lunedì 30 settembre 2019

Përchè i l’oma da manca dla Bibia (CDC 1:1)



Un cadò dal cel - Përchè i l’oma da manca dla Bibia - Na série ‘d 25 lession an sla dotrin-a cristian-a ch’as fonda an sla Bibia, intèisa për ij prinsipiant, ch’a l’ha ‘l but ëd giuteje a amprende dël pì grand cadò ch’i l’oma arseivù da Nosgnor 
1:1 Përchè i l’oma da manca dla Bibia

Coma ch’i dëscheuvrereve bin tòst, së cors as concentra tant an sla Bibia e mach ësto fàit-sì già av fà nasse ant la ment vàire question. Nen vera? Përchè l’avrìom-ne da manca ‘d conòsse lòn ch’a dis la Bibia? Përchè mai dësvlopé un cors antregh dë studi an s’un lìber ch’a l’é tant vej? Përchè nen traté, pitòst, ëd quajcòsa ch’a sìa pì d’atualità? Për rësponde a ‘d domande coma coste-sì, vardoma ‘n pò dontré question ëd base.

Question ëd base

Ant ël cors dij sécoj l’umanità a l’ha trovà la solussion ëd tanti misteri dla vita. Pura, le question prime e cole ch’a l’han pì ‘d pèis a son restà sensa rispòsta. Col ch’a l’é ‘l sens ëd la vita? Col ch’a sarà l’avnì dël mond? L’umanità, dzurvivrà-la? Dé, esist-lo? Lòn ch’a càpita apress la mòrt? Coste-sì a son le question ch’a conto. A son ëd question ëd base, fondamentaj. As podrìa nen rëspondje a coste question, as podrìa sofocheje coma ch’a fan tanti, ma i seve bin che tòst o tard a vniran torna a la superfice. An pì, i seve nen mach vojàutri ch’i l’eve da afronteje. Da sempre l’umanità a l’ha sercà ‘d trové ‘d rispòste a coste question, e a son tante cole ch’a son ëvnùite fòra. Ël problema, i lo seve bin, a l’é che coste risposte a son ëstàite vàire e diverse. A l’é l’istess ancheuj. Tanti filòsof, politich, òm ëd siensa a dàn soe risposte ‘d lor; contut, as trata dë spess ëd risposte ch’a son an contradission j’une con j’àutre. Lòn che un a fortiss coma la saviëssa ùltima, l’àutr a dis ch’a l’é na folairà. Për fela curta, as s’ha l’impression ëd vive ant un mond pien ëd pont ëd domanda.

La Bibia e costi pont ëd domanda

A l’é pròpi për lolì ch’a l’é bon d’avèj la Bibia, përchè la Bibia an dà ‘d rispòste. Vojàutri i podrìe ciamene: “Coma ch’a l’é possibil lolì?”. A l’é possibil përchè a l’é stàit Nosgnor Dé a fene don ëd la Bibia. Ant la Bibia chiel a parla ‘d chiel medésim e an sù tànte àutre còse che vojàutri i l’avrìe mai fane la dëscoverta da voi medésim. Sensa dubi Nosgnor Dé as fà conòsse ant la Bibia. Chiel a arvela chiel medésim a l’òm. A l’é për lòn che la Bibia i la ciamoma “l’arvelassion ëd Dé” o “la dësvelassion ëd Dé”. Lolì a veul dì ch’is podoma finesse dle risposte ch’an dà la Bibia, përchè a la fin a l’é Dé ch’an dà cole rispòste. A l’é lolì ch’a rend la Bibia “‘d pèis”, d’importansa, për vòstra vita. Pì i la lese e la studie, pì a dëspariran ij vòstri sentiment d’ansicuressa.

Damentre ch’i lo feve, i dëscheuvreve ‘dcò che la Bibia a l’é ‘n lìber pien ëd surprèise. A-i é ‘d ròbe arvelà ant la Bibia ch’i l’avrìe mai imaginaje da vojàutri. Foma quaj esempi.

Ël mond a l’ha crealo Nosgnor

Ant la prima pàgina dël Bibia, ël prim vers, i peude amprende che a creé ‘l mond a l’é stàit Nosgnor Dé (Genesi 1,2). A l’é chiel l’origin, ël prinsipi ‘d tute le còse, la sorgiss ëd la vita an tute soe fòrme.

L’istess a dis ël lìber dij Salm (Salm 104), anté ch’i trovoma, an fòrma poètica, la descrission dl’euvra dla creassion. Ëdcò ij profeta a parlo dla majestà ‘d Nosgnor com i lo vëddoma ant la creassion (Isaia 40:12-31).

Vera, e pròpi përchè la Bibia av dis coste còse, i peude rivé a conòss-lo e a ess-ne sicur. Quand ch’as trata dël creassion, la gent dë sto mond, coma ‘d diletant, a buto ‘n pé vàire teorìe, ma la Bibia a trata ‘d certësse: “A l’é grassie a la fej ch’i comprendoma che tut l’univers a l’é stàit creà da la paròla ‘d Nosgnor e che për conseguensa, tut lòn ch’i vëddoma a ven da lòn ch’as ved nen” (Ebréo 11:3).

Ël mond a l’é dventà gram për motiv dël pëccà

A-i é gnun ch’as ancalerìa a dì che ‘l mond, com a lo vedoma ancheuj a sia përfet. Tut d’àutr. A-i é prepotensa e violensa, guèra, òdio, egoism, maladie, fam, povertà e via fòrt. Com é-lo possibil? Da ‘ndoa ch’a ven tut sòn?

La Bibia a mostra la rèis ëd tuta sta misèria. La Bibia a ciama ‘l mal con sò nòm pròpi, visadì PËCCÀ. Quand che nosgnor Dé a l’ha creà ‘l mond, chiel a l’ha crealo bon. A son ëstàit le creature uman-e, contut, a ruviné ‘l mond, ch’a l’era përfet, con sò pëccà ‘d lor. Lòn ch’a l’é ‘l pëccà? Dàit che Nosgnor Dé a l’é vòst Creator, chiel a l’ha ‘l dirit (e a lo esèrcita) ëd pretende ch’i vive coma chiel a veul ch’i vive.

A l’é për lòn che ‘l pëccà a l’é tut lòn ch’i pensoma, disoma e foma an contradission e dzubidiensa a la volontà ‘d Nosgnor Dé. A veul dì che j’òm a fan pa lòn che Nosgnor Dé a veul ch’a sarìa sò dover ëd lor ëd fé. Ël pëccà a l’é nen d’àutr che n’arvira, na revolussion contra Dé, ch’a l’é ‘l Signor e l’ Creator. La Bibia a dis: “A son pròpi 'd fòj coj ch'a diso drinta 'd lor: ‘Tant, Nosgnor a-j n'anfà gnente 'd lòn ch'i foma!’. A son mars coma 'd bolé, a son ëd malfator; gnun ëd lor a fà lòn ch'a l'é giust” (Salm 14:1). A l’é giusta cola-lì la natura dël pëccà. A l’é l’empietà, la pretèisa ‘d vive sensa Dé e ‘n contradission con soe lege. A l’é l’anvìa ‘d vive sensa Nosgnor Dé, d’esse nojàutri ij padron ëd nòstra vita. L’arzultà ‘d tut sossì a l’é sota j’euj ëd tuti.

