mercoledì 26 settembre 2018

Ël Crist, é-lo sogetà a 'n copyright? (53. March 9:38-41)

Ël copyright a marca chi ch'a l'é l' padron d'un nòm, ëd n'ideja, o 'd n'imprèisa e gnun d'àutri a peul dovreje pr'ij sò bu sensa ch'a n'abia l'autorisassion, che 'd sòlit as la paga. La përson-a 'd Gesù Crist, dl'Evangel, la Bibia o fin-a na gesia, é-la sogetà a 'n copyright tant ch'a aparten-a mach a na dàita organisassion religiosa, e gnun d'àutri a peul dovrela legalment? Ij dissépoj ëd Gesù a pensavo 'dcò antlora parèj, ma Gesù midem a-j contradiss. Vëdoma.
"Gioann a l'ha pijà la paròla e a l'ha dije: "Magister, i l'oma vëddù quaidun ch'a dovrava tò nòm për tapairé via 'd demòni, ma i l'oma antërdijlo, përché a l'é nen un ch'an ven-a dapress". Ma Gesù a l'ha dije: "Lassejlo fé! Përché a-i é gnun ch'a fassa 'n miràcol an mé nòm ch'a peussa sùbit dòp parlé mal ëd mi. Chi ch'a l'é nen contra 'd noi, a l'é për noi. In vrità iv diso che chionque av darà da bèive un bicer d'eva a mè nòm, mach përché ch'i seve dij cristian, a l'é sicur ch'a perdrà nen soa arcompensa" (March 9:38-41).
A l'é sèmper ëstàita na tentassion ant le gesie e ant ij moviment cristian, cola 'd pretende d'esercité un contròl ëstrèit sù tuti coj ch'a prédico l'Evangel o a parlo dël Crist, për avèj "la garansìa" ch'a rispeto le régole che lor a son dasse. A l'é na sòrta d'autenticassion, d'un imprimatur coma col che la gesia catòlica roman-a na vira a pretendìa për "autorisé" la publicassion ëd na Bibia, d'un lìber religios o d'àutre sòrt. S'a l'avìa pa d'imprimatur, visadì, s'a rispetava nen le dotrin-e 'd cola gesia, s'a l'avìa pa l'autorisassion dl'autorità religiosa vatican-a, col liber-lì a l'era proibì, a podìa nen nì vendse, nì esse legiù: a l'avìa da esse brusà. L'istess a podrìa disse për nòstra tradussion ëd la Bibia, ch'a l'é n'inissiativa privà e ch'a l'é nen "sponsorisà" da na gesìa stabilìa: quaidun a podrìa dì: "i peude nen felo sensa nòstra autorisassion!". L'avriom-ne da sogetesse a col diktat? Tut curt, peul-lo avejsse un copyright për Gesù Crist? As podrìa dì che chèich vòta a podrìa bin esse da manca për ampedì j'abus, ma la pretèisa 'd na gesia o d'un grop religios d'avèj ël monopòlio 'd Gesù Crist, a l'é da arziste, nen mach, ma a condanelo a l'é 'l Crist medésim.

"L'om-ne da antërdilo?", "Nò, lassejlo fé!". I l'oma sì un Gesù liberista ante litteram! A podrìa bin esse ch'a-i sia quaidun ch'a parla dël Crist ëd na manera nen pro bon-a, ma s'a lo fà, a l'é nen dìt ch'a vada contra 'd chiel! A podrìa bin desse che a-i sia quaidun ch'a predica n'Evangel che, a nòst giudissi, a l'é "difetos", scars, o fin-a "strabondos". A-i é ancheuj, an efet, chi ch'a dis ch'a prédica "l'Evangel pien" ...e mach lor! Tutun, chi é-lo ch'a stabiliss coj ch'a dovrìo esse ij criteri 'd "pienëssa" o d'ortodossìa? Forse na gesia ch'a l'ha 'd gran pretèise d'esse la sola e la vera, o che lë Spirit Sant a parla mach per sò mojen? A-i na son vàire ch'a diso parèj, com a fan tùit ij ragrupament ëd tendensa setària. Tut, nopà, as peul sèmper discute.

