, ch’a l’era rivà ‘l prim al sepolcr, a l’é ‘dcò intraje e a l’ha vëddù, e a l’ha chërdù. (Përchè ch’a l’avio ancora nen capì la Scritura che Gesù a dovìa arsussitè daj mòrt). E ij dissépoj a son peuj tornassne a soa cà.

Marìa, però, a stasìa davzin ël sepolcr, da feura, an piorand, e com ch’a piorava, a s’é chinasse ant ël sepòlcr. E a l’ha vëddù doi àngej vestì ‘d bianch, setà un a la testa e l’àutr ai pé andoa che ‘l còrp ëd Gesù a l’era stàit cogià. E a l’han dije: “Fomna, përché piorës-to?”. Chila a-j dis: “Për motiv ch’a l’han portà via mè Signor, e i sai nen andoa ch’a l’àbio butalo”. E quand a l’avìa dit lòn, an virand-se, a l’ha vëddù Gesù ch’a stasìa pròpe lì, ma a savìa nen ch’a fussa Gesù. Gesù a l’ha dije: “Fomna, përché piorës-to?” Chila, an pensand ch’a col òm-là a fussa stàit ël giardiné, a-j dis: “Monsù, se ti t’l’has portalo via, dis-me andoa ch’it l’has butalo, e i andrai a arlevelo”. Gesù a-j dis: “Marìa!”, e chila an virand-se, a l’ha dije: “Rabboni!”, ch’a veul dì “mé magìster”. Gesù a l’ha dije: “Toch-me nen, përchè i son nen ancora montà da mé Pare, ma va daj mé frej e disje: ‘I monto da mè Pare e da vòst Pare, da mè De e da vòst De’”. Maria Madlen-a, anlora, a l’é venùa a porté sta neuva ai dissépoj, visadì che chila a l’avìa vëddù Nosgnor, e che Chiel a l’avìa dije ste còse.

----------

L'apòstol Pé a nunsia Gesù 

(At dj'apòstoj 10:34-43)

Anlora Pé, an pijand la paròla, a l’ha dit: “An vrità i vëdd che Nosgnor a l’ha da bon minca ‘d rësguard a l’aparensa dle përson-e, ma che an tute le nassion coj ch’a-j pòrto rispet e ch’a fan lòn ch’a l’é giust, a-j son gradì. A l’é lolì ch’a l’ha fàit savèj al pòpol d’Israel, quand ch’a l’ha nonsià la pas për ël mojen ëd Gesù Crist, ch’a l’é ‘l Signor ëd tùit. I seve lòn ch’a l’é rivaje an tuta la Giudèa e ch’a l’é partì da la Galilèa, apress le batiaje che Gioann a l’ha predicà, a propòsit ëd Gesù ‘d Nasaret, ché Nosgnor a l’ha onzù dë Spirit Sant e ‘d fòrsa, e ch’a l’é passà da ‘n pòst a l’àutr, an fasend ëd bin e an varend tùit coj ch’a j’ero sota la potensa dël diav, përché De a l’era con Chiel. Nojàutri i soma testimòni ‘d tut lòn che Gesù a l’ha fàit, an Giudèa tanme a Gerusalem. A l’han falo meuire an ciovandlo an sna cros. Però, De a l’ha arsussitalo ‘l ters dì e a l’ha acordà ch’as manifestèissa, nen a tut ël pòpol, ma ai testimoni che për lòn Chiel a l’avìa già da prima sernù, a nojàutri, ch’i l’oma mangià e beivù ansema a Chiel, dòp ch’a l’é stàit arsussità dij mòrt. Gesù a l’ha comandane ‘d prediché al pòpol e d’atesté ch’a l’é Chiel che a l’é destinà da De për esse ‘l giùdes dij viv e dij mòrt. Tùit ij profeta a-j fan testimoniansa, che chionque a chërd an Chiel a arseivrà l’armission dij sò pecà për sò nòm.