Sossì a l’é ‘n fàit ch’i podoma vëdde minca dì, e fin-a andrinta mincadun ëd nojàutri. A-i é gnun ch’a sìa mej ëd j’àutri. Ij vòstri cé a j’ero ‘d pëccator, vojàutri i seve ‘d pëccator, e ‘d pëccator a lo saran ëdcò ij vòstri dissendent. Com é-lo possibil? Un cit an soa cun-a, é-lo ch’a l’é n’imàgine ‘d nossensa? A podrìa esse ‘d sicur n’imàgine, ma la realità a l’é bin n’àutra. Fin-a le masnà da cite a l’é pa da manca che gnun a-j mostra a fé ‘l mal, përchè a lo san fé bin già daspërlor! Ël mal a seurt da lor për natura. A l’é vera ch’a-i é tante teorìe ch’a son sortije për dëspieghé sòn, ma a l’é mach la Bibia ch’an dà na rispòsta ciàira a sto problema-sì. Peul desse che për tanti a sia malfé “da travonde”, ma la realità a l’é che minca na creatura uman-a a nass con la corussion moral ant ël cheur, visadì a nass ch’a l’é pëccatriss. As trata ‘d na sòrt ëd “d’ardità genética”. A-i é gnun ch’a na sia dspensà da sto fàit-sì. Fin-a ‘l bon che nojàutri i podria fé a l’é antamnà, vastà, dal pëccà. Ant un dij Salm i trovoma scrit: “I arconòsso ch'i son nassù ant la colpa - éh, fin-a dal moment medésim che mia mare a l'ha concepime i l'hai da considereme 'n pecator” (Salm 51:5). A l’é parèj che tute le creature uman-e a son da consideresse colpèivole, cole dël passà, cole dël present, e cole dl’avnì. Tuti nojàutri i soma part ëd na sola famija, na famija ch’a l’ha na gran colpa. Com é-lo chi lo savoma? I lo savoma përchè a l’é la Bibia ch’an lo dis.

Nosgnor Dé av salva da vòst pëccà

Fin-a a ‘dess, i l’oma mensionà mach un esempi ëd lòn ch’i l’avrìe mai podù dëscheuve daspërvojàutri. Vardé sì n’àutr esempi.

Tut travers ëd la Bibia as peul trovesse ‘l mëssagi ‘d Nosgnor Dé a propòsit ëd vost pëccà, ma, a ‘l midem temp, i peude ‘dcò lese dla manera che Dé, an soa grassia, a veul e a peul salveve dai vòstri pëccà. “Përchè a l'é parèj che Dé a l'ha tant vorsù bin al mond: a l'ha dàit Sò Fieul ùnich, përchè chionque a chërd an Chiel a perissa nen ma a l'abia vita eterna” (Gioann 3:16). An d’àutre paròle: Dé av dà ‘l Salvator Gesù Crist. La Bibia antrega a parla ‘d chiel.

Le Bibia a buta an ciàira evidensa che a l’é mach pr’ ël mojen ëd Gesù Crist ch’i peude esse salvà dai vòstri pëccà e da soe conseguense. A peul felo mach chiel: “La salvëssa as peul trovesse an gnun d'àutri, përché, sota 'l cél, a l'é nen dàit a j'òm d'àutri nòm ch'a peusso salvene" (At 4:12).

An che manera le creature uman-e a podran esse ristabilije ant la condition primària e përfeta ch’a l’ero stàite creà da Nosgnor? É-lo fòrsi për n’evolussion genètica? Për l’aplicassion ëd prinsìpi umanitari? Për n’istrussion da scòla, o për na rivolussion polìtica? Coste “solussion” ch’as penso vàlide a pòrto da gnun-a banda. La Bibia a l’ha la solussion. La salvëssa darièra dla creatura uman-a a sta mach ant l’aplicassion ëd l’euvra d’efet ëd Gesù Crist a la vita ‘d tuti coj ch’as fido an chiel.

N’ùltim esempi:

La stòria a l’é portà anans da Nosgnor

La stòria d’ ës mond a quata tanti sécoj. Quand ch’i la beicoma, a smija mach un pastiss ëd fortun-a ‘d nassion, ëd pòpoj, d’aveniment e ‘d fàit. A presenta na sucession ch’a smija sensa fin ëd temp bon e ‘d temp gram. A smija n’arpetission nojosa ‘d vita e ‘d mòrt, ëd nassense e ‘d croe. Tutun, quand ch’i conòsse sèmper mej la Bibia, i amprende a vëdde coma ch’a sia Nosgnor Dé col ch’a pòrta anans la stòria conform ai sò progèt. Darera ‘d tut a-i é ‘l govern e la guida ‘d Nosgnor Dé. Tut a l’ha ‘n pòst ant ij sò progèt. La gent a peul bin fé tùit ij pian, bon o malegn, ch’a veul, ma Dé a deuvra tut për compì lòn che chiel a l’ha stabilì pr’ ël mond e për coj ch’a lo àbito.

La Bibia a dis che për tuta la stòria Nosgnor Dé as anterëssa dla redension e dla salvëssa dël mond. La Bibia a dis che tuta sta tèra contaminà a dësparirà, përchè Dé a promèt un mond neuv. Tut lòn ch’a càpita an ës mond, an vòstra vita përsonal, ma ‘dcò ant ël dësvilup politich antërnassional, a l’é mach na part dij progèt ëd Nosgnor. Soa man a l’é ant tut.

Tut sossì an dà ‘d certësse

Tuti j’esempi ch’i l’oma fàit ambelessì a son mach quajdun dle question che la Bibia a trata. I l’avrìe pa poduje conòsse se Nosgnor a l’avèissa pa arvelaje. Vojàutri i seve nen lòn ch’a stà darera a lòn ch’a càpita. Ël sens e ‘l propòsit dla stòria sovens a vë scapa e bin tost i rive ai lìmit ëd vòstra comprension. A l’é për lòn ch’i peude esse motobin anrichì dal fàit che Nosgnor Dé a l’abia decidù ‘d feve savèj lòn che i l’avrìe mai podù conòsse an d’àutre manere. Ant la Bibia Nosgnor Dé a dà la rispòsta a ‘d question coma: Chi ch’a l’é Chiel? Còs è-lo ch’a fà për mi? Chi son-ne mi? Anté ch’i vado?

