martedì 26 marzo 2019

Quand che 'l sol, la lun-a e le stèile as dëstiss-ran (79. March 13:24-25)


Risultati immagini per sun moon starsA l'é belfé pijesse 'n bàilo quand ch'as les le Scriture Sante sensa esse costumà e comprende sò lengagi ch'a l'é nen sèmper còl ch'i dovroma nojàutri. A l'é bin vrità d'arsèive ancheuj, ma a l'é da 'ntende con l'inteligensa 'd coj ch'a jë studio dasend a soe paròle la significassion ch'a l'avìo antlora. Quand che Gesù a parla (a l'é 'l test ch'i vardoma ancheuj) che un dì 'l sol e la lun-a a dëstiss-ran e le stèile a croeran an sla tèra, col-lì a l'é 'n parlé figurà ch'a riguarda 'n giudissi moral e spiritual che antlora as comprendìa bin - a son pa 'd paròle da pijesse a la létera. Sercoma 'd fene la tradussion për l'ancheuj. përchè a séguita a esse 'n mëssagi atual.

"Ora, an coj dì-lì, apress la tribulassion, ël sol a sarà scurì e la lun-a a darà pì nen sò lusor. Le stèile dël cél a croeran e le potense del cél a saran socrolà. Antlora a vëdran ël Fieul ëd l'Òm ch'a vnirà an sle nivole con na gran' potensa e na gran' glòria. Peui a mandrà ij sò àngej; a samblerà ij sò Elet dai quatr vent, dal estrem dla tèra al estrem del cél" (March 13:24-25).
I vardoma 'ncheuj n'àutr tòch dël discors profètich ëd Gesù. Le professìe 'd Gesù an ës discors-sì a riguardo la fin ëd l'Israel ëstòrich ëd col'época-lì con la croa 'd Gerusalem e la dispersion dj'ebreo për tut ël mond. Coste professìe, contut, a peudo fé pijé 'n bàilo a coj ch'a-j leso sensa esse costumà al lengagi ëd la litratura profètica dël Testament Vej, sensa savèj che certe figure ch'a-i son dovrà, a venta nen pijeje a la létera, ma che soa significassion as arferiss a còse ch'a j'ero ciàire a la gent ëd col temp-lì, costuma coma ch'a j'ero a col lengagi.

La professìa 'd Gesù a dis: "ël sol a sarà scurì e la lun-a a darà pì nen sò lusor". Sol, lun-a e stèile a son nen ambelessì da 'ntendse a la létera coma s'as parlèissa dj'àster dël cél che nojàutri i-j ciamoma parèj. Cost lengagi a l'é gropà a j'amoniment che Dé a adressa al pòpol d'Israel për ël mojen ëd Mosè an Deuteronòmi 28. Nosgnor a-j dis ëd pijesse varda che s'a l'avèisso contravnì ai tèrmin ëd l'Aleansa ch'a-j gropava a chiel, a sarìa staje për lor ëd conseguense bin negative. A l'é parèj che Gesù a acusa l'Israel ëd sò temp d'infedeltà a l'Aleansa. Costa infedeltà a l'avrìa portaje a arfudé 'l Mëssìa midem che lor da tant a spetavo: na vera tragèdia! An efet, tut lòn ch'a j'ero coma pòpol sernù da Nosgnor a l'era finalisà a la vnùa dël Crist. Nen arconòsse che 'l Crist a l'era bin rivà (e ch'a l'era pròpi Gesù 'd Nasaret) e fin-a felo meuire, a l'avrìa costaje cara: la mission ch'a l'avìo arseivù a sarìa stàita sveuidà 'd significassion e coma pòpol a l'avrìo përdù soa tèra, soa sità (Gerusalem), sò templ, soa unità 'd nassion, e lor a sarìo dësbergiairasse për tut ël mond. Lor a l'avrìo përdù soa identità 'd lor. Se un a përd soa identità a l'é pì gnente e bele s'a preuva 'd ten-e anvische 'd tradission, ...as peul nen mach vive d'arcòrd e 'd selebrassion veuide o ch'as na dà 'd significà diferent. Për cola generassion dj'ebreo tut a sarìa drocà, croà, parèj se lë stèile a dovèisso droché an sla tèra e 'l sol e la lun-a a dovèisso perde sò ciàir. A l'era la fin ëd sò mond ëd lor.

An efet, lë scurament e la croa 'd sol, lun-a e st la Scritura Santa a l'é sìmbol ëd decadensa, rovin-a e mòrt. La vita dla nassion d'Israel a sarìa stàita dëstissà dl'istessa manera che për un òm ch'a meuir ël ciàir dj'àster a-j serv pì nen. A l'é an costa manera che 'l lìber 'd Kohelet a fà la dëscrission ëd la vita uman-a: "Arcòrdte ‘d tò Creator ant le giornà ‘d toa gioventura prima ch’a rivo ij dì ‘d magon e j’agn andova ch’it dovras dì: 'l’hai pì gnun-e sodisfassion'. Prima ch’a tò euj së scuriran ël sol, la lus, la lun-a, e le stèile e a torno le nìvole dòp ëd la pieuva; quand ch’ij vardian ëd la ca a tërmolëran e ij vajant a vniran curv e le fomne ch’a mulin-o ‘l gran a chitëran ëd travajé, përchè a son restà am pòche, e ‘l top a vada a vagné cole ch’a vardo da le fnestre" (Kohelet 12:1-3).