----------

Esortassion a serché le còse ‘d là an àut

(Colossèis 3:1-10)

Se donca i seve arsussità con Crist, seguité a serché le còse ‘d là an àut, andoa che Crist a l’é setasse a la drita ‘d De. Seguité a dé da ment a le còse ‘d là an àut, nen a le còse ch’a son an sla tèra, përché i seve mòrt, e vòsta vita a l’é stërmà con Crist an De. Quand che Crist, ch’a l’é vòstra vita, as arvelërà, anlora ‘dcò vojàutri i sareve arvelà ansema a Chiel an glòria. Buté a mòrt, donca, tut lòn ch’an vojàutri a l’é ‘d costa tèra: fornicassion, impurità, passion dësbaucià, desideri pien ëd gramissia, e l’avarissia, ch’a l’é idolatrìa. Përché a son prope cole còse-là ch’a tisso la rabia ‘d Nosgnor sij fieuj dla dzubidiensa. Ëdcò vojàutri i j’ere parèj, quand, temp fà, i vivìe coma lor. Adèss, però, campé via tute cole còse, ël ghignon, ël malànim, la maldisansa, e che gnuna paròla dzonesta a seurta da vòsta boca. Dì nen ëd busiardarìe l’un a l’àutr, përché i l’eve dësvestì l’òm vej ch’i j’ere, con tute soe assion, e i l’eve arvestilo coma n’òm neuv ch’as arnova an conossensa, a smijansa ‘d col ch’a l’ha crealo.


venerdì 11 aprile 2014

Leture për la Dominica dla Ramuliva 2014

La vnùa trionfal ëd Gesù a Gerusalem 

Maté 21:1-11

Àor, quand lor a son stàit davzin a Gerusalem, e ch'a son rivà a Betfage, Gesù a l'ha mandà doi dissépoj e a l'ha dije: "Andé a cola borgià-là ch'a sta an facia, e sùbit i trovreve na sòma gropà e sò asnèt ansem a chila; dëstacheje e mnemje. E se quejdun av dis queicòsa, i direve che 'l Signor a n'ha da manca, e sùbit a-j lassëran andé". Àor, tut lòn a capitava për ch'a fussa adempì lòn ch'a l'era stàit dit dal profeta: "Dì parèj al pòpol ëd Sion: 'Varda, tò Rè a l'é an camin ch'a-i riva, bon com' ël pan e montà sna sòma e sl'asnèt dna sòma'". Ij dissépoj, donca, a son andàit e a l'han fàit conforma lòn che Gesù a l'avìa comandaje. E a l'han mnà la sòma e l'asnèt, e a l'han butàje adòss dij mantèj e a l'han falo monté sù. Anlora un mondass a l'é butasse a stende për la strà dij mantej, e d'àutri a tajavo dle frasche da j'erbo e a-j sbardlavo për la strà. E la gent ch'andasia dëdnans, e cola ch'a seguitava, a crijava: "Osana al fieul ëd David! Ch'a sia benedì col ch'a ven ant ël nòm ëd Nosgnor! Osana ant ël pì àut dij cej!". E quand a l'é stàit intrà an Gerusalem, tuta la sità a l'é tombà ant na granda agitassion e tuti as disìo: "Ma chi e-lo mai cost-sì?". E la gent a disìa: "A l'é Gesù, ël profeta, da Nasaret an Galilea".