Lession prima - part ësconda

Version ëd costa lession an lenga italian-a

martedì 24 settembre 2019

La diferensa an tra chërdensa e fede (105. March 16:17-20)



Na vira a-i era "na religion ofissial" e tuti a l'ero forsà a chërdje e a sogetessje. Chi ch'a lo fasìa nen a 'ndasìa ancontra a 'd sansion pì o meno greve, a sconda... Ancheuj a l'é l'época dël pluralism e la gent a cudiss ëd chërdense le pì diferente, ...basta ch'a lo fasa "an privà" (squasi da stërmà) e ch'a staga brava... La fede cristian-a, contut, a l'é nen "na chërdensa" ma na fede che për prinsipi as l'ha da vëddse an pràtica ant la vita dël chërdent e ch'a l'ha da "fé la diferensa" ant la società. A l'é na fede ch'a deuv esse compagnà da 'd "segn miracolos". Còsa ch'a veul dì l'Evangel quand ch'a parla parèj? I lo vardoma ancheuj ant l'ùltima riflession ëd nòstra série dal vangel ëd March. Vardoma 'n pò.
"Ij segn miracolos ch’a companieran coj ch’a l’avran chërdù a saran ësti-sì: A scasseran ij demòni a mè nòm, a parleran ëd lenghe ch’a conossìo nen, a pijeran ëd serp con la man; e quand ch’a l’avran beivù quaicòs ëd velenos, a-j farà gnun mal; a-j faran l’imposission dle man ai malavi, e a na saran varì. Gesù, ël Signor, apress d’avèje parlà an cola manera-lì, a l’é stàit elevà sù al cél, e a l’é astasse a la drita ‘d Nosgnor Dé. E lor [ij sò dissépoj] a son partì e a son andass-ne a prediché daspërtut; e Nosgnor a-j giutava e a confermava la predicassion con ij segn miracolos ch’a la companiavo" (March 16:17-20).
Lë spirit ëd nòstra época (col ëd la ansidita secolarissassion o laicism) a l'ha l'idèja che "la religion" (a-i n'anfà nen quala) a sìa da consideresse "na facenda privà". Che un a chërda a na ròba o ant n'àutra - a diso - a l'é l'istess. As peul avèj antëcà n'autarin dedicà a la divinità preferìa e rendje l'adorassion o avèjne gnun. As peul chërde che dòp la mòrt l'ànima a vada ant n'àutr mond, o che 'd nojàutri a-i resta pì gnente ...basta che nòstre chërdense i le tnoma daspërnojàutri e i dëstorboma gnun e men che meno la società. La società as dà soe régole ch'a l'han nen da esse influensà da "la religion". A diso: "Che la religion as na staga brava an sò cantonin e a la società is pensoma nojàutri... A basta che vojàutri i sie ubidient a le régole dla società e peuj i peude chërde lòn ch'i veule...".

Tutun, an tut sossì a-i é un problema: la fede cristian-a a l'é pa e a peul nen esse "na chërdensa privà" ma na concession dël mond e dla vita ch'a l'ha për sò but "costitussional" col d'influensé e 'd cangé 'l mond! A-i é na diferensa përfonda, an efet, an tra "chërdensa" e "fede". La fede, per ij cristian, i podoma pa "tnila për nojàutri" e a riguarda pa mach ël "dëdlà" ma 'dcò cost mond, ch'a l'ha da esse portà a esse conform a la volontà 'd Nosgnor che prima a l'ha crealo chiel.

A l'é për lòn che ij cristian a peudo nen "lassé 'l mond an pas", përchè Nosgnor Gesù Crist a-j manda a cangié 'l mond, e fin-a a butelo sot dzura! Tant ch'a l'é vera sossì che j'aversari antich dij cristian, ëdnans a j'atività dij prim cristian ant la società, a disìo: "Costa gent, ch’a l’ha già bolversà ël mond antregh, a son ëdcò vnù ‘mbelessì!" (At 17:6).

Na fede cristian-a génita - nen cola domëstià e 'd còmod - a peul nen esse "na question privà", na chërdensa sèmpia dla ment, quajcòsa "ch'as chërd", ma ch'a cambia bin pòch o gnente la manera 'd vive. La fede cristian-a genita a l'é "esplosiva" për ij chërdent e per la società. Coma ch'a dis la Bibia, l'Evangel ëd Gesù Crist a l'é "a l'é la potensa 'd Nosgnor ch'a salva tuti coj ch'a-j chërdo" (Roman 1:16). Armarché bin costa espression: "potensa ch'a salva". A l'é potensa ch'a salva da le conseguense afrose dël mal. L'é a dì' che nen mach "an salva l'ànima" (dòp ch'i saroma mòrt...) ma na potensa për cangié, për trasformé già coma ch'i vivoma la vita d'ancheuj, ch'a cangia nòstra manera 'd pensé, 'd parlé e 'd fé e che la rend conform a la volontà arvelà 'd Nosgnor da la mira përsonal e social. L'Evangel ëd Gesù Crist (quand ch'a l'é nunsià e praticà giust conform ai cànoni bìblich) a l'ha d'efet, a l'é d'efet - a peul nen esse mach ëd paròle!

Coma ch'a dis ël test bìblich d'ancheuj, ij cristian génit, coj ch'a chërdo an Gesù Crist, a 'rsèivo la fòrsa d'arziste e combate con efet le fòrse dël mal ("scassé ij demòni"), a arsèivo l'abilità 'd comuniché la Paròla con efet ("a parleran ëd lenghe ch’a conossìo nen"). A travajo për operé con efet ëd varision e 'd liberassion ëd la ment, ëd l'ànima, dël còrp. A gòdo dla protession dariera 'd Dé për esse goernà con efet da le "serp" e da le "ròbe velenose" ch'a agisso për la dëstrussion dl'òm. Costi cristian a arsèivo la fòrsa, la determinassion e la fede d'operé con efet con Nosgnor për la certa vitòria dij sò progèt an cost mond.

Second nòst test d'ancheuj (e nen mach) la fede d'un cristian a l'ha da esse compagnà da 'd "segn miracolos", da 'd "marche" ch'an fan arconòsse ciàir lòn ch'i soma, e lolì a l'é nen mach un distintiv, na crosëtta ch'i portoma a la matlòta dla giaca o al còl, ma 'd ciàire "conseguense pràtiche". S'a-i son pa, a-i é gnanca na fede vera!

Ambelessì as parla 'd "segn miracolos", ma lolì a l'ha nen da esse pijà necessariament a la létera. I l'oma pa da spetess-ne sèmper ëd miracoj ch'a fan impression. Ij miracoj a peudo 'dcò capité përchè Nosgnor a-j peul bin fé, ma ij miracoj dë sta sòrt a peudo esse facilment falsificà. A son fin-a nassùe 'd gesie fàusse ch'a pretendo d'avèj o 'd fé 'd miràcoj "an esclusiva" e che cole lì a sarìo le marche dla vera gesia. Nò. La pì part ëd coj "miracoj" a son, an efet, dj'ambreuj, ëd tromparìe per portè 'd gent an ëd senté fàuss. Ij "miracoj", coma a-j s'antend ëd sòlit, a podrìo fin-a avèj gnun efet "ëd sostansa" an sla gent, ch'as lass-rìa nen përsuade gnanca 'dnans a lor. Gesù a l'avìa dit na vira: “S’a scoto nen Mosè e ij profeta, as lasseran nen convince ‘d sicur gnanca da ‘n mòrt ch’a arsussita!" (Luca 16:31).