A riguard d'Israel, Nosgnor a l'avìa fàit costa promëssa: "Nò, i s-ciaprai nen l'aleansa ch'i l'hai fàit con chiel, i n'artirerai gnanca nà paròla. I l'hai fàit un giurament a David e, an mia santità, i peudo nen busiardé. Soa dinastìa a seguiterà për sèmper, sò regn a durerà tanme 'l sol. A sarà eterna tanme la lun-a; ël cel a l'é na testimoniansa 'd mia fidelità" (Salm 89:36-37).

Ëdnans a l'infedeltà d'Israel, ël cors dël "fium" dla stòria dla salvassion a sarìa stàit devià e a l'avrìa pijà na neuva diression. Nosgnor Dé a sarìa vnù da lì a pòch a giudiché la nassion ch'a l'era gropà a chiel da 'n pat, gavandje soa glòria 'd chila.

Ant ël discors ëd Pancòsta, l'apòstol Pero a mension-a le paròle dël profeta Gioel 2:31 e a dis: "Ël sol a vnirà scur, la lun-a as cangerà 'd sangh, prima ch'a-i riva 'l Dì 'd Nosgnor, grand e teribil". Ëd sicur chiel a 'ntendìa pa che a la vnùa dlë Spirit Sant a Pancòsta, ël sol a sarìa dventà ëscur, la lun-a 'mpinìa 'd sangh e le stèile a përdabon sarìo croà dal cél - cola-lì a l'era na manera 'd parlé për dì che Israel a sarìa stàit giudicà e condanà e "ël flambò" dij propòsit ëd Nosgnor a sarìa passà 'd man da l'Israel istitussional a 'n pòpol neuv, col dij chërdent an Gesù Crist, sìa ebreo che pagan, butà ansema coma na realità neuva: la gesia cristian-a. L'apel ch'a fà Pero a Pancòsta a l'é tanme na dësfida a chërde ant ël Crist apress ch'a fussa tombà 'l giudissi 'd Nosgnor an Gerusalem, ch'a l'era slontanasse da Nosgnor.

A l'é parèj che ambelessì as trata nen ëd l'anunsi 'd disaster ambientaj, dla "fin dël mond" che, scond a lòn che tanti a diso ancheuj, a rivran quand che Gesù a sarà d'artorn e ch'a stabilirà sò regn dël cél, ma 'd col giudissi 'd Nosgnor ch'a tomba 'dcò ancheuj an sla testa 'd coj ch'a contravnisso a soa Aleansa.

Quand ch'as parla 'd giudissi 'd Dé, parèj, i l'oma da pensé nen a quaicòsa d' "apocalitich" coma 'd sòlit as pensa e tanti a diso. Un mond ch'a 'rnega Nosgnor, na përsona ch'as arfuda 'd chërde a Nosgnor Gesù Crist, a l'é për fòrsa 'n mond o na vita ch'a l'é scura, ant ël top da la mira moral e spiritual, un mond o na përson-a condanà, përdùa, ch'a va a la fin, përchè mach Gesù Crist a l'é "ël ciàir ëd cost mond". Sensa 'd chiel a l'é coma s'a manchèissa la lus dël sol e dla lun-a e tut ël cél a fussa sensa pì dë stèile. La glòria dle nassion ch'a 'rnego la lus ëd Gesù Crist a-j sarà portà vìa, a l'é mach vanaglòria.

Israel as dasìa blaga d'esse: "an rapòrt con Nosgnor; it conòsse sò volèj e, amaestrà da la Lej, it sas disserne lòn ch'a l'é mej; ti 't dise d'esse na guida për 'd coj ch'a son bòrgno, na lus për coj ch'a son ant lë scur; ël precetor dij gnorant, ël magister ëd coj cha san gnente, përchè ant la Lej ti 't trove n'espression ciàira dla conossensa e dla vrità" (Roman 2:17-20). Contut, apress d'avèj arpossà Gesù 'd Nasareth, ch'a l'é 'l Mëssìa, Israel a l'era dventà chila madésima 'd "top" e la girindòla dël templ ëd Gerusalem a sarìa stàita dëstissà.

A coj ch'a-j van dapress al Crist, contut, l'Apòstol a scriv: "vojàutri i seve na gent sernùa, un sacerdossi regal, na nassion santa, un pòpol riscatà, për ch’i nunsie le virtù ‘d col ch’a l’ha ciamave a seurte fòra dal top për esse anluminà da sò ciàir maravijos" (1 Pero 2:9).

PREGHIERA

Nosgnor Gesù Crist a dis che mi, ch'a-j chërdo e ch'a-j vado dapress, i son "ël ciàir dël mond" e 'dcò che 'l ciàir dij pecator ch'a veulo nen arpentisse, dij cristian e dla gesia infedel as dëstissa e a serv pì nen. Che 'l lum ëd la fede, antlora, a resta a mi sèmper bin anvisch, che gnente 'd pecaminos a bofa contra soa fiama për dëstissela. Mach antlora chila a farà ciàir la stà ancé che mi e tanti d'àutri a marcio. Amen.