Vera, l'Evangel a l'ha da esse conform a lòn ch'a mostra 'l Testament Neuv. An sossì l'apòstol Pàul a l'é franch rigoros: "Im ëstupisso fòrt ëd la manera ch’i l’eve chità Nosgnor, col ch’a l’avìa ciamave për la grassia ‘d Crist, e ch’i sìe passà sì tòst a n’àutr Evangeli. Contut, ël fàit a l’é che n’àutr Evangeli a-i é pa, ma a-i é ‘d gent ch’av përturba e ch’a vorìa dëstòrze l’Evangeli dël Crist. I lo diso ciair: se quaidun a riva e ch’av nunsia n’Evangeli divers da col ch’i l’oma nunsiave nojàutri, s’a fussa fin-a mi medésim o n’àngel calà giù dal cél, ch’a-j casca adòss na maledission! I l’hai dilo e iv lo diso torna: se quaidun a riva e av nunsia n’Evangeli divers da col ch’i l’eve già arseivù, ch’a-j casca adòss na maledission!" (Gàlat 1:6-9).

Chi é-lo, però, ch'a peul dì ancheuj ëd prediché n'Evangel "con la marca 'd garansìa"? Le pretèise ëd tante gesie e grop ch'a pretendo d'avèj "le credensiaj giuste" a son për lo men dëscutabij. Vera, nojàutri cristian arformà i chërdoma che lòn ch'i nunsioma a sia giust conform ai prinsipi biblich che l'Arforma dël sécol ch'a fà XVI a l'ha fortì e i sercoma d'ess-ne coerent. I l'oma ël dover ëd denunsié ij vangej fàuss e difetos ch'a son pa conform a lòn ch'a mostra 'l Testament Neuv, ma i l'oma 'dcò da arlegress-ne quand la përsona dël Crist a l'é onorà e che a sò nòm a son fàite 'd robe bon-e, bele s'a l'é nen pròpi com i lo farìo nojàutri. L'istess apòstol Pàul, ch'a l'avìa dit lòn ch'i l'oma fane anans la sitassion, a scriv ëdcò: "A l'é vera che quaidun a predica Crist mach për invidia e për fé 'd polémiche, ma d'àutri a lo fan ëd bon-a volontà, për amor, përché a san ch'i son stàit butà ambelessì për la difèisa dl'Evangeli. Ij prim, nopà, animà da në spìrit tachignos, a nunsio Crist për dij motiv ch'a son nen pur e mach con ël pensé 'd feme 'ncora pì tribulé 'nt mie caden-e. Am na fà gnente: an tute le manere, o për ostentassion o për amor ëd la vrità, Crist a l'é nunsià e 'd lòn im arlegro. Éh, i seguiteraj a arlegreme" (Filipèis 1:15-18).

Ël "panorama" ancheuj d'un mond cristian ch'as presenta pitòst a tòch, a peul confond-ne e sagrinene. Ch'a na sia ringrassià Nosgnor, contut, che fin-a con dj'evangeli franch difetos, a-i son sèmper d'òm e 'd fomne ch'a rivo a na fej génita an Gesù Crist conform a lë Scriture e a la salvassion, e che an sò nòm ëd demòni a son taparà vìa. Com é-lo possibil sossi? A l'é possibil për la grassia, misericòrdia e passiensa strasordinaria ëd Nosgnor. Nosgnor a l'ha bin "ij sò" ch'a son ëspatarà për ël mond bele s'as arconòsso pa ant la midema organissassion ëd gesia. Gesù a dis: "Gnun a peul ven-e da Mi, se 'l Pare, ch' a l'ha mandame, a lo tira nen; e mi i l'arsussitrai ant ël Dì Darié" (Gioann 6:44).