Music Hosting - Listen Audio - Maté 21:1-11

-------

La via dl'esaltassion a passa për lë sbassament  

Litra ai filipèis 2:1-11

Se donca a-i é na quèica consolassion an Crist, s'a-i é un quèich solagi d'amor, s'a-i é na quèica comunion d'ëspìrit, s'a-i é na quèica afession ò compassion, fé che mia gòj a sia completa: esse d'un midem sentiment, avèj un midem amor, esse mach n'ànima sola, andé d'acòrd. Al pòst ëd fé le ròbe mach për vojàutri ò për deve 'd blaga, i dovrìe, con umiltà, stimé j'àutri da pì che vojàutri. A venta nen che ognidun a pensa mach për chiel, ma as deuv pensé 'dcò për j'àutri. Ch'a i sia donca an vojàutri l'istèss sentiment ch'a-i era an Gesù Crist. Chiel, an efet, combin ch'a l'era Nosgnor, a l'ha nen considerà l'egualiansa con Dé coma queicòsa da ambranchesse, ma a l'é svoidasse, a l'é bassasse coma 'n servidor, a l'é dventà parèj 'd tùit j'àutri, òm fra j'òm. A l'é umiliasse e a l'é dventà ubidient fin-a a meuire, ansi, gnentemen che a meuire ans sna cros. A l'é 'dcò për lòn che Dé a l'ha esaltalo fòra mzura e ch'a l'ha daje 'n nòm ch'a l'é dzora 'd minca àutr nòm, parèj ch 'al nòm ëd Gesù tùit as buto an ginojon - daspërtut ch'a-i sio: an cel, an tèra ò sot-tèra, e parèj che minca lenga a confessa che Gesù Crist a l'é 'l Signor, a la glòria 'd Dé 'l Pare.

Predicazione in italiano su questo testo

Music Hosting - Play Audio - Filipèis 2:1-11

giovedì 10 aprile 2014

Scuté an nòstra lenga dle maravije 'd Nosgnor

La Paròla 'd Nosgnor a l'é ancora pì bela e as capìss fin-a mèj quand ch'a l'è esprimùa ant la nòstra lenga, la lenga dla mama, la lenga dël cheur! An efet a l'é pròpi lòn ch'a l'é capitàje la prima vòlta che l'Evangeli a l'é stait predicà, a la Pancòsta. Antlora a Gerusalem a-i era ëd gent ch'a vnisìa da tute le part dël mond e quand che S. Pè a l'ha predicà lòn ch'a riguarda Gesù, ël Crist, a l'é capitaje queicòsa 'd strasordinari: j'apòstoj "...a son stàit tùit ampinì dë Spìrit Sant e a l’han comensà a parlé an lenghe forëstere, conforma che l’ Ëspìrit a-j fasìa parlé" e tuta la gent a-j ha capì e a disìo: "Com va-lo donca che minca un ëd nojàutri a-j sent parlé la sòa lenga dël paìs doa ch’i soma nà? (...) Tant j’ebreo che ij prosélit, ij cretèis e j’àrabo, i-j sentoma parlé ognidun an nòstra lenga dle maravìje ‘d Nosgnor?" (At 2:4,8,11).

Sentì parlé an piemònteis dle maravìje 'd Nosgnor a l'é pròpi 'n miràcol!

Download Music - Play Audio - Predicazione in piemontese d...

venerdì 4 aprile 2014

Dësvejèsse a na vita neuva

Le leture bibliche dla quinta domìnica ëd Quarèsima (6 Avrìl 2014), ambelessì an piemontèis, a son coma n'anticipassio dël anonsi dl'Arsurression. Ël Signor Gesù, con l'arsurression Ëd Lazaro (Gioann 11:1-45) a fa 'l segn miracolos pì grand e as smon-a Chiel medesim coma l'arsurression e la vita. Però as trata nen mach ëd cheicòs ch'a rësguarda ël "dëdlà". La potensa arvivanta dël "fià" ëd Nosgnor a l'é l'istèssa ch'a dësvija ancheuj coj ch'a deurmo dal pont ëd vista dlë spirit, coma an mostra la vision dël profeta Ezechiel dla Val dj'òss sech (Ezechiel 37:1-14). Dësvijà ëd manera spiritual, ora nojàutri a soma pì nen concentrà mach an sle còse ëd cost mond (Roman 8:6-11). Për finì, ant ël Salm 130 un òm dësvijà a esprim l'anvìa ch'a l'ha për Nosgnor, "tanme le guardie a speto l'albadòr".