Lòn ch'a pì a conta, për Nosgnor Gesù Crist, e che da lòn ij cristian génit a peudo esse arconossù, a l'é j'euvre ch'a mostro d'amor. A l'é l'amor pràtich lòn ch'a cangia 'd person-e e la società anté ch'i vivoma. Gesù a dis: "An sossì i conossran tuti ch'i seve 'd mè dissépoj, visadì për l'amor ch'i l'avreve an tra 'd voi" (Gioann 13:35). Ij cristian degn d'esse considerà parèj, a mostro an pratica lòn ch'a l'é 'l don dlë Spirit ch'a agiss an lor: "...ël frut dlë Spirit Sant a l’é: amor, gòj, pas, passiensa, benevolensa, bontà, fidelità. dosseur e ‘l savèisse dominé. La lej a va nen contra ‘d ròbe parèj! Coj ch’a son ëd Crist a l’han butà an cros tute le passion e j’anvìe dla carn" (Gàlat 5:22-24). Coj-lì a son da 'ntendse ij "segn miracolos" ch'a compagno la fede génita!

A l'é parèj che Gesù, apress d'avèj terminà sò ministeri an sla tèra, a torna dacant a Dé 'l Pare an tuta soa glòria. A l'era sbassasse për compì l'euvra dla grassia an tra 'd nojàutri, e, a la fin, chiel a torna ocupé 'l leugh e la dignità ch'a l'é la soa. Con l'Ascension, Gesù a 'rtorna ant la dimension ëd Dé. Ambelelà, contut, chiel a séguita sò travaj an favor ëd soa gent an sla tèra, coma ch'a dis l'Apòstol: "Crist a l'é col ch'a l'é mòrt, e quajcòsa 'd pì, col ch'a l'é arsussità, ch'a l'é 'dcò a la drita 'd Nosgnor e che fin-a a prega për noi" (Roman 8:34). Gesù a l'é col ch'a séguita a travajé pr' ij sò coma 'n potent antërcessor e a cisseje con sò Spirit përché lor, ij cristian, a compisso l'euvra ch'a-j dà da fé, ij sò propòsit ëd redension mentre ch'a speto sò artorn.

Ij cristian génit, donca, a son coj ch'a travajo, nen mach "an privà", ma pr' ël mond, con la fòrsa che Nosgnor a-j buta a disposission. A l'é per lòn che l'Apostol a dis ëdcò a nojàutri ancheuj: "Parèj, mè car frej e seur, sìe fòrt e frem. Travajé con passion e fërvor ant l'euvra 'd Nosgnor, savend che, grassie a chiel, lòn ch'i feve për Nosgnor a sarà mai ësgairà" (1 Corint 15:58).

PREGHIERA

Nosgnor! Ti 't l'has anandiate a fé an mi n'euvra 'd grassia ch'a l'é përdabon quajcòsa da stupisse. It prego d'andé anans an cost'euvra 'd grassia fin-a a sò compiment darié. Dame fòrsa për che mi i peuda testimonié con d'efet e coerensa, an mie paròle, pensé e fàit, la realità e la potensa 'd tò Evangel, a la làude e glòria 'd tò sant Nom, ora e për sèmper. Për Gesù Crist, mè Signor e Salvator. Amen.

Duminica 29 ëd stémber 2019 - Duminica apress la Pancòsta ch'a fà 16

Leture bìbliche: Geremia 32:1-15; Salmi 91:1-6, 14-16; 1 Timoteo 6:6-19; Luca 16:19-31

Preghiera: Nosgnor! Ti't diciare tò podèj etern dzurtut quand ch'it manifeste misericòrdia e pietà; acòrdane la pienëssa 'd Toa grassia përchè noi, ch'i coro për oten-e Toe promësse, i peussa avèj part ëd Tò tesòr dël cél; për Gesù Crist nost Signor, ch'a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, për ij sécoj dij sécoj. Amen.

mercoledì 18 settembre 2019

Arsèive e artrasmëtte (104. March 16:15-16)



N'arpetitor a l'é n'angign ch'a serv pr' arsèive, rinforsé e artrasmëtte 'l segnal dla television o dël telèfon e spantielo ant ël teritòri, parèj che tuti j'utent a peudo dovrelo. Nen vera ch'i soma anrabià quand ch'a-i è nen un segnal fòrt ch'an permëtta 'd dovré nòst ësviciofonin? L'istess a l'é con la fej cristian-a, l'Evangeli 'd Nosgnor Gesù Crist. A podrìa fé tant për nòstra vita, ma se sò "segnal" a riva pa o a l'é nen pro ciàir, a serv a pòch o a gnente. I podoma nen dovrelo o i pensoma magari ch'a serva a nen coma 'n telefonin mut. Pròpi coste meditassion-sì a son fàite përchè "l segnal" dl'Evangeli dla salvëssa a peuda rivene 'd manera efetiva e ciàira. A l'é la ritrasmission dël mëssagi dl'Evangel che Gesù a l'avìa comandà 'd fé ai sò prim dissépoj. L'Evangeli, passà da l'un a l'àutr, a l'é rivà fin-a a nojàutri! Vardoma ancheuj lòn ch'a l'avìa comandaje ai sò dissépoj Gesù anans ch'a l'ha chità 'd manera fìsica cost mond. A l'ha 'd conseguense!
"Gesù a l’ha dije: “Andé për tut ël mond e nunsié la bon-a neuva dl’Evangeli a tuta la creassion. Chi ch'a chërd e a l'é batesà a sarà salvà, ma chi ch'a chërd pa nen a sarà condanà" (March 16:15-16).
La version dl'evangeli che March an dà a l'é la pì corta, la pì concisa dj'àutri tre. A dà nen tanti detaj 'd lòn ch'an conta, ma a buta an evidensa lòn ch'a pì conta për chiel. Ora, ant sò ùltim capìtol, a slonga 'l pass anvers la fin, ma a manca nen ëd mensioné j'element essensiaj dl'evangeli, visadì (1) ël comandament ëd Gesù dë spantié l'anunsi përchè ch'a l'ha da rivé a tuti; (2) le conseguense dl'arsèive o dl'arfudé l'Evangeli; (3) l'autorità normativa dj'apòstoj; (4) l'Ascension ed Gesù.

Ël cristian a l'é nen mach un ch'a 'rsèiv, ma un ch'a l'ha da artrasmëtte, da mandé anans lòn ch'a l'ha arseivù. A-i é 'n benefissi strasordinari dl'arsèive lòn che Gesù a fà 'ncora ancheuj, ma coj ch'a l'arsèivo a l'han ëdcò da spartilo con d'àutri. Tuta la gent sensa distinsion a l'han da scoté l'evangeli dla salvassion an Gesù Crist, ...e nen mach la gent! Fin-a la creassion a l'ha da "sente la diferensa" dj'efet dl'evangeli. L'apòstol Pàul a scriv: "...përchè 'l grand e ardent desideri dla creassion a l'é l'aspetativa ch'a sio arvelà ij fieuj 'd Nosgnor. (...) che la creassion a sarà delivrà da la servitù a la corussion për intré 'dcò chila ant la gloriosa libertà dij fieuj 'd Nosgnor" (Roman 8:19-21). Nosgnor Gesù Crist, an efet, a l'ha la potensa 'd liberé dal pëccà e da soe conseguense, ancheuj e për l'eternità. E chi ha l'ha fàit esperiensa 'd costa liberassion as dédica volenté a d'esse chiel midem l'utiss për la liberassion d'àutri ancora.