Un cristian genit, i n'oma la certëssa, a sò temp a rivrà fin-a a 'rconòsse j'eror e ij difet ëd l'anunsi ch'a l'avìa sentì, përchè un cristian genit a les le Scriture Sante e a-j dovra për disserne la vrità da l'eror.

A venta 'd sicur piesse varda da minca partisaneria eclesiàstica ch'an rendrìa pì simij ai Farisé dël temp ëd Gesù che a lë spirit ëd Gesù. I l'oma da avèj la giusta toleransa sensa për lòn arzighé l'integrità biblica dl'Evangel, cola toleransa ch'a dà 'l giust pòst a l'amor cristian, coma ch'a dis l'apòstol: "Al contrari, bin fondà ant la vrità e ant l'amor, i chërsroma an ògni còsa vers ël Crist, ch'a l'é 'l cap. A l'é chiel ch'a fà che tut ël còrp a funsiona ansema an manera armoniosa. Quand che ògni soa part a travaja coma ch'as deuv, sòn a giuta j'àutre part a chërse, e parèj ël còrp antregh a l'é san, a chërs e a l'é pien d'amor" (Efesin 4:15-16).

L'amor e la toleransa a va ansema a l'onor ch'i l'oma da deje a chi ch'a nunsia e a viv ël Crist ëd manera confòrm a lë Scriture Sante, a fà nen s'a ven pa dapress ëd nojàutri!

PREGHIERA

Nosgnor! It ringrassioma përchè malgré che soens ël pëccà e l'influensa 'd Satana a corumpo l'anunsi dl'Evangel, ti, an toa grassia, it compiase 'd mné a la salvëssa coj ch'it l'has sernù fin-a da l'eternità. It ringrassioma përchè sossì a séguita a capité malgré ij nòstri difèt e incoerensa. I vorsoma 'de sicur cudì la coretëssa biblica ëd nòstre dotrin-e e denunsié l'eror. Liberane, contut, da minca comportament setari, përchè a sarìa nen lòn ch'it l'has mostrane ti. Amen.

30 Stember 2018 - Duminica apress Pancòsta ch'a fà 19

Ij test biblich da lese costa sman-a: Ester 7:1-10; 9:20-22; Salm 24; Giaco 5:13-20; Marco 9:38-50

Nosgnor! Ti't diciare tò podèj etern dzurtut quand ch'it manifeste misericòrdia e pietà; acòrdane la pienëssa 'd Toa grassia përchè noi, ch'i coro për oten-e Toe promësse, i peussa avèj part ëd Tò tesòr dël cél; për Gesù Crist nost Signor, ch'a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, për ij sécoj dij sécoj. Amen.

martedì 18 settembre 2018

Ij valor dë sto mond dël tut ranvërsà (52. March 9:33-37)