Duminica 31 'd Mars 2019 - Quarta Dumìnica 'd Quarésima

Leture bìbliche: Giosuè 5:9-12; 2 Corinti 5:16-21; Luch 15:1-3; Salm 32

Pare dla grassia, che Tò fieul benedì Gesù Crist a l’é vnù giù dal cél për esse ‘l ver pan ch’a dà la vita al mond; Dane semper ëd pì dë sto pan, përchè Chiel a peuda vive an nojàutri, e nojàutri an Chiel; ch’a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmper. Amen.

martedì 19 marzo 2019

Le feje dël Crist a son antiviste (78. March 13:21-23)

Ant ël parlé corent, le feje a l'han nen tant na bon-a fama. "Esse na feja" a veul bin dì esse pacìfich, ma 'dcò esse 'd fifon e, dzurtut, andé dré a lë strop a veul dì esse 'd gregari con bin pòch sens crìtich. An efet, ancheuj la pì part ëd la gent a-j va dré a la massa an fasends-ne angabiolé fàcil dal "parèj a fan tuti" coma se lolì a fussa na garansìa ch'a sìa giust... Nosgnor Gesù Crist a butava ij sò an sl'avìs ëd fé motobin atension che un dì a-i sarìo stàit ëd Crist fàuss e 'd profeta fàuss che mach "a smijo" génit ma ch'a lo son nen e ch'a l'avrìo portasse dré tanta gent. Le "feje" 'd Gesù a l'han da 'mprende a esse antiviste, avisà, prudente. Vardoma lòn ch'a dis l'evangeli a sto propòsit.
"Antlora se quaidun av dis: "Varda, ël Crist a l'é 'mbelessì!" o "A l'é ambelelà!", chërdje nen, përché a seurtran fòra 'd fàuss Crist e 'd fàuss profeta ch'a faran ëd grand portent e miracoj tant da dëstradé fin-a ij sernù, s'a fussa possìbil. Ma pijevene guarda, vardé, i l'hai divlo anans ch'a càpita" (March 13:21-23).
Gesù a preanùnsia ai sò dissépoj che ant la tèra d'Israel, an coj temp-lì, la situassion sossiala, polìtica e regiosa a sarìa tost dventà greva, motobin séria. A sarìo nen passaje tanti agn che 'l templ ëd Gerusalem, e tuta la sità ansema, a l'avrìa conossù la dëstrussion compléta e ij sò abitant a sarìo stàit massacrà. Parèj, Gesù a prepara ij sò dissépoj a slontanesse da la sità an temp e an pressa ant ël moment ch'a na fusso comparìe le marche, ij segn premonitòrij, e 'dcò a nen ësté a sente ij rivolussionari ch'a cissavo la gent a arviresse ai dominator roman.

Ij rivolussionari a ilusionavo la gent che l'arvira a l'avrìa avù 'n bon ésit e che le glòrie dl'Israel antich a sarìo stàite ristabilìe. Butà ij roman an derota, Israel a sarìa tornà a esse lìber e sovran! A-i ero 'd profeta, (ëd profeta fàuss) ch'a disìo: "Dé a sta da nòstra part e an darà la vitòria! Alé, pijeve j'arme e arviromse a l'opressor!". Ël cap ëd cola arvira violenta a disìa 'dcò ch'a l'era chiel ël Crist sernù e che chiel a l'avrìa portaje a la vitòria. An efet, Dé a stasìa nen da la banda dj'arviros israelita. A l'avìa bin d'àutri progèt... La fin dl'Israel ëstòrich, almanch për col moment-lì, a l'era segnà, a l'era comensà l'era cristian-a e 'l mëssagi (ch'a l'era nen gropà a la violensa) a sarìa spantiasse bìn dëdlà dla tèra d'Israel e a sarìa rivà, pian pian, an tùit ij canton dël mond.

La pì part ëd la gent ëd cola generassion a l'avìa arfudà ìl Mëssia, Gesù 'd Nasaret. Ij sò métod pacìfich a-j piasìo nen. A lor a-j piasìa 'd pì Baraba che Gesù. Për lor Baraba a l'era 'l model, l'esempi, d'andeje apress, e pa nen Gesù. Baraba a l'avìa massà e robà e lolì, për lor, a dasìa na garansìa pì granda 'd liberassion, nen col Gesù "ch'a savìa nen fesse rispeté" e ch'a l'era "tròp bon" për vince la partìa... Ëdcò Giuda, ìl traditor ëd Gesù, a l'era 'd cola istessa opinion!

Tanti a j'ero stàit a sente Gesù 'd Nasaret, ma a l'avrìo bin tòst bandonalo për andeje dapress a 'd politicant ch'a fasìo la vos grossa e ch'a parlavo 'd rivolussion. Coma ch'a-j stasìo a scoté a boca doverta! La massa dla gent, contut, a l'avìa bin pòch disserniment. Ai rivolussionari a-j sarìo andaje dré, ma 'd lor ij Roman a l'avrìo fane na carnefissin-a. Butesse contra ai Roman da la mira militar gnun a l'avìa mai fàila. Pensé 'd batje a l'era n'ilusion dle pì gròsse!