-----------------------------------------------------------------

L'arsurression ëd Lazaro (Gioann 11:1-45)

(rispartission an vers ambelessì)

Àor, ant la borgià ëd Marìa e 'd soa seur Marta, a-i era n'òm malavi ch'as ciamava Lazaro. Marìa a l'era cola ch'a l'avìa onzù Nosgnor con n'euli përfumà e ch'a l'avìa suvaje ij pé con ij sò cavèj. A l'era sò frel ch'a l'era malavi. Per lòn, coste seur a l'han mandà n'ambassada a Gesù për dije: "Signor, col ch'it veule bin a l'é malavi (an manera grav)". E Gesù, an avend sentù lòn, a dis: "Sta maladìa a l'é nen për felo meuire, ma për la gloria 'd Dé, e për ché 'l Fieul ëd l'òm a në sia glorificà. Àor Gesù a vorìa bin a Marta e a Marìa soa sorela e a Lazaro. Dòp che a l'avìa sentù che Lazaro a l'era malavi, Gesù a l'é ancora fërmasse doi dì andoa ch'a stasìa. Apress ëd lòn, a dis ai sò dissépoj "Artornoma an Giudea". Ij dissépoj a l'han replicaje: "Rabbi, j'autorità a sercavo giusta pòchi dì fa ëd prassete a mòrt e ti't veule torné là?". Gesù a l'ha rësponduje: "I é-lo nen dòdes ore al dì? Cand quajdun a va an gir ëd dì, a s'antrapa nen, përché a vëdd la lus ëd cost mond, ma se quajdun a va an gir ëd neuit, col-lì a s'antrapa, përché a l'ha nen la lus. Dòp che a l'avìa dìt ste paròle, Gesù a l'ha 'dcò dit: "Nòstr amìs Lazaro a deurm, ma i vad ansilà a dësvijelo". E ij sò dissépoj a l'han dije: "S'a deurm, Signor, a sarà varì". Adèss Gesù a l'avìa dìt lòn ëd soa mòrt, e loràutri a pensavo ch'a l'avìa parlà dël deurme d'un ch'a l'ha seugn. Antlora Gesù a l'ha dije ciàir e nèt: "Lazaro a l'é mòrt e i l'hai gòj për vojàutri d'esse nen stàit là, përchè parèj la vòstra fèj a vnirà pì granda, ma adèss andoma da chiel". Anlora Tomà, ch'a l'avìa 'dcò lë stranòm ëd Dìdim, a dis a j'àutri dissépoj: "Andoma 'dcò nojàutri a meuire con chiel". 

Cand che Gesù a l'é rivà, a l'ha savù che a l'era già quatr dì che Lazaro a l'era stàit sotrà. Ora, Betània a l'era distanta anviron tre kilométer da Gerusalem, parèj che vàire dij Giudé a j'ero vnù da Marta e Marìa për consoleje riguard a sò frel. Marta, però, sùbit che a l'avìa sentù che Gesù a l'era 'n camìn ch'a vnisìa, a l'é andaje a l'ancontra, ma Marìa a l'era stasne a cà. Marta a l'ha dìt a Gesù: "Se ti 't fusse stàit sì, Nosgnor, mé frel a sarìa nen mòrt. Ma i sai ancora che adèss cola ch'a sìa la còsa che 't ciamëras a Dé, Chiel at la acordrà. Gesù a l'ha dije: "Tò frel a tornërà a esse viv". Marta a-j rëspond: "I lo sai che chiel a tornërà a esse viv cand a-i sarà l'arzoression, al dì darié". Gesù a-j dìs: "Mi i son l'arsuression e la vita: col ch'a chërd an mi, conbin ch'a sìa mòrt, a vivrà". E col ch'a viv e chërd an mi a meuirërà pa për sèmper; chërdës-to lòn?". Chila a-j rëspond: "È, Signor, mi i chërdo che ti't ses ël Crist, col ch'a dovìa ven-e al mond". Dòp ch'a l'avìa dìt lòn, Marta a l'é 'ndàita an manera privà a ciamé sua sorela Marìa, an disendje: "Ël magìster a l'é sì e at ciama". Dun-a ch'a l'ha sentù lòn, Marìa a s'é levasse an pressa e a l'é andàita da Chiel. An col moment Gesù a l'era ancora nen intrà ant la borgià, ma a l'era ant ël pòst andoa Marta a l'avìa 'ncontralo. Antlora la gent ch'a j'ero fërmasse a soa cà con Maria e ch'a la consolavo, cand ch'a l'han vëddù che chila a l'era levasse tant prest e che a l'era sortìa, a son andaje dapress, e a disìo: "A va ëd sigura a la tomba për pioré". Ma sùbit che Marìa a l'é rivà andoa ch'a l'era Gesù, a l'é campasse ai sò pé, disendje: "Signor, se ti 't fusse stàit ambelessì, mè frel a sarìa nen mòrt". Cand che Gesù a l'ha vëddùla pioré, e la gent ch'a l'era vnùa belelì con chila, a l'é sentùsse s-cianché 'l cheur, e a l'era motobin comovù. E peuj a l'ha dìt: "Andoa ch'i l'eve butalo?". A-j han rëspondù: "Ven a vëdde". E Gesù a l'é butasse a pioré.