Dij prim cristian ant ël mond antich as disìa: "Costa gent, ch’a l’ha già bolversà 'l mond antregh, a son ëdcò vnù ‘mbelessì" (At 17:6). I cristian "a fasìo na diferensa" ant ël mond përchè Gesù a l'avìa mostraje a vive e a proclamé 'd valor dël tut diferent da coj dël mond. La pì gran part dij cristian ancheuj, pì pront a adatesse che a vive cola "diferensa", a l'han ancora tant da amprende le lession che ij prim dissépoj ëd Gesù a 'mprendìo antlora. Ant l'episòdi dël vangel d'ancheuj i vëdoma ij dissépoj che fin-a a ven-o ross quand ch'a son ciapà da Gesù "an sël lobiòt" ëd na condòta nen conforma a cola dël Regn ëd Nosgnor. Cola ch'a l'era?
La question ëd chi ch'a l'é 'l pì amportant. "Apress d'esse rivà a Capernaum, a l'han trovà na cà ch'a-j dasìa ospitalità, e Gesù a l'ha ciamaje: "Ëd còs' é-lo ch'i disputave për la stra tra 'd vojàutri?". Ma a son stas-ne ciuto përchè a l'avìo disputà për la strà an sù chi tra 'd lor a fussa 'l pì amportant. Antlora Gesù a l'é ansetasse, a l'ha ciamà ij dòdes dantorn ëd chiel, e a l'ha dije: 'Se quaidun a veul esse 'l prim, a l’ha da ciapé l'ùltim pòst e esse 'l servitor ëd tùit j'àutri'. Peui a l'ha butà là 'n mes a lor na masnà, a l'ha pijala 'n bras e a l'ha dije a lor: 'Chionque a mè nòm a 'rsèiv na masnà parèj, a l'é tanme s'a l'avèissa arseivù mi, e chionque a m'arsèiv, a l'é pà mi ch'a arsèiv, ma a arsèiv col ch'a l'ha mandame'" (Marco 9:33-37).
Pòch anans, ij dissépoj ëd Gesù a l'avìo confessà 'd nen avèj capì 'l sens ëd le paròle 'd Gesù quand a-j preanunsia ij sò patiment, mòrt e arsurression. Ëdcò pì tard, la discussion ch'a fan ij dissépoj an tra 'd lor, a l'é n'àutra dimostrassion che 'ncora lor a rasonavo tanme la gent dë sto mond, e pa nen coma Gesù, sò magister, a l'avìa mostraje. A l'é bin vera, an efet, che an tùit ij dissépoj ëd Gesù, tant antlora com' ancheuj, la conversion a l'é quaicòsa 'd gradual ch'a dura tuta la vita. Sò cheur ëd lor a l'era bin ëstàit convertì e a l'avìo volenté arseivù Gesù coma sò Signor e Salvator, ma a restava 'ncora tante aree 'd soa vita (ant la manera 'd pensé e 'd fé) andoa la conversion a l'era 'ncora nen ëstàita dël tut aplicà, e che ancora a marciava 'nt la manera dë sto mond. A l'é për lòn che 'l cristian a l'ha 'l dover ëd fesse sèmper un diligent esam ëd cossiensa për verifiché pass për pass andova ch'a l'ha da cambié për conformesse sèmper mej a l'imagine moral e spiritual ëd Gesù, "...fin tant che tuti i saroma rivà ant l'unità dla fej e dla conossènsa dël Fieul ëd Nosgnor, ant lë stat ëd gent compìa, ant la mzura dla taja përfeta dël Crist" (Efesin 4:13).

I podoma 'ntlora imagineje damentre ch'a fan na dëscussion animà a propòsit ëd col ëd lor ch'a l'avìa da avej an posission ëd preminensa an sj'àutri, chi ch'a fussa an tra 'd lor, "ël dissépol ël pì amportant". Podrìa-lo esse Pero, "ël prinsi dj'apòstolj"? "Moment," a diso j'àutri, "ëdcò Giaco e Gioann a son amportant, nen vera? L'avìa-lo pa Gesù daje, a lor tre, ël privilegi (e mach a lor) ëd fesse vëdde an soa trasfigurassion, an tota soa glòria?". Ma Giuda a l'avrìa podù rëspondje: "Nò, feve gnun-a ilusion! I son mi, Giuda, ël pì amportant ëd tuti: sensa un coma ch'i son mi, ch'a l'é bon a fé l'aministrassion ëd la cassia dij sold ëd la comunità, i podrìe nen compì la mission ch'a l'é stave fidà, e gnanca Gesù!". Lòn ch'i podrìo 'dcò dì a proposit ëd Gioann, "ël dissépol che Gesù a l’avìa an grignor" (Gioann 21:20), é-lo nen pa la dimostrassion ch'a l'é Gioann a d'avèj la preminensa an tra j'apòstoli? Nojàutri i podrìo 'dcò dì ch'a l'è Pàul l'apòstol ël pì important. E-lo pa vera che a chiel Nosgnor a l'ha fidà la redassion dla pì gran part dël Testament Neuv? Chiel a l'avrìa podà vantesse dël privilegi ch'a l'era stàit fidà a chiel, ma quaicòsa a-j lo impediss. Pàul a scriv: "bele s'i l'hai arseivù cole strasordinàrie arvelassion da Nosgnor. Parèj, përchè im dèissa nen d’arie, a m'é stàita ficà ant la carn na spin-a: un mëssagé 'd Sàtana ch'am dèissa 'l torment përch' i montèissa nen sle scagn a vanteme. I l'hai ciamaje tre vire a Nosgnor ch'am na liberèissa, ma chiel a l'ha dame costa rispòsta: "Tut lòn ch'it l'has da manca a l'é mia grassia e gnente 'd pì" (2 Conrint 12:7-9). I l'avrìo 'dcò nojàutri che quaidun an dèissa "un quai s-giaflon" da tant an tant për ëtnì sota contròl nòstra uman-a presunsion e superbia! I dësmentioma soens, an efet, che tut lòn ch'a l'é bon an nojàutri, i l'oma nen fabricass-lo da noi, ma a l'é 'n don ëd Nosgnor. Nòstri a son mach ij pëccà, coj ch'an mérito la danassion: I l'oma bele che gnun mérit ch'i podoma vantess-ne! Lòn ch'i foma 'd bon a dipend mach da la grassia 'd Nosgnor, përchè nojàutri i soma d'erbo gram, e d'erbo gram a peudo mach fé seurte dij frut gram!