L'espression: "Chi ch'a chërd e a l'é batesà a sarà salvà, ma chi ch'a chërd pa nen a sarà condanà" a peul ësmijé pitòst dura. Ëd sicur, coma ch'as dirìa ancheuj, a l'é pa "politicament coreta", ma a l'é la realità: Gesù a l'ha pròpi dit parèj e i podoma nen fé finta 'd gnente e stërmela perchè i chërdoma ch'an conven-a pa, o trové na quaj scusa për butela da banda - e deje d'ilusion a la gent!

L'istess pensé, Gioann a lo buta an n'àutra manera, ma 'l sens a l'é 'l midem: "An efet Nosgnor a l'ha nen mandà Sò Fieul ant ël mond për condané 'l mond, ma përchè 'l mond a sìa salvà da Chiel. A-i é gnun-a condan-a për col ch'a chërd an Chiel, ma col ch'a chërd nen an Chiel a l'é già stàit condanà për avèj nen chërdù ant ël nòm ëd ël Fieul ùnich ëd Nosgnor. Ël giudissi 'd condan-a a l'é fondà an sël fàit che la lus a l'é vnùa ant ël mond m' a l'han preferì 'l top al ciàir, përchè lòn ch'a fasìo a l'era nen bon. (...) Coj ch'a chërdo ant ël Fieul a l'han vita eterna, contut, coj ch'a j'ubidisso nen al Fieul a vëdran nen la vita ma l'ira 'd Nosgnor a-j sta adòss" (Gioann 3:17-19,36). Le còse a podrìo nen esse diverse da lolì. L'umanità a l'é sogetasse a serve la corussion dël pëccà. A l'é n'umanità arvirosa a sò Creator, e per lòn a l'é sogetasse a 'd conseguense afrose - a l'é destinà mach al pes. Nosgnor Dé, contut, a dà na vìa, na stra, për seurte da sta maledission: fidesse al Salvator Gesù Crist. A-i è gnun d'àutri ch'a podrìa fé lòn ch'a l'ha fàit e ch'a fà Gesù Crist për vaniene la grassia dla salvassion. S'it l'arfude, che d'àutr at podrìa capitete che esse lassà a pati-ne le conseguense? Che d'àutr podries-to pretende? A-i é gnun-a alternativa al Salvator Gesù Crist, perchè Gesù a l'é l'unich che Dé a l'abia delegà për la salvëssa dj'uman. I soma nen an condission ëd salvene da nojàutri, e a sarìa inùtil fidesse a d'àutri ansidìt "salvator". A-i sarà gnun-a salvëssa "automàtica" e a bon mercà per nojàutri sensa 'l pentiment e la fede an Gesù Crist. A saran salvà dal peccà e da soe conseguense mach coj che as arpentisso da lòn che Dé a considera pëccà e ch'a 'rsèivo Gesù Crist coma Salvator e Signor ed lor, e ch'arsèivo 'l cacèt, ël sigil, dël Batesim, ch'a l'é la marca che lor a son ëd soa pertinensa. A l'é lòn ch'a dis bin ciàir e net l'Evangeli.

Tut sossì - a l'é da 'ntendse - a l'ha da avèj na corisponensa ant la realità 'd nòstra vita: la conversion a l'ha da esse génita, autèntica. A l'é nen pro na fede ch'a resta a la supeficie 'd nòstra vita, na fede "a paròle". A sarà gnanca pro për nojàutri avèj arseivù 'l Batèsim, ch'a l'é nen quaicòsa 'd "magich", na sort ëd misteriosa "asicurassion". Nò. Arciamomse a la ment la vicenda ch'a na parla 'l lìber dj'At dj'Apòstoj, e ch'a riguarda 'l përsonagi 'd col Simon ch'a l'avìa bin sogetasse al Batèsim, ma la soa a l'era pa na fede génita. A l'era mach gelos ëd lòn ch'a l'avìo arseivù ij cristian (At 8:23). Coma ch'a dis l'apòstol, I l'oma da verifiché con diligensa: "...se përdabon i l'eve scotalo e s'i seve stàit amaestrà da chiel. Parèj, donca, second la vrità ch'a l'é an Gesù, arnunsié a vòstra condòta passà e dëspojeve dl'òm vej ch'a va 'n corussion për motiv dl'ambreuj ëd desideri anciarmant; Al contrari, che lë Spirit a vada arnové vòstri pensé e portament. Arvestive dl'òm neuv, creà a simijansa 'd Nosgnor ant la giustissia e la santità ch'a nasso da la vrità" (Efesin 4:21-24).

PREGHIERA

Nosgnor! It diso grassie për tuti coj ch'a l'han parlame 'd Gesù Crist e ch'a l'han dëspiegame l'Evangeli dla grassia ch'am salva dai mè pëccà. It diso mersì për tuti coj ch'a son ëstàit d'utiss an toe man për mneme al pentiment e a la fede. It prego ch'i peussa, a mia vira, passé anans a d'àutri lòn ch'i l'hai arseivù da ti. I veuj esse diligent ant l'avèj na ciàra conossensa dl'Evangeli, parèj ch'i peuda butelo an pràtica an mia vita e artrasmëtt-lo a d'àutri. Che la memòria 'd mè batèsim am ëstabilissa sèmper pì sòlid ant la vrità dl'Evangeli, an tò amor e angagg për mi ch'i l'avrìa pa meritalo. It lo ciamo ant ël nòm dël Salvator Gesù Crist. Amen.

Duminica 22 dë Stémber 2019 - Duminica apress la Pancòsta ch'a fà 15

Leture bìbliche: Geremìa 8:18-9:1; Salm 78; 1 Timòt 2:1-7; Luca 16:1-13

Preghiera: Acòrdane, ò Signor, ëd nen afanesse për le còse 'd còst mond, ma d'amé le còse dël cél; e già ch'i vivoma, àora, an tra 'd còse provisòrie, ch'a passo, ëd tense s-ciass a cole ch'a duro. Për Gesù Crist, nòst Senior, ch'a viv e ch'a regna con ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, për sèmper e sèmper. Amen.

martedì 10 settembre 2019

Na ment doverta për vëdde lë strasordinari (103. March 16:9-14)



A l'han dit che na ment doverta a l'é un don dij pì pressios: l'esse bon a vardé la realità sensa pregiudissi e con l'anvìa d'amprende. A l'é 'dcò vera lòn ch'a l'ha dit n'àutr, l'é a dì che la dovertura dla ment, combin ch'a sìa na gran virtù, a l'ha da esse esercità con disserniment, e ch'a sarìa da folitro esse dovert a d'ideje sbaljà o a përson-e ch'a podrìo fene dël mal. Ij dissèpoj 'd Gesù a l'ero stait compagnà da chiel a vardé 'l mond ëd na manera diversa dal sòlit e a l'avìo amprendù a deje fiusa a Gesù ch'a l'avrìa mai ambrojaje. Contut, la preuva pì granda ch'a l'ero stàit sugetà a l'era cola 'd dovertesse a l'esistensa 'd na dimension dla realità ch'a va bin dë dlà 'd lòn ch'i n'oma esperiensa tùit ij dì, visadì cola dl'arsurression, la vitòria an sla mòrt. An sle prime ij dissépoj ëd Gesù a vorìo nen chërdje a l'anunsi dl'arsurression ëd Gesù, ma a l'avrìo bin amprendù ch'a l'era vera e lolì a l'avrìa daje na fòrsa strasordinaria d'afronté minca na dificoltà për fé conòsse al mond l'Evangeli dla salvassion an Gesù. Ancheuj i vardoma 'n tòch da l'ùltim capìtol dl'evangeli 'd March a riguard ëd lòn ch'a l'é capitaje a l'anunsi dl'arsurression.
"Apress l’arsurression ëd Gesù, ël prim dì dla sman-a, chiel a l’é mostrasse an prim leugh a Marìa Madlen-a, cola ch’a l’avìa scassane set demòni. E a l’é andass-ne e nunsielo a coj ch’a l’ero stàit ansem a chiel, ch’a l’ero an deul e ch’a pioravo. Ma quand ch’a l’han sentì che Gesù a l’era viv, e che Marìa a l’avìa vëddulo, a l’han nen chërduje. Apress ëd lòn, Gesù a l’é mostrasse sota n’àutra forma a doi ëd lor ch’a l’ero për la strà për andé ai camp. Sti-sì a son tornà e a l’han nunsiajlo a j’àutri, ma a l’han ëdcò pa chërduje. A la fin a l’é mostrasse ai dódes ch’a l’ero astà ansema e a l’ha rimprociaje për soa mancansa ‘d fej e për la durëssa ‘d sò cheur ëd lor, përchè ch’a l’avìo nen chërdù a coj ch’a l’avìo vëdulo arsussità" (March 16:9-14).
Gesù a l'é arsussità dai mòrt. Ij sò dissèpoj a chërdo nen a l'anunsi ch'a-j fan cole fomne. I l'oma pa da pensé che, ant ël racont ëd March, ij dissépoj 'd Gesù a faso na bruta figura, perchè, pr' ël moment, coste-sì a son le contradission ëd la natura uman-a ch'a sa nen andé dëdlà dl'esperiensa 'd minca dì për dovertesse a lòn ch'a l'é strasordinari, neuv, foravìa, mai sentì anans. Na prima reassion d'incredulità as la capìss fin-a an cole përson-e ch'a son ëstàite argenerà da la grassia 'd Nosgnor e ch'a comenso a dovertesse anvers le còse 'd Dé. Ij dissépoj ëd Gesù a l'avìo comensà a dovertesse, ma a l'avìo ancora un pò dë strà da fé. An efet, Gesù, arsussità, a l'avrìa mnaje pòch a pòch për man a fé l'esperiensa che chiel, Gesù, a l'era arsussità perdabon, e a l'avrìo tocalo con la man - a la létera!

A son tante le contradission ch'i l'oma 'dcò nojàutri ch'i marcioma an sla strà che Gesù a l'ha mostrane e ch'i soma ancora nen rivà a destinassion! Debolëssa e incredulità, malgré tute nòstre bon-e intension! Sicur ch'a l'ha pa da esse për nojàutri na scusa: a-i é gnun mèrit ant l'esse 'n pò 'd mischërdent e dl'avèj ël cheur pitòst dur! A l'é ciàir che Gesù a-j rimpròcia, ij sò dissépoj, pròpi për lolì, antlora e ancheuj. Përmettoma nen che nòstra esitansa, dubi e ambarass a sìa d'antrap a nòstra partecipassion a la vitòria dl'arsurression. Lassomse porté anvers lòn ch'i podoma gnanca imaginé! Che Nosgnor an doverta a vëdde e a fé l'esperiensa 'd lòn che 'l mond a n'ha gnun-a idèja e ch'a fortiss ch'a l'é pa possibil. Nò, Gesù a l'é col ch'a rend possibil l'ampossibil, përchè chiel a l'é la presensa 'd Dé an tra 'd nojàutri, e Dé a l'é 'l Creator che për chiel tut a l'é bin possibil!

An efet, a-i é nen na neuva ch'a sia mej ëd cola-lì da porté a 'd dissépoj ch'a l'avìo ancora le lerme a j'euj për la mòrt ëd sò car maestro: Gesù a l'é arsussità!

As trata pa 'd na consolassion a bon mërcà coma cola che Marta a disìa a sò cheur për la mòrt ëd sò frel Lazàr: "Marta a l'ha dìt a Gesù: "Se ti 't fusse stàit sì, Nosgnor, mé frel a sarìa nen mòrt. Ma i sai ëdcò che adèss lòn ch'a sìa ch' it ciamëras a Nosgnor, Chiel at l'acordrà". Còsa ch'a-j rëspond Gesù? "Tò frel a tornërà an vita". E Marta: "I lo sai che chiel a tornërà an vita quand a-i sarà l'arsuression, al Dì Darié". Gesù a-j dìs: "Mi i son l'arsuression e la vita: col ch'a chërd an mi, combin ch'a sìa mòrt, a vivrà". E col ch'a viv e chërd an mi a meuirërà pa për sèmper; chërdës-to lòn?". Chila a-j rëspond: "Éh, Signor, mi i chërdo che ti't ses ël Crist, col ch'a dovìa ven-e al mond" (Gioann 11:21-26). A coj ch'a pioro e a son ant ël deul i l'oma mai da strachesse 'd nunsieje la speransa sicura ch'a-i é ant l'Evangel dël Crist, e pian pianin l'Evangel a suvrà minca na lerma 'd dolor e 'd tristëssa e a-j cisserà d'andé anvers la vita ch'a dësbla la mòrt e a la trasforma.

A l'é 'n fàit che ancora 'ncheuj Gesù as mostra, as fà conòsse a d'òm e fomne 'd tut ël mond e che a-j men-a 'd manera sbalorditiva a la conversion, ch'a-j doverta j'euj per vëdde ch'a-i é bin n'àutra dimension ëd l'esistensa ch'a l'ha an Gesù sò sènter. Per lor a l'é nen na vision fìsica ch'a-j përsuad ma 'l sens ëd na presensa ch'as peul nen pijesse 'n bàilo, equivoché, përchè a-j cambia la vita. Ancora 'ncheuj a-i son d'òm e 'd fomne ch'a dan la testimoniansa ëd coma 'l Crist a l'abia scassà minca sòrt ëd "demòni" da soa vita 'd lor. Com é-lo possibil? Còsa l'é capità an soa vita 'd lor? Soens a l'é quajcòsa ch'as peul nen ëspieghesse. Son-ne dventà mat tu ant un còlp? Nò, a son tornà a la rason! Sò mond ed lor as trasforma, ëd realità neuve a cangio lòn ch'a l'é vej an soa vita. A l'é tuta na manera diversa 'd pensé e 'd vive che lor a 'rseivo an soa vita: cola 'd Gesù, ël Crist. Cost fenòmeno bin misterios ëd la ment uman-a a peul esse contà 'd manere diverse, ma un fàit sol a l'é ciàir: lor a l'han ancontrà Quajdun ch'a l'ha trasformà soa vita e ch'a l'ha daje amor, pas, passiensa, goj, e via fòrt. No, a son nen dventà "përfèt" ma a l'é gent ch'a varda anans al moment che tut a sarà compì: "Sossì a l'é capitane përchè esse an Crist, an comunion con chiel, a veul dì dventé na neuva creassion, quajcòsa 'd neuv. I l'oma chità 'd vive a la veja manera e i l'oma comensà na neuva vita!" (2 Corint 5:17).

Fidesse al Salvator Gesù Crist ancheuj a veul dì ancaminesse con Chiel, ch'a viv, ant n'aventura maravijosa. A l'é sicur che an ësto mond a l'é nen semper belfé, a ma a val la pen-a! Con l'apòstol a peudo dì: "I son pì nen mi ch’i vivo, ma a l’é Crist ch’a viv an mi. A l’é parèj ch’i vivo an ësto còrp dla tèra fidandme ant ël Fieul ëd Nosgnor, ch’a l’ha vorsume bin e ch’a l’é dasse chiel istess për mi" (Gàlat 2:20).

Che cola-lì a peuda esse 'dcò vòstra esperiensa! Na ment doverta a l'é 'n don ch'i podoma ciameje e chiel, s'i soma sincer, a slarghera nòstre prospetive coma mai i l'avrìo chërdù possìbil.

PREGHIERA

Nosgnor! It diso grassie che ancora 'ncheuj la potensa dël Crist arsussità a men-a d'òm e 'd fome a doverté soa vita 'd lor anvers ëd prospetive neuve ch'as peudo gnanca imaginesse. It diso mersì perchè 'l Crist a l'ha tocà 'dcò mi! Che mia vita a l'anunsia sensa tëmma al mond antregh, bele s'a l'ha 'd dificultà a acetelo, ma tanti a peudo dé testimoniansa 'd lòn ch'a l'é capitaje cura ch'a l'han arseivù l'Crist coma 'l sò Salvator e Signor. Amen.

Duminica 15 'd Stémber 2019 - duminica apress la Pancòsta ch'a fà 14

Leture bìbliche: Geremia 4:11-28; Salm 14; 1 Timòt 1:12-17; Luca 15:1-10

Preghiera: Nosgnor! Pròpi përchè sensa 'd ti i soma nen in condission ëd fete piasì, acòrdane, për Toa misericòrdia, che Tò Spirit Sant a peuda, an tute le còse, guidene e governene 'l cheur. Për Gesù Crist, nòst Signor, ch'a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmper. Amen.

martedì 3 settembre 2019

La primissia 'd quajcòsa 'd neuv (102. March 16:1-8)



I soma rivà a lese e a consideré l'ùltim capìtoj dl'Evangel ëd March, ch'a conten ij test trionfaj ch'a parlo dl'arsurression ëd Nosgnor Gesù Crist dai mòrt. Ël Crist arsussità a l'é la primissia 'd na neuva creassion, cola ch'i soma ciamà a pijene part fin-a da 'ncheuj. Andeje dapress a Gesù pian pian a cambia nòstra manera 'd pensé, 'd parlé e 'd fé, fin-a 'l dì darié ch'i saroma coma chiel. La vicenda 'd Gesù a finiss pa ant un faliment, ma ant na vitòria e cole fomne e coj òm a l'avrìo bin tòst anandiasse a vive n'aventura ùnica. Vardoma,
L’arsurression. "Passà ch'a l'era l’arpòs dël Saba, Marìa Madlen-a, Marìa, mare ‘d Giaco, e Salòme, a son andàite a caté j’euli aromàtich për ambalsamé ‘l còrp ëd Gesù. La matin bonora, ël prim dì dla sman-a, visadì Duminica, a son rivà al sepolcr a lë sponté dël sol. As disìo tra ‘d lor: “Chi é-lo ch’an farà robaté la pera dl’intrada dël sepolcr?”. Quand ch’a son rivaje, a l’han aussà j’euj e a l’han vëddù che la pera a l’era già stàita levà; a l’era na pera motobin granda. Peui, essend intrà an cola balma, a l’han vëddù ‘n giovo astà a la drita, con na vesta bianca, e a son sbaruvasse. Ma chiel a l’ha dije: “Sbaruveve nen, voi i serche Gesù ‘d Nasaret, ch’a l’era stàit butà an cros: chiel a l’é arsussità, a l’é nen sì. Vardé ‘l leugh andoa ch’a l’avìo butalo. Adess andé, e dije ai sò dissépoj, comprèis a Pero, che Gesù as na va dëdnans a vojàutri an Galilea. I lo vedreve ansilì, coma ch’a l’ha divlo”. A son seurtine sùbit e a son scapasse dal sepolcr, përchè ‘l tërmolass e lë spavent a l’avìa pijaje, e a l’han pa dit gnente a gnun, përchè ch’a l’avìo tëmma" (Marco 16:1-8).

Gesù a l'é arsussità dai mòrt! Gesù a l'é torna viv! Le fòrse dël mal e dla mòrt a l'han pa nen podù anientelo! Sta-sì a l'é la neuva la pì frapanta ch'a sìa mai sentisse an ësto mond d'ingiustissia, ëd sofrensa e 'd mòrt. Gesù 'd Nasaret a l'ha trionfà an sël nemis darié dl'umanità. Nosgnor Dé a l'é pa rassegnasse a vëdd-se guasté soa magnìfica creassion. Cost mond arviros e përvers a l'ha pa podù dësbarassesse dël Signor e Salvator Gesù Crist coma ch'a l'avrìa vorsù. Na neuva manera d'esiste, na neuva creassion a l'é sortìa d'impit an cost mond e a l'ha trionfà. Chi ch'a l'ha 'nvestì soa vita an Gesù a 'rseivrà pa 'd delusion: a l'é n'investiment sòlid. La speransa cristian-a a l'ha 'd fondamenta sòlide!

Dòp d'avèj lesù 'l racont dl'arsurression ch'ij vangej an dan, a l'é bin ëd nen tant a sté lì a fesse 'd domande an sij detaj dël test o a fé dë speculassion an sù coma ch'a podrìa esse stàita l'arsurression ëd Gesù. A l'é pro 'd savèj ch'as trata 'd na neuva modalità dl'esistensa. Gesù, "l'Adam neuv", com a lo ciama la Scritura, a l'é 'l prim a intré ant la neuva dimension dl'esistensa ch'a fà part ëd la creassion neuva che Nosgnor Dé a l'ha promëttula. A l'é quajcòsa che nojàutri i n'oma pa l'esperiensa o fin-a 'd paròle për dëspieghela. Men che meno i l'oma da fé seurte fòra, coma al sòlit, tut nòst campionari bondos ëd negassion o 'd giustificassion rassionalista dël racont ch'i l'oma sota j'euj, coma coj ch'a chërdo mai a gnente o ch'a dùbito 'd tut.

Vardoma a l'atension ch'a l'avìo cole fomne a acertesse che ant la tomba tut a fussa a pòst, che almanch ël còrp ëd Gesù a fussa nen ëstàit ëdzonorà e ch'a l'avèissa avù na sepoltura decenta. As fidavo-ne pa lor ëd lòn che Giusèp d'Arimatèa a l'avìa provdù? Pensavo-ne fòrsi che chiel a l'avrìa fàit dësparì 'l còrp ëd Gesù? An tùit ij cas, la fedeltà 'd cole fomne a Gesù a fà pròpi impression. Lor, Gesù, a l'avrìo mai bandonalo, nì da viv, nì da mòrt. A l'avìo, contut, d'afronté 'd problema pràtich për podej feje j'onoranse dij mòrt a Gesù. As disìo tra ‘d lor: “Chi é-lo ch’an farà robaté la pera dl’intrada dël sepolcr?”. e peuj, dòp ch'a l'han l'esperiensa dl'aparission ëd n'àngel, a son mach ciapà da la tëmma e a l'han nen ël coragi d'andé dai dissépoj ëd Gesù për conteje lòn ch'a l'é capitaje.

A l'avrìo bin dovù andé sùbit a nunsieje l'arsurression, ma "A son seurtine sùbit e a son scapasse dal sepolcr, përchè ‘l tërmolass e lë spavent a l’avìa pijaje, e a l’han pa dit gnente a gnun, përchè ch’a l’avìo tëmma". A peul bin desse ch'a l'avìo tëmma d'esse acusà che l'arsurression ëd Gesù as la fusso mach seugnala 'd neuit, o che a l'era mach na soa alucinassion ëd lor, cissà da l'amor ch'a l'avìo pr' ël Magister. An efet, a-i é 'ncora ancheuj chi, l'arsurression dë Gesù, a preuva dë "dëspieghela" con la rason, magari coma s'a fussa mach quajcòsa dla ment, n'ideal, na realità ch'a sia mach dël camp "ëspiritual", na realità "virtual". A-i son ëdcò 'd teòlogh e d'eclesiastich che l'arsurression ëd Gesù lor a na nego la sostansa, ma, coma ch'a dis l'apòstol Pàul, ch'a scriv un capìtol pitost longh an sl'arsurression: "Përché s'a-i é gnun-a 'rsurression dij mòrt, antlora gnanca 'l Crist a l'é 'rsussità, e se 'l Crist a l'é nen arsussità, nòstra predicassion a l'é veuida, e veuida, sensa gnun costrut, a l'é 'dcò vòstra fèj. Pì 'd lòn, nojàutri apòstoj i sarìo fin-a da consideresse ëd busios al rësguard ëd Nosgnor, përch' i l'oma dit che Nosgnor Dé a l'ha 'rsussità 'l Crist. S'a l'é sicur che ij mòrt a 'rsussito nen, Nosgnor a l’avrìa nen podulo 'rsussité! Përché s' ij mòrt a 'rsussito nen, gnanca 'l Crist a l'é 'rsussità, e se 'l Crist a l'é nen arsussità, vòstra fej a l'é n’ilusion e voi i seve 'ncora colpèivol dij vòstri pecà" (1 Corint 15:13-17). L'arsurression ëd Gesù Crist a l'é na primissia dël cél neuv e dla neuva tèra che Nosgnor an promèt, la primissia 'd na creassion neuva, 'd na realità dël tut diversa 'd lòn che ancheuj i n'oma l'esperiensa. Coma podrìo nojàutri pretende dë spieghela?

A l'é 'nteressant, peui, ël mëssagi che l'àngel a dà a cole fomne: "Adess andé, e dije ai sò dissépoj, comprèis a Pero, che Gesù as na va dëdnans a vojàutri an Galilea. I lo vedreve ansilì, coma ch’a l’ha divlo". Perchè 'l test a buta an evidensa che l'anunsi dl'arsurression a l'ha da esse dàit a Pero? Përchè chiel a l'é "ël cap dj'apòstoj"? Nò. Përchè Pero a l'avìa arnegà Gesù e an col moment as trovava ant në stat ëd prostrassion greva. A pensava d'avèila combinà pròpi gròssa, com as dis, e che Nosgnor a l'avrìa pa pì përdonalo. Nosgnor a veul, an efet, feje coragi, a Pero, e rassicurelo che, dàit ch'a l'é pentisse 'd col arnegament, a l'era stàit an efet perdonà, rintegrà. Gesù, an efet, a sarìa andass-ne dëdnans a lor an Galilea a seguité soa mission. Ij sò dissépoj a l'avrìo vdulo an sël camp dël servissi, përchè 'dcò lor a l'avran da seguité an sla stra dël servissi, dla testimoniansa, dl'anunsi dl'Evangel dla salvassion. L'arsurression dël Crist a l'é tant granda da quatè 'dcò le mancanse greve 'd Pero e rabasté 'dcò chiel ant la vitòria dël neuv an sël vej.

Ij savant ant lë studi dla Bibia a penso che 'l vangel ëd March, ant soa version original, a terminèissa ambelessì, tut d'amblé, an sla nòta dla tëmma 'd coste fomne ch'as ancalavo nen d'andé a dije ai dissépoj lòn ch'a l'era capitaje. E che lòn ch'a-i ven dòp a sia mach na gionta 'd quajdun motobin pì tard. Costa osservassion, contut, a l'é nen d'importansa. Nosgnor Dé, an soa providensa, a l'ha vorsù che 'l cànone biblic a comprendèissa, an March, ij vers ch'a ven-o dòp, e ch'a-i sarìo staje bin tre d'àutri vangej për vardé j'aveniment ëd la vita 'd Gesù da n'àutra prospetiva. L'arsurression a trionfa 'dcò an sù coste che mach a smijo 'd contradission. A-i è gnun-e contradission ant le Scriture Sante. Tut a peul esse dëspiegà, e lòn ch'i na trovoma pa dë spiegassion ancheuj, i-j doma la fiusa che tut a l'è giust coma ch'a l'è, fin-a quand ch'i comprendroma tut, un bel dì.

PREGHIERA

Nosgnor! Rendme fedel tanme cole fomne ch'a-j andasìo dré a Gesù, ma dame 'n coragi pì grand dël sò 'd nunsié l'Evangeli dl'arsurression, sensa tëmma ch'a sia criticà, o arpossà con dëspressi. Dame la certëssa che coj ch'a l'han d'arsèive l'Evangel per soa salvassion ëd lor a l'arseivran con piasì! Amen.

Duminica 8 dë Stémber 2019 - Duminica apress la Pancòsta ch'a fà 13

Leture bibliche: Geremia 18:1-11; Salm 139:1-17; Filemon 1-21; Luca 14:25-31

Preghiera: Nosgnor! Dane 'd fidene a ti con tut nòst cheur; përchè ti 't butes contra a j'orgojos ch'as fido mach ëd soe forse, ma it bandones mai coj ch'as vanto 'd toa misericòrdia. Për Gesù Crist, nòst Signor, ch'a viv e ch'a regna con ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmper. Amen.