Antlora la gent ch'a j'ero vnù a fé le condolianse a disìo: "Ma varda 'n pò coma ch'a-j vorìa bin!".  Quajdun ëd lor, però, a disìa: "E-lo che cost'òm ch'a l'ha podù deurbe j'euj al bòrgno, podia-lo 'cò fé che cost òm a meurèissa nen?". Antlora Gesù, ch'a l'era ancora tut comovù, a l'é avzinasse a la tomba (ch'a l'era na gròta sarà con na lòsa). Gesù a-j dìs: "Sposté la lòsa". Marta, sorela dël mòrt, a dìs a Gesù: "Signor, a manda già 'd gram odor, përché a-i son già quat dì ch'a l'é ambelelà". Gesù a l'ha rëspondùje: "E-lo ch'i l'hai nen dite che se ti't has la féj, it vëdras la glòria 'd Nosgnor?". A l'han donch spostà la lòsa ch'a sarava la gròta. Gesù, an vardand sù an cel, a dìs: "Pare, it ringrassio che ti t'has scotame. Ora i lo savìa pro bin che ti 'm esaudisse sèmper, ma i l'hai dilo për rason dla gent ch'a më sta dantorn, përché a chërdo che ti t'has mandame". Dòp coste paròle, Gesù, an crijànd fòrt, a l'ha dìt: "Lazaro: ven fòra!". E sùbit col ch'a l'era mòrt a l'é surtì, le man e ij pé fassà, e la facia coatà con ën sudari. E Gesù a l'ha dit a coj ch'a stasìo lì dantorn: "Dësfasselo e lasselo andé". Antlora tanti ëd coj ch'a l'ero rivà con Marìa e ch'a l'avìo vëddù lòn che Gesù a l'avìa fàit a l'han chërdù an Chiel. (Gioann 11:1-45).

Predicazione in italiano su questo testo

-----------------------------------------------------------------

La val dj'òss sèch (Ezechiel 37:1-14)

(rispartission an vers ambelessì)

Un dì Nosgnor a l'ha ambrancame e a l'ha portame fòra an ëspirit an mes a na val ch'a l'era tuta coatà d'òss ëd mòrt. A l'ha fame marcé an trames a coj òss e i son visame che ant cola val a-i ero pròpe tanti òss e ch'a l'ero motobin sèch. Chiel a l'ha dime: "Fieul d'òm, a podrìo-ne coj òss-là arvive?", e i l'hai rësponduje: "Ti't lo sas, sovran Signor!". Antlora a l'ha dime: "Profetisa an sù costi òss e dijë: "Vojàutri, òss sèch, scoté la paròla ëd Nosgnor. Coste a son le paròle che ël sovran Signor a dressa a sti òss: 'Vardé-sì, i son an camìn ëd sofié 'l fià an vojàutri, e i vivré. I butrà an vojàutri dij téndin e dij mùscol e i vë quatrà 'd pel, i butrà 'l respir an vojàutri e i vivré. Antlora i savreve ch'i son ël Signor". Parèj i l'hai profetisà conforma lòn ch'a l'avia comandame. Quand che mi i profetisava i l'hai sentù n'armor, e j'òss a son butasse ansema, òss a òss. I vardava e i vëddìa che an sj'òss as formavo ëd tèndin e 'dcò dij mùscol, e dla pel a l'era 'n camìn ëd coateje da l'àut. An lor, però, a-i era gnun respir. Chiel antlora a l'ha dime: "Profetisa al fià - profetisa, ò fieul d'òm, e dis al fià: 'Costa a l'é la paròla dël sovran Signor: 'Ven daj quatr vent, ò fià, e sofia an sù sti mòrt ëd manera che lor a vivo. Parèj i l'hai profetisà conform a lòn ch'a l'avia comandame, e 'l fià a l'é vnù ant lor. Parèj che a l'han arcomensà a vive, a son ausasse 'n pé e a-i ero coma na grand' armada. 