Ij dissépoj ëd Gesù, "ij sernù", contut, a sarìo nen cascaje ant ël trabucèt dij rivolussionari. Lor a l'avrìo pa nen ëscotà coj Crist fàuss e coj profeta autërtant fàuss, bele se la gent a l'avrìa considererà lor, ij dissépoj ëd Gesù, - ch'a sarìo scapà - dij vigliach, dij "traditor ëd la pàtria", fifon e dësfaitista... Pura, a l'era stàit Gesù, ël Magister, a dije a lor dë scapé për temp, chè ij métod ëd Gesù a j'ero nen ij midem dij rivolussionari violent. Però, l'avnì, a la fin, a sarìa stàit mach ëd lor, dij cristian, e pa nen dij sassin ëd la rivolussion. A lor, le feje 'd Gesù, a-j na fasìa nen ëd lòn ch'a l'avrìa dije 'l mond, lor a l'avrìo scotà la vos dël bon Bërgé, e mach ëd chiel e a n'avrìo pa avù na delusion. Gesù a-j disìa: "An vrità, an vrità v diso: 'Col ch’a intra nen ant ël trion për l’intrada, ma ch’a-i ‘ntra da n’àutra part, a l’é ‘n làder e ‘n brigant. Ma col ch’a-i ‘ntra për l’intrada a l’é ‘l bërgé dle fèje. Ël guardian a-j deurb e le fèje a sento soa vos. Chiel a ciama soe fèje për nòm e a-j men-a fòra. Quand ch’a l’ha lassà seurte soe fèje, chiel a marcia dëdnans a lor, e le fèje a-j van dapress pr' ël motiv ch’a conòsso soa vos. Ma a andran pa daprèss a quaidun ch’a conòsso nen, al contrari, a filëran via da col-lì, pr' ël motiv ch’a conòsso nen soa vos" (Gioann 10:1-5).

Cola sòrt ëd feje somne nojàutri? Ëd cole ch'a-j van dré a le sedussion ëd cost mond ch'a va a la përdission, opura dle feje dël Crist ch'a jë stan dré con fiusa? Për lòn ch'an riguarda, nojàutri-sì i vorsoma resté fedej a la Paròla e a lë spirit ëd Gesù, parèj com a l'é arvelasse ant le Scriture Sante. I vorsoma nen dé da ment ai Crist e ai profeta fàuss ch'a-i na j'é ancora 'ncheuj. La magioransa dla gent a-j scota e a së sbefio 'd nojàutri ch'i lo foma nen. Lassé ch'a diso: ant ij sò trabucèt i vorsoma nen cascheje. As vëdrà a la fin chi ch'a l'avìa merità d'andeje dapress.

A-i é ancora 'ncheuj chi ch'a selebra l'arvira mancà dj'arviros ëd Gerusalem ëd coj temp-là. An dëspias për coj mòrt, ma nojàutri i selebroma la vitòria 'd Gesù 'd Nasaret che, arnegand la violensa, a séguita a dé vita a tuti coj ch'as fido 'd chiel e ch'a-j van dapress. Ij sò métod a son pa nen ij midem ëd coj ch'ël mond a sugeriss Che Nosgnor an daga 'l disserniment e la fòrsa d'andé contracorent.

PREGHIERA

Nosgnor! It ses compiasute 'd ciamene a la salvassion dapress a Gesù 'd Nasaret e 'd fé part d'un pòpol ch'a l'é soens ancora dëspressià dal mond, ma che ti 't lo ciame 'l pòpol dj'Elet. Dane la fòrsa për lassene nen sbaruvé da coj ch'an ësbefio, noi che le mòde i-j andoma nen dapress, con ij sò crist e profeta fàuss. Dane 'd disserniment e 'd përseveransa për seguité a marcé an sël senté 'd Gesù. I savoma che la fiusa ch'it mérite an darà mai 'd delusion. Amen.

24 'd Mars 2019 - Tersa Duminica 'd Quaresima
Leture bìbliche: Surtìa 3:1-15; 1 Corint 10:1-13; Luch 13:1-9; Salm 63:1-8

Preghiera. Nosgnor tut-potent! It sas che da nojàutri medésim i l'oma pa le fòrse necessàrie për giutene. It pregoma 'd preservene ant la salute d còrp e ant la salute dl'ànima për esse goernà da minca disgrassia e malagi ch'a peuda anfiachì nòst còrp, da mina 'n pensé gram ch'a peussa neuse a nòstra ànima. Për Gesù Crist, nòst Signor, ch'a viv e regna con ti e con lë Spirit Sant, un Dé sol, ora e për sèmper. Amen.

giovedì 14 marzo 2019

Còse "fòra 'd pòst" (77. March 13:14-20)