Ant l'episòdi d'ancheuj, a la domanda ch'a-j fà Gesù: "Ëd còs' é-lo ch'i disputave për la stra tra 'd vojàutri?", ij dissépoj a-j rëspondo gnente; as na stan bin ciuto e ross da la vërgògna. Lor as rendo bin cont che soe discussion ëd lor a propòsit ëd la preminensa d'un ëd lor a son pa 'd discors da fesse: an tùit ij cas Gesù a l'arfuda cola sòrt ëd discors. A l'é bin parija ëdcò ancheuj. E-lo pa nen vera che tanti minister ëd la gesia, predicator, inteletuaj, comunità antreghe, a vorìo tant primegé, ten-e 'l prim pòst, për influensa e podèj? L'istess a l'é con l'ansidita "primassia 'd Pero", ël Papa. Ant la gesia 'd Gesù Crist a l'ha da essje gnun "papa". Gesù a dis: "Vojàutri, contut, feve nen ciamé “magister”, përchè ‘d magister i n’eve mach un - vojàutri i seve tuti frej. E ciamé gnun an sla tèra “pare”, përchè ‘d pare i n’eve mach un, col ch’a l’é an cél; e lasseve nen ciamé “consijé”, përchè ‘d consijé i n’eve mach un, ël Crist. Col ch’a l’é ‘l pì grand fra ‘d voi a sìa vòst servitor, përchè chionque a veul elevesse d’amportansa a sarà tirà giù, ma chionque as ten bass a sarà elevà" (Maté 23:8). Na "san-a competission" an tra ij minister dël Crist a l'é bin d'amportansa, ma la competission a l'ha da core an sël senté dël servissi, ëd l'amor - nen d'àutr.

Lòn ch'a fà, antlora, Gesù ant ës episòdi? A l'ha butà là 'n mes a lor na masnà e a dis che 'l pì amportant ëd tuti ant ël Regn ëd Nosgnor a l'é na pcita masnà. An coj temp là ij cit a l'avìo bin pòca o gnun' amportansa ant la società, ma Gesù a dis che për Chiel coj ch'a son da consideresse ij pì amportant a son coj che ant ël mond a son considerà gnente e a son butà da banda, tanme ij pòver, ij malavi, ij disabij, j'ansian an soa debolëssa 'd lor, e lolì pròpi quand ël mond a-j da tant valor a coj ch'a son rich, san, bej e giovo; coj ch'a l'han ëd podèj, coltura, educassion, fama... Ocupesse ëd coj ch'a "conto gnente" ant la società, deje 'd valor, "arseivlo", a l'é "anticonformista", ma lolì a l'é lòn che Nosgnor a l'apressia 'd pì. La vera grandëssa a consist ant el butesse al sërvissi dj'umij, "arseivje" e, quand ch'i-j arseivoma, a l'é coma s'i arseivèisso 'l Crist medésim, coma s'i arseivèisso Nosgnor Dé, ël pì grand!