Antlora a l'ha dime: "Fieul d'òm, sti òss a son tuta la cà d'Israel. Varda, lor a diso: 'Nòstri òss a son sèch, nòstra speransa a l'è mòrta, i soma stàit tajà vìa'. Per lòn, profetisa e dije: 'Coste a son le paròle dël sovran Signor: 'Vardé-sì, i son an camìn ëd duverté vòstre tombe e iv faraj arsussité da vòstre tombe, ò mè pòpol. Iv faraj artorné a la tèra d'Israel. Antlora i savreve ch'i son ël Signor, quand che mi i duvertraj vòste tombe e iv faraj arsussitè da vòstre tombe, ò mè pòpol. Mi i butrà mè fià an vojàutri e i vivreve; iv daraj arpòs pròpi an vòstra tèra. Antlora i savreve ch'i son ël Signor. I l'hai parlà e im daraj da fé.

-----------------------------------------------------------------

Coj ch'a vivo conform a la carn a piaso nen a Dé. (Roman 8:5-11)

(rispartission an vers ambelessì)

Përché coj ch'a vivo conforma la carn, a dan da ment a le còse dla carn; ma coj ch'a vivo conforma l'Ëspìrit, a dan da ment a le còse dl'Ëspìrit. Ora, dé da ment a la carn a l'ha për risultà mach la mòrt, ma dé da ment a l'Ëspìrit a l'ha për arzultà vita e pas, përché dé da ment a la carn a smon che un a l'é un nemis ëd Dé, da già che col-lì as sogeta nen a la lege ëd Dé e a lo peul gnanca.  Coj ch'a vivo conform a la carn a piaso nen a Dé.  Ora vojàutri i vive nen conforma la carn ma conforma l'Ëspìrit, se dabon l'Ëspìrit a viv an vojàutri. Àora, se quaidun a l'ha nen l'Ëspìrit ëd Crist, col-lì a l'é nen dij sò. Ma se Crist a l'é an vojàutri, vòst còrp a l'é (coma s'a fussa) mòrt për colpa dël pecà, ma l'Ëspìrit a l'é vòsta vita për motiv dla giustìssia. Donch se l'Ëspìrit ëd col ch'a l'ha arsussità Gesù dai mòrt a viv an vojàutri, col ch'a l'ha arsussità Crist dai mòrt a arvivrà ëdcò ij vòst còrp mortal për sò Spirit ch'a viv an vojàutri.

-----------------------------------------------------------------

Dal përfond i crijo a Ti, ò Signor (Salm 130) 

(rispartission an vers ambelessì)

Cant dla montà. Dal përfond i crijo a Ti, ò Signor. 
Ò Signor, scot-me! Dame da ment. It suplico: Misericòrdia!
S'It visèisse 'd tùit ij pecà, gnun a podrìa presentesse dnans Ti.
Ma Ti it ses bin dispòst a përdoné për che Ti it peusse esse onorà.
I l'haj fiusa an Nosgnor, l'haj fiusa an chiel con tut me cheur. I speto soe paròle ëd compassion.
I l'haj anvìa 'd Nosgnor, tanme le guardie a speto l'albadòr.
Ò Israel, susnìss Nosgnor, përché Nosgnor a l'ha për nojàutri n'amor sensa fin e a l'è pì che dispòst a livrene.
Chiel a delivrà Israel da tute le conseguense 'd sòj pecà.