A-i é 'd gent dzordinà ch'a buta mai le còse a sò pòst e peui a-j treuva pì nen... It ses pròpi 'n crin" as dis quaivòta a quaidun. E peuj i-j disoma ancora: "Ògni còsa a sò pòst e 'n pòst për ògni còsa". Le còse an malardriss a venta ardrisseje e le còse spòrche a venta netieje: a l'é la bon-a régola! Ël templ ëd Gerusalem a l'era stàit profanà: a l'era intraje lòn ch'a podìa nen intreje e Nosgnor, a la fin, a l'ha lassà ch'a fussa dësblà: a l'avìa perdù soa funsion. Parèj a podìa pì nen ësté. Vardoma 'ncheuj la professìa che Gesù a fà a propòsit d'un templ an malardriss. Podrìo-ne dì l'istess për nòstra vita?
"Ora, quand ch'i vedreve 'l pì grand sacrilegi ch'as podrìa imaginesse coma ch'a l'é stàit preanunsià da Daniel, ël profeta, fàit andoa ch'a dovrìa nen esse (col ch'a les ch'a-i fasa bin atension), antlora che coj ch'a saran ant la Giudea ch'as na filo vìa an sle montagne. Col ch'a sarà ansima 'd la cà ch'a cala pì nen giù antëcà e ch'a-i intra nen për ciapene quaicòsa, e col ch'a l'é ant ij camp ch'a torna pì nen andaré për ciapé soe vestimente. Ant coj dì-là, maleur a cole fomne ch'a speto o 'd cole ch'a l'avran ëd masnà ch'a ciucio 'l làit. Preghé ch' ël temp dë scapé via a-i riva nen d'invern. përchè antlora a-i sarà na tribulassion tan granda ch'a-i é mai stàine un-a parija dal comensament dle còse che Nosgnor a l'ha creà fin-a adess e gnanca a na sarà pì n'àutra parèj. E se Nosgnor coj dì-lì a l'avèissa nen scursaje, gnun a podria salvesse, ma për càusa ‘d coj che chiel a l'ha sernù, coj dì-lì a saran scursà. Antlora se quaidun av dis: "Varda, ël Crist a l'é 'mbelessì!" o "A l'é ambelelà!", chërdje nen, përché a seurtran fòra 'd fàuss Crist e 'd fàuss profeta ch'a faran ëd grand portent e miracoj tant da dëstradé fin-a ij sernù, s'a fussa possìbil. Ma pijevene guarda, vardé, i l'hai divlo anans ch'a càpita" (Marco 13:14-20).
La professia ch'a fà Gesù ant le paròle ch'i l'oma lesù ancheuj, a l'é verificasse ant l'ann 70 AD con la dëstrussion ëd Gerusalem fàita da l'armeja dij Roman. L'assedi 'd Gerusalem dl'ann 70 a l'é l'episòdi decisiv ëd la prima guèra giudàica, contut che 'l conflit a finiss con la prèisa dla fortëssa 'd Masada ant l'ann 73. L'armeja roman-a, comandà da Tito Flavio Vespasian (ch'a sarà peui l'amperador Tito) a buta sota assedi e conquista la sità 'd Gerusalem, ocupà da j'arviros ebreo già da l'inissi dl'arvira, ant ël 66. Apress la vitòria roman-a, tuta la sità e sò templ a ven-o dël tut dësblà, rasà a zèro. La dëstrussion dël templ ebràich a l'é comemorà 'ncora ancheuj ant la festa ebràica dla Tissa BeAv, mentre che l'Arch ëd Tito, ancora an pé al dì d'ancheuj a Roma, a celebra cola vitòria e a mostra 'l sìmbol ëd la girindòla ebràica (la Menorah) portà vìa dai Roman.

J'Ebreo medésim a diso che la dëstrussion dël Templ e dla sità 'd Gerusalem a l'era 'n castigh che Nosgnor a l'avìa faje casché adòss për motiv ëd l'atmosfèra d'odio e 'd violensa ch'a-i era antlora ant la società ebràica. Ij cristian a chërdo che j'aveniment ch'a riguardo l'assedi e la dëstrussion ëd Gerusalemn a sio 'l compiment ëd la professìa ch'a j'é an Daniel 9:26 "Passà ch’a saran le stanta doi sman-e d’agn, n’òm consacrà a sarà massà e con lòn a smijerà ch’a l’abia otnù gnente. La gent d’un Prinsi a rivrà e a destruirà la sità e ‘l santuari. Soa fin, a rivrà tanme na burìa, ma fin-a a col moment a-i sarà ‘d guèra e ‘d devastassion". An efet, cola professìa a l'é mensionà da Gesù quarant' agn anans che coj aveniment a capitèisso. A-i é, contut, ëdcò d'àutri arferiment, pr' esempi an Isaìa 10:3 ch'a dis: "Tutun, lòn ch’i fareve ant ël dì ch’i l’avreve da rendne cont quand ch’i vëdreve che la tempesta as avzin-a? Da chi av fareve giuté? Andova ch’i stërmereve vòstre richësse?". Ant soa Stòria dla Gesia, Eusebi 'd Cesaréa a dis che ij cristian ch'a-i era a Gerusalem ant cola época a l'ero scapà da Gerusalem quatr agn anans ëd l'assedi, përché a l'avìo pijà an sël sério j'avertiment che Gesù a l'avìa daje. A Gesù lor a l'avìo bin chërduje, a son passà a l'assion e a son salvasse la vita.