L'apòstol Giaco a scrivrà pì tard: "Butoma 'l cas ch'a intrèissa an vòstra radunansa, prima n'òm con na vestimenta magnìfica e con d'anej d'òr ai dij, e peui un pòver vestì con na vestimenta mìsera. S'i l'eve 'd risguard particular mach për col ch'a l'ha na vestimenta magnifica e i-j dise: 'Chiel ch'as seta ambelessì ant ël pòst d'onor', e al pòver i-j dise: "Ti, ten-te lì drit", opura: "Sëtte là darera an su col taburèt", parèj i l'eve fàit na discriminassion ch'a l'é nen giusta.Scoté, mè car frej e seur: é-lo nen vera che Nosgnor a l'ha sernù pròpi coj ch'a an ësto mond a son ij pòver, për feje rich ant la fej e ardité dël regn che chiel a l'ha promëttù a coj ch'a-j veulo bin? Contut, vojàutri i disonore ij pòver! É-lo nen vera ch'a son ij rich ch'av craso e ch'iv rabasto dëdnans ai tribunal? É-lo nen vera ch'a son pròpi lor, ij rich, ch'a ofendo con d'ingiurie col bel nòm ch'a l'é stàit invocà dzura 'd vojàutri?" (Giaco 2:2-7).

PREGHIERA

Nosgnor Dé! Va anans con determinassion ant ël travaj ëd trasformassion ch'it l'has comensà an mi quand ch'it l'has convertime e portà a fé part dij tò dissépoj. Im rendo bin cont d'esse soens ëd "materia dura"! Ma, it prego, passa an sù mi tò rabòt e toa lima: a fà nen s'am farà 'n pòch ëd mal. I veuj dventé sèmper mej la përsona ch'at pias. Rendme ùmil ec servissiévol! Che mia aspirassion a sìa sèmper ëd fete piasì. Amen.

23 Stember 2018 - Duminica apress Pancòsta ch'a fà 18

Proverbi 31:10-31; Salm 1; Giaco 3:13-4:8; March 9:30-37

Nosgnor! Acòrdane ëd nen afanesse per le còse dë sto mond, ma d'amé le còse dël cél; e bele ancheuj, ch'i soma piassà an tra 'd còse transitorie, ch'i podoma tense strèit a cole ch'a duro; për Gesù Crist, nòst Signor, ch'a viv e regna con Ti con lë Spirit Sant, un sol Dé, për ij sécoj dij sécolj. Amen.

lunedì 10 settembre 2018

Chërde për podej comprende (51. March 9:30-32)

"Se mi i vëddo nen e i buto mè dil ant le ferije ëd Gesù i chërdrai nen an soa arsurression", a disìa Tomà, ël dissépol ed Gesù. Quaicòsa parìa a diso tanti a propòsit ëd le vrità dël Vangel: "Quand ch'i l'avrai capì, antlora i podrai chërdje". A l'é vera, contut, l'opòst: "It l'has prima da chërdje, e peui it podras comprendje". Lesoma l'on ch'a dis a sto riguard ël vangel ëd March, 9:30-32.
"A l'han peui chità cola region e a l'han traversà la Galilea, ma Gesù a l'ha nen vorsù ch'as savèissa, përchè che chiel a vorìa passé 'n pò pì 'd temp con ij Sò dissépoj e dotrineje. A l'ha dije: "Ël Fieul ëd l'Òm a l'ha da esse consegnà ant le man dij sò nemis. A lo masseran, ma dòp tre dì a 'rsussitrà". Ma lor a comprendìo nen col discors-lì e a l'avìo tëmma 'd ciameje 'd spiegassion" (Marco 9:30-32).
A l'é për la sconda vòlta che