Nòstra confession ëd fèj

Curta Confession ëd Fé dle Cese Arformà dël Piemont

(Confession ëd fé dij Valdèis)

Compilà da Tòni Léger, pastor e professor ant la Cesa e l'Academia ëd Gëneva (1661) e voltà an Piemontèis da la version original fransèisa e italian-a.

Përché i l'oma vnù a savej che ij nòstri aversari as contento nen mach ëd përseguiténe sensa pietà e dëspojéne ëd tut lòn che i l'oma, adèss, për rendne tant pì odios, a sëmno motobin ëd malignade ch'a miro nen mach a macé nòstre person-e, ma dzortut, për anfaméla, a dëscredité con ëd maldicense nòstra santa e san-a dotrina dont nojàutri i foma profession, i soma obligà, për rende ciàir l'ëspirit ëd coj ch'a podrìo esse sagrinà dë cole snistre impression, ëd fé na corta diciarassion ëd nòstra fé, parèj ch'i l'oma avula an passà e che ancora l'avoma al present, conform a la Paròla 'd Nosgnor, për che tuti as rendo cont dla fausserìa ëd cole calunie, e con che ingiustissia nojàutri i soma detestà e përseguità për na dotrin-a tant inossenta,

Nojàutri i chërdoma

Artìcol 1. Trinità. Che a-i é 'n sol Dé, che a l'é n'essensa spiritual, etèrna, anfinìa, e dël tut savi, misericordios, giust, ansoma, dal tut përfet; e che an cola sola e sempia essensa a-i son tre Person-e: ël Pare, ël Fieul e l’Ëspirit Sant.

Artìcol 2. Arvelassion. Che col Dé a l'é manifestasse a j'òmo ant le soe euvre tant dla Creassion che dla Providensa, e për Soa Paròla arvelà dal comensament con dj'oràcoj an manera diversa, peui butà për ëscrit ant ij lìber ciamà le Scriture Sante.

Artìcol 3. La Scritura Santa. Ch'a venta arsèive, coma nojàutri i l'arsevoma, costa Santa Scritura për divin-a e canònica, visadì për régola 'd nòstra fé, e ch'a l'é contenua ëd manera completa ant ij liber dël Vej e del Neuv Testament. Che ant ël Testament Vej a deuvo esse comprèis ij lìber che Dé a l'avìa fidà a la Cesa dij Giudé, da chila sèmper aprovà e arconossù për divin, visadì ij sinch liber ëd Mosé, Giosué, ij Giùdes, Ruth, 1 e 2 Samuel, 1 e 2 Rè, 1 e 2 Crònache, visadì Paralipomenon, ël prim d'Esdra, Neemia, Ester, Giòb, ij Salm, ij Proverbi 'd Salomon, Ecclesiàste, ël Càntich dij càntich, ij quatr grand profeta, ij dòdes profeta minor; e ant ël Neuv: ij quat Evangeli, j'At d'apòstoj, le litre 'd San Pàol: un-a ai Roman, doi ai Corint, un-a ai Gàlat, un-a a j'Efesin, un-a ai Filipèis, un-a ai Colossèis, doi ai Tessalonicèis, doi a Timòteo, un-a a Tito, un-a a Filèmon, la litra a j'Ebreo, una ëd San Giaco, doi ëd San Pé, tre ëd San Gioann, un-a ëd San Giuda, e l'Arvelassion.

Artìcol 4. La letura biblica. Che nojàutri i arconossoma la divinità 'd costi liber sant, non solament për la testimoniansa dla Cesa, ma dzurtut për l'eterna e indubitàbil vrità dla dotrin-a ch'a l'é contnùa, për l'ecelensa, sublimità e majestà dël tut divin-a ch'a mostra, e për l'operassion dl’Ëspirit Sant ch'an fà arsèive con reverensa la testimoniansa che la Cesa a-j rend, che an doerb j'euj për dëscheurve ij ragg dla lus dël cel ch'a splendo ant la Scritura, e che an coregg ël gust për podèj disserne costa noritura con sò savor divin.

Artìcol 5, La Creassion. Che Dé a l'ha fàit minca còsa dal gnente për soa volontà dël tut libera, e për la potensa infinìa ëd soa paròla.

Articol 6. La providensa. Che Chiel a guida e a goerna minca còsa për le providensa an adressand tut lòn ch'a capita, sensa che per lòn Chiel a sia nì l'autor nì la càusa dël mal che le creature a fan, o che Chiel a peussa o deubia esse imputà 'd lòn an quàich manera.