Lòn che'a veul dì ëd precis l'espression ch'i trovoma an nòst test: " 'ël pì grand sacrilegi ch'as podrìa imaginesse" a l'ha fàit sèmper discute, ma la mej antërpretassion a smija esse 'l fàit, ch'a l'era stàit nunsià motobin prima, che 'd pagan a sarìo intrà ant ël templ ëd Gerusalem, rivand fin-a al Leugh Santissim për profanelo e ravagelo. Ël Santissim a l'era 'l leugh pì sacrà ch'a-i fussa për j'ebréo e gnente a l'avrìa dovù antamnelo, men che meno la presensa dij malchërdent pagan. Col-lì a l'era nen sò pòst ëd lor, ambelelì a l'ero dël tut fòra 'd pòst. Aveje lì a l'era la pì granda abominassion ch'a l'avrìa podù pensesse. Pì ancora 'd lolì, a l'era Nosgnor Gesù Crist ch'a l'era stàit chiel meprisà e profanà. Chiel a l'era, ant soa përson-a medésima, ël templ vivent ëd Dé, andova che Dé as arvela ëd prima përson-a. Mepriselo e arpusselo, cos é-lo se nen la pì granda abominassion, ël pì grand pëccà ch'a podrìa fesse? An tùit ij cas, la profanassion e la dëstrussion dël templ ëd Gerusalem a l'era 'n castigh pr'ij pëccà dël pòpol ëd Nosgnor. Com a dì: un templ av serv pì nen, s'i seve nen fedel a lòn ch'a rapresenta. Tute le serimonie religiose ch'as podrìo fess-je, sensa na fé viva, senza n'ubidiensa génita, a val pròpi gnente 'dnans a Dé. La professìa 'd Daniel a l'avìa bin dilo ciàir: "Durant na sman-a d’agn a stabilirà con vàire n’aleansa ferma, e durant la metà ‘d na sman-a d’agn a farà chité ij sacrifissi e le oblassion. An sl’ala dël templ a-i sarà l’abominassion devastatriss fin-a ch’a sìa compìa la rovin-a ch’a l’é stàita decretà an sël devastador medésim" (Daniel 9:27); "Ël nemis a l’ha fane ‘n ravagi, a l’ha portane vìa tut lòn ch’a l’avìa ‘d pressios. A l’ha vëddù dij foresté violé sò templ sacrà, pròpi ël leugh che Nosgnor a l’avìa proibije ai foresté d’intrene" (Complente 1:10).

Ant ël templ a sarìo chità ij sacrifissi, për sèmper. Sensa dubi, cola lì a l'era për lor dabon "la fin dël mond", la fin ëd sò mond, la fin ëd n'época e l'inissi 'd n'àutra, l'época cristian-a, con la diffusion ëd l'Evangeli dël Crist për tut ël mond e la conversion a chiel ëd tanta gent pagan-a. Tut a l'era stàit preanunsià tant temp prima!

Gesù, ël Crist, ël Mëssia, "ël templ ëd Nosgnor" a l'era stàit profanà, dëspressià, tratà 'd na manera abominèivola. Pensevene fòrse che tut lolì a podèissa nen avèj ëd conseguense? Pensé 'dcò a lòn ch'a càpita ant ël moment che, coma 'd cristian, nòst còrp midem, che la Scritura a ciama "ël templ dlë Spirit Sant" a l'é antamnà dal pëccà. Ambelelì 'l pëccà a dovrìa nen essje, ambelelì a l'é dël tut fòra 'd pòst. An efet, pr' esempi: "Seve nen che ij vòstri còrp a son ëd mèmber ëd Crist? Për lòn, coma podrìa n’òm pijé sò còrp e fene ‘l mèmber d’una bagassa? Mai pì! Seve nen che col ch’as uniss a na bagassa a dventa un sol còrp con chila? Përchè la Scritura a dis: “Tuti e doi a saran na sola carn”. Ma col ch’a l’é unì al Signor a fà un sol ëspirit con chiel" (2 Corint 6:15-17). N'avertiment parèj a l'é pròpi necessari, nen vera? A l'é pròpi 'l cas ëd dì: "col ch'a les ch'a-i fasa bin atension"!

PREGHIERA

Nosgnor! Che mi i fasa sèmper bin atension a Toa Paròla e a-j ubidissa: cola-lì a l'é la mia salvëssa. Ch'i përmëta a gnente ch'a sìa abominèivol e fòra 'd pòst ch'a-i intra an mia vita. I vorìa pròpi nen ch'a fussa parèj profanà e dësblà coma ch'a l'era stàit ël templ ëd Gerusalem për motiv ëd l'infedeltà 'd cola gent! Amen.

Duminica 17 'd mars 2019 - Sconda Duminica 'd Quarésima
Leture bìbliche: Genesi 15:1-18; Salm 27; Filipèis 3:17-4:1; Luca 13:31-35

Nosgnor! Toa glòria a l'é sèmper cola d'avèj misericòrdia. Sie misericordios anvers tuti coj ch'a son ëscartà dai Tò senté e feje artorné con ëd cheur arpentì e con ëd fèj ferma a ambrassé e tense strèit a la vrità ch'a cambia mai ëd Toa Paròla, Gesù Crist, Tò Fieul; che con ti e con lë Spirit Sant, a viv e a regna, un sol Dé, pr' ij sécoj dij sécoj. Amen.

lunedì 4 marzo 2019

A na val la pen-a (76. March 13:9-13)

A l'é 'n fàit che, ant ës ùltim sécol ij cristian a l'han patì d'ògni sòrt ëd përsecussion pì che tùit ij sécoj ch'a son vnuje prima. An tut ël mond, andeje dapress a Nosgnor Gesù Crist con coerensa a peul costé motobin car. Chiel a l'avìa bin avertine. Lolì an fà nen perde 'd coragi, a l'opòst, an cissa a resiste e a përsiste, sicur che l'ùltima paròla a l'avrà chiel. Scotoma lòn ch'an dis l'evangeli ant ël test ëd costa sman-a.
La persecussion dij dissépoj. "Ma pijé guarda a vojàutri medèsim, përché av daran ant le man dij tribunaj e i sareve stafilà ant le sinagòghe, i sareve rablà dëdnans a 'd governador e dëdnans a 'd rè an càusa 'd mi për ess-je ‘d testimoniansa. Anans ëd lòn, contut, a venta che l'Evangeli a sia predicà an tute le nassion. Quand ch'av ciapran për deve 'n man ëd coj là, deve nen ëd pen-a për lòn ch'i l'avreve da dì, pensje nen. An col moment-là, tut lòn ch'av sarà dàit da dì, dìlo, përché a l'é nen vojàutri ch'i parlereve, ma lë Spirit Sant. Un frel denunsiarà sò frel përchè a sia massà, e 'l pare sò fieul, e ij fieuj as leveran contra pare e mare përch’ a sio condanà a mòrt. I sareve pijà an òdio da tuti an càusa 'd mè nòm, ma col ch'a l'avrà tenù dur fin-a a la fin a sarà salvà" (Marco 13:9-13).
La përsecussion dij cristian a l'é ancheuj na realità sèmper pì granda an tut ël mond. Mach a sente 'd ròbe parèj, tanti a na resto antërdoà: a smija nen possibil. Nosgnor Gesù Crist an mostra mach ëd fé 'l bin, a esse amorèivol, onest, diligent, rispetos... Ël cristian a l'é na përson-a savia e moderà, pacìfica e lìbera: coma podrìa-la mai dé fastidi, ëd dësturb, a quaidun tant da tireje adòss ëd përsecussion e fin-a d'esse massà?

Pura, ël cristian (génit) a "dësturba" a vàire livej. A-i é 'd regim tiranich ch'a vorìo controlé 'l còrp, l'ànima e lë spirit dij sitadin e imponje soa ideologìa o religion, e për lòn a l'han gnun-a toleransa d'idèje e 'd compotament divers da lòn che lor a chërdo convenient. Ël cristian, contut, a serv mach un sol Signor, Gesù Crist. Vera, ël cristian a rispeta la lege e j'autorità, ma mach ant la mzura che lolì a contravniss pa a lòn ch'a stabiliss Gesù Crist, përchè, pr'ël cristian, Gesù Crist, scond la dotrin-a dlë Scriture Sante, a l'é l'autorità pì granda, cola ch'a ven prima 'd tute j'àutre, la régola 'd soa fé e 'd soa condòta. Lolì, contut, an ësto mond a peudo pa tolerelo chi, an ësto mond, a pretend compléta sogession e conformità.

Pì 'd lon, a esist n'àutr podèj d'opression, ëd sicur gropà al prim, ch'a peul nen toleré ij cristian, e lolì a livel ëspiritual. Ël cristian, an efet, "a dësturba" Sàtana, "ël prinsi 'd cost mond" (Gioann 12:31). Sàtana a dòmina tanta gent (ànime e còrp) an còst mond, e a contròla le fòrse spirituaj dla gramissia. Sàtana a l'é bin andafarà a porté 'd dann, ij pì grev possibil, a lòn che Nosgnor a fà, a Soe creature, a tut lòn ch'a l'é bon. A l'é pa na sorprèisa. Ël cristian a l'é na përson-a ch'a l'é stàita rancà via da la dominassion ëd Sàtana. L'apòstol Pàul a scriv parèj ai cristian d'Éfeso: "A-i era 'n temp che vojàutri i j'ere coma mòrt për motiv ëd vòstra disubidiensa e ij tanti vòstri pecà. I l'avìe pijà l'andi 'd vive ant ël pecà, second ch'as costuma an ës mond-sì, e i scotave mach ël diav, ch'a l'é 'l cap ëd le potense dël mond invisìbil. A l'é chiel lë spirit ch'as dà tant da fé ancheuj ant ij cheur ëd coj ch'as arfuso 'd fé ubidiensa a Nosgnor. Tuti nojàutri na vòta i vivìo 'dcò parèj: i seguitavo mach j'anvìe passionaj e j'inclinassion ëd nòstra natura 'd pecator. I j'ero 'd natura l'oget ëd l'ira 'd Nosgnor, tanme tuti j'àutri" (Efesin 2:1-3).

Rancà via dal domini 'd Sàtana e destinà a la salvëssa eterna, adess l'òm o la fomna ch'a l'é dventà cristian-a, a serv Gesù Crist, ch'a l'é 'l nemis pì grand ëd Sàtana. Gesù a l'é angagiasse (e a l'avrà 'n bon ésit) a campelo fòra da cost mond e a butelo an derota. Pensevene antlora che Sàtana a veuja "lassé an pas" ël cristian génit? Nò, ma a farà 'd tut për buteje 'dnans d'antrap.

Sàtana a sarà butà 'n derota, ma antant a fà 'd dani. Voriene sté da la banda d'un ch'a sarà 'd sicur butà 'n derota?

Sti-sì a son mach d'esempi an general, ma é-lo ch'a l'é nen "lògich" che ij cristian a sio përseguità an tante manere, daspërtut, con ëd métod ora sutij ora ciàir, për neutraliseje e dësbleje? Nòstr test a 'rleva 'dcò ij cas che n'òm o na fomna a sia l'ùnich cristian ant na famija d'arviros a Nosgnor, e che coj ëd soa ca (ch'a servo d'àutri signor) a lo përseguito, contravnisend fin-a ai sentiment pì 'd base 'd solidarietà për na famija. Gnun-e ilusion: cora che Sàtana a dòmina 'd ment e 'd cheur, chiel a-j pòrta a esse sensa scrupoj contra tuti coj ch'a-j sio d'antrap.

"I sareve pijà an òdio da tuti an càusa 'd mè nòm". Gesù a dis: "Arcordeve 'd lòn ch'i l'hai dive, che 'l sërvent a l'é nen pì 'important che sò padron. S'a l'han përseguità mi, a përseguitran ëdcò vojàutri; S'a l'han scotà mia paròla, a scotran ëdcò la vòstra" (Gioann 15:20). É-lo che tut sossì av sbaruva? Vera, a-i é gnun ch'a sìa san ëd ment ch'a veuja e gòda d'esse përseguità e, s'a peul, a serca dë schivié tut lòn ch'a podrìa causeje 'd sagrin e 'd patiment. Cole ch'a son, contut, "j'alternative" a la përsecussion? Arneghé Nosgnor Gesù Crist e "vive an pas", e fin-a esse arcompensà pr'avèilo fàit? J'é-la 'd conveniensa?

Gnun-e ilusion: tuti nojàutri i vivoma ant un mond ch'a l'é "an ëstat ëd guèra" an na manera o n'àutra. Da cola banda vorsom-ne sté? Gnun a peul diciaresse neutral an ësta guèra. Le forse dl'opression e dla gramissia, bele ch'a sio arogante e ch'a penso 'd podèj nen esse batùe, a dureran pa. Sté da la banda dël Crist a peul esse motobin malfé, ma, a la fin, ël vincitor a sarà 'l Crist, la giustissia e l'amor a vinceran. A l'é parèj, antlora, ch'i stoma da soa banda e ch'i combatoma con chiel e për chiel. A l'é necessari resiste e përsiste. Bele s'i dovrìo esse rablà 'dnans a 'd tribunaj, i l'oma pa da sagrinesse, përché a sarà Nosgnor medésim ch'an darà 'd sugeriment a riguard ëd còsa dì e i rendroma testimoniansa a Chiel, ch'a l'é la vrità.

Gesù a l'ha pa stërmà ai sò prim dissépoj le dificoltà ch'a-j sarìo andaje 'ncontra ansasendje dapress. Ant l'istessa manera chiel a l'avìa pa stërmaje che chiel midem a sarìa stait ciapà, suplissià e massà 'd manera violenta. A sarìa, contut, ëdcò arsussità e a l'avrìa trionfà an sle fòrse dël mal e dla mòrt. Ëd Gerusalem a-i na sarìa pì stàita pera 'n sù pera, ma la comunità cristian-a a sarìa salvasse dësbergiairandse për tut ël mond a porté la Paròla dl'Evangel.

PREGHIERA

Nosgnor! I veuj pa sbaruveme e demoraliseme quand ch'it ëm ciame a rende testimoniansa a tò vangel an ësto mond con la paròla e l'esempi. Cost mond a l'é 'l tò e ij tò nemis a na saran campà fòra: a l'é sicur! Dame mach la fòrsa ch'i l'hai da manca për fé front a minca dificultà, conform a toe promësse. Dame la fe 'd vardé sèmper anans, anvers a toa vitòria final, che gnente e gnun a podrà pì nen buteje d'antrap. Amen.

Dumìnica 'l 10 ëd marzo 2019 - Prima dumìnica 'd Quarésima

Test biblich: Deuteronomi 26:1-11; Roman 10:8-13; Luca 4:1-13; Salm 90

Preghiera. Nosgnor tut-potent! Che Tò Fieul benedì a l'é stàit mnà da lë Spirit a d'esse tentà da Sàtana: Ven prest a giuté coj ch'a l'han da fé front a vàire tentassion; e che, dàit ch'it conòsse nòstra debolëssa, che ognidun ëd nojàutri a fasa l'esperiensa ch'it ses potent a salvé; për Gesù Crist, Tò Fieul, nòst Signor, ch'a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmper. Amen.