Artìcol 7. J'àngej. Che j'àngej, an essend stàit tuti creà pur e sant, a-i na jé ch'a son tombà ant na corussion e perdission ireparàbil, ma che j'àutri a l'han përseverà për l'efet dla bontà divin-a che a-j ha sostnù e confermà.

Artìcol 8. La croa d'Adam. Che l'òm, ch'a l'era stàit creà pur e sant a l'imàgine 'd Dé, a l'é privasse për soa culpa ëd col stat felice, quand ch'a l'ha dàit fiusa ai discors fàus dël Diavo.

Artìcol 9. Corussion dël gener umàn. Che l'òm a l'ha perdù për soa trasgression la giustissia e la santità ch'a l'avìa arseivù, an ancorend ant l'indignassion ëd Dé, ant la mòrt e ant la s-ciavitù sota la potensa ëd col ch'a l'ha l'amperi dla mòrt, visadì ël Diavo, al pont che sò liber arbitrio a l'é stàit rendù serv e s-sciav dël pecà, tant che për natura tuti j'om, Giudé e Gentij, a son fieuj d'ira, tuti mòrt ant soe fòte e pecà, e, ëd conseguensa, nen bon a avèj un quàich bon moviment për la (soa) salvëssa, e gnanca për formé un quàich bon pensé sensa la grassia, an essend tute le soe imaginassion e pensé nen d'àutr che mal an minca temp.

Artìcol 10.  Ël Pecà original. Che tuta la posterità d'Adam a l'é colpèivol an chiel ëd soa dzubidiensa, anfetà 'd soa corussion, e a l'é tombà ant la midema calamità, fin-a da le masnà ant ël vènter matern, dont a ven ël nòm ëd pecà original.

Artìcol 11. L'elession. Che Nosgnos a tira fòra da costa corussion e condan-a le person-e che Chiel a l'ha sernù già da prima dla fondassion dël mond, nen përché Chiel a prevëdèissa an lor na quàich bon-a disposission a la fé o a la santità, ma [mach] për soa misericòrdia an Gesù Crist, Sò Fieul, e a l'ha lassà j'àutri an cola condission conform a sò drit ch'as peul mai rimprocé e soa Libertà e Giustissia.

Artìcol 12.  Gesù Crist. Che Gesù Crist, an essend stàit ordinà da Dé an sò decret etern për esse ël sol Salvator e Cap ëd sò corp, ch'a l'è la Cesa, a l'ha riscatala për sò sang ant ël compiment dij temp, e a-j ofrìss e comunica tuti ij sò benefissi për l'Evangeli.

Artìcol 13. Om genit e Dé genit. Ch'ai son doi nature an Gesù Crist, la divin-a e l'uman-a, për dabon unìe ant na sola person-a, sensa confusion, sensa division, sensa separassion, sensa cangiament, minca una ch'a goerna le soe proprietà separà, e che Gesù Crist a l'é Dé genit e òm genit tut ansema.

Artìcol 14. Mòrt për ij nòstr pecà. Che Nosgnor a l'ha tant vorsù bin al mond ch'a l'ha dàit Sò Fieul për salvene con ël moien ëd soa obediensa motobin përfeta, dzortut cola ch'a l'ha mostrane an seufrand la mòrt maledeta dla cros, e dle vitòrie ch'a l'ha vagnà an sël Diavo, sël pecà e sla mòrt.

Artìcol 15. Ël sacrifìssi dël Crist as peul nen arfesse. Che Gesù Crist an avend fàit l'espiassion antrega dij nòstri pecà con ël moien ëd Sò sacrifissi motobin përfèt ofert una vòlta për sèmper an sla cros, a peul nen nì a deuv nen esse arpetù sota un pretest qualsëssìa.

Artìcol 16. Reconciliassion con Dé. Che ël Signor Gesù an ha reconcilià ëd manera pien-a con Dé për ël sang ëd soa Cros. A l'é mach për sòn, e nen për nòstre euvre, che nojàutri i arsèivoma da Dé  l'assolussion e la giustificassion.

Artìcol 17. Union con Crist. Che nojàutri i l'oma union con Gesù Crist e communion ai sò benefissi për la fé, ch'a l'é pogià an sle promësse ëd vita che sò Evangèli an fà.

Artìcol 18. La fé. Che costa fé a ven da l'operassion sicura e grassiosa dl’Ëspirit Sant, ch'a anlumina la nòstra ànima an portandla a pogesse an sla misericòrdia ëd Nosgnor che a-j aplica ij mérit ëd Gesù Crist.

Artìcol 19. Gesù Crist, sol Mediator. Che Gesù Crist a l'é nòstr genit e ùnich Mediator, nen mach dla Redension, ma ëdcò dl'intercession, e che për sò mérit e soa intercession, i l'oma l'intrada al Pare për podejlo invoché an avend la santa fiusa d'esse scutà da Chiel sensa che a sia necessari fé ricors a n'àut intercessor che Chiel.

Artìcol 20. Le bon-e euvre. Che coma Dio an promèt la regenerassion an Gesù Crist, coj ch'a son unì a Chiel con na fé viva a deuvo desse da fé e an efet as angàgio a fé 'd bon-e euvre.

Artìcol 21. La necessità dle bon-e euvre. Che le bon-e euvre a son tant necessarie ai fidej che lor a podo nen rivé al regn dij cel sensa che a-j féisso, an essend vera che Dé a l'ha preparaje për che nojàutri a-j fèissa. Për costa rason a venta che nojàutri i scapoma vìa dai vissi për angagesse an le virtù cristian-e an dovrand ij digiun e minca àutr moien ch'a peusso esse ùtil a na còsa tan santa.

Artìcol 22. Arcompensa dle euvre. Che combin que nòstre bon-e euvre a posso nen ganiène 'd mèrit (për nòstra salvëssa), ël Signor a chitrà nen ëd arcompensele dla vita eterna për na misericordiosa continuassion ëd soa grassia e për la virtù dla costansa invariàbil dle promësse ch'a n'ha fàit.

Artìcol 23. Ij sant. Che coj ch'a possedo la vita eterna për conseguensa dla fé e dle soe euvre bon-e, a deuvo esse considerà coma sant e glorificà, laudà për le soe virtù, imità an tute le bele assion ch'a l'han fàit ant soa vita, ma nen adorà nì invocà, përché as deuv preghé mach Nosgnor për Gesù Crist.

Artìcol 24. La Cesa e sò Cap. Che Nosgnor a l'ha cujìsse na Cesa ant ël mond për la salvëssa dj'òm, e che chila a l'ha mach un Cap e fondament, ch'a l'é Gesù Crist.

Artìcol 25. Definission dla Cesa. Che cola Cesa a l'é la companìa dij fidèj che, an essend stàit sernù da Dé prima dla fondassion dël mond, e ciamà da na santa vocassion, as unisso për andé dapress a la Paròla 'd Dé, an chërdend a lòn ch'a-j mostra, e a rendendje onor.

Artìcol 26. La cesa a peul nen esse anientà. Che cola Cesa a peul nen manché o esse anientà, ma che a deuv esse përpètua, sicoma ij Sernù, ognidun a sò temp, ciamà da Dé ant la comunion dij sant, a son tant sostnù e conservà ant la fé për la virtù de sò Sant Espìrit, che a-i përsisto e a oten-o la salvëssa eterna.

Artìcol 27. Necessità dla Cesa. Che tuti a-i deuvo giontesse (visadì a cola Cesa) e i tense an communion.

Artìcol 28. Ij sacrament. Che Nosgnor an instruìss nen mach con soa Paròla, ma che ëd pì Chiel a l'ha instituì ij sacrament për gionteje a cola Paròla, coma dij strument për gropene a Gesù Crist e për partessipé ai Sò benefissi, e che, sota al Testament Neuv, a-i na j'é mach doi ch'a sio comun a tuti ij mèmber dla Cesa, visadì ël Batésim e la Santa Sin-a.

Artìcol 29 Ël Batésim. Che Chiel a l'ha instituì col dël Batésim për na testimoniansa dla nòstra adossion, e che i-i soma lavà dai nòstri pecà ant ël sang de Gesù Crist e arnovà an santità 'd vita.

Artìcol 30. La Sin-a dël Signor. Che Chiel a l'ha instituì col dla Santa Sin-a o Eucaristìa për la noritura dla nòstra ànima, për che për na fé gènita e viva, për la virtù incomprensìbil dl’Ëspirit Sant, an mangiand ëd manera efetiva soa carn e an beivend sò sangh, e giontand-ne ëd manera motobìn strèita e inseparàbil a Crist, an Chiel e për Chiel, i l'avoma la vita spiritual e eterna.

E për che tuti a vëddo ëd manera ciàira nòstra chërdensa ans costa mira, i giontoma ij tèrmin medèsim che as trovo ant l'orassion ch' i foma prima dla comunion, an la Liturgìa o manera 'd celebré la Santa Sin-a, e ant ël nòstr catechìsim pùblich, ch'a son dij test ch'as podo trové daré nòstri Sàlmi. Ste-sì a son le paròle ëd nòstra orassion: Sicoma nòst Signor a l'ha na vira për sèmper ufrì Sò corp e Sò sangh për la remission dij nòstri pecà, ma a veul ëdcò comunichéje a nojàutri coma noritura 'd vita eterna; fane ëdcò costa grassia, che an sincerità gènita 'd cheur e con premura afoà, i arseivòma da Chiel un benefissi tan grand, visadì che con sicura fé, nojàutri i gode dë Sò corp e 'd Sò sangh, ansi, ëd Chiel tut antregh. Coste a son le paròle dla Liturgìa. Prima donque i chërdoma a le promësse che Gesù Crist, ch'a l'é vrità ch'a peul nen falì, a l'ha prononsià con soa boca, visadì che Chiel a veul che nojàutri dabon i partessipoma ëd Sò corp e 'd Sò sangh, për che i lo possedoma tut antregh për che Chiel a viva in nojàutri e nojàautri an Chiel. Cole 'd nòst Catechìsim a son le mideme dla Dominica 53.

Artìcol 31. Ij ministeri. Che a l'é necessari che la Cesa a l'abia dij pastor, giudicà bin adotrinà e 'd bon contegn da coj ch'an han ël drè, tant për prediché la Paròla 'd Nosgnor che për aministré ij sacrament e goerné l'ëstrop dë Gesù Crist, conform a le régola d'una bon-a e santa dissiplina, ansema coj Ansian e ij Diàcon, second la pràtica dla Cesa antica.

Artìcol 32. Autorità polìtiche. Che Nosgnor a l'ha stabilì ij Rè, ij Prinsi e ij Magistrà për goerné ij pòpoj, e che ij pòpoj a deuvo ess-ne soget e scotéje an virtù ëd costa ordinassion, nen mach për tëmma, ma 'dcò për la cossiensa, an tute le còse ch'a son conform a la Paròla 'd Nosgnor, ch'a l'é ël Rè dij rè e'l Signor dij signor.

Artìcol 33. Fòrmole 'd fé e d'orassion. A la fin, ch'a venta arsèive 'l Sìmbol dj'Apòstoj, l'Orassion dël Signor (ël Pàter) e 'l Decàlog (ij des Comandament) coma scrit fondamentaj ëd nòstra fé e devossion

E për na pì granda diciarassion ëd lòn ch'i chërdoma, i fortioma 'dcò ambelessì la protestassion che già i l'avio fàit stampé dal 1603, visadì che nojàutri i soma dël tut d'acòrdi con la santa dotrin-a 'd tute le Cese Arformà dla Fransa, dla Gran Bretagna, dij Pais Bass, dl'Almagna, Svissera, Boemia, Polònia, Ungherìa e d'àutre, coma ch'a l'é mostrà ant sòa Confession d'Augusta, conform a la diciarassion ch'a l'é dàita da sò autor. E nojàutri ii prometoma 'd përseveré an cola-lì con l'agiùt dla grassia 'd Nosgnor, ëd manera inviolàbil, ant la vita e ant la mòrt, an essend dispòst ëd sotoscrive costa vrità eterna 'd Dé con nòstr sangh midem, coma ch'a l'han fàit nòstri Vej (predecessor) fin dal temp dj'Apòstoj e an particolar an costi ùltim sècoj.

A l'é parèj che i pregoma con umiltà tute le Cese evangèliche e protestant ëd considerene, malgré nòstra povertà e citëssa, coma dij mèmber genit dël Corp mìstich ëd Gesù Crist, ch'a seufro për Sò Nom, e seguité a giutene con le soe orassion anvers al Signor e con tuti j'àutri bon ufissi dla soa carità, coma già i l'oma sperimentà con abondansa.

Për lòn i-j ringrassioma con tuta l'umiltà posibil, an suplicand ël Signor con tut ël cheur, che Chiel midem a-j dìa l'arcompensa, an spantiand semper ëd pì, ans lor, le pì pressiose benedission dla grassia e dla glòria, an costa vita e ant la vita ch'a vnirà. AMEN.


La Confessione di fede valdese in italiano ampiamente commentata

Nessun commento:

Posta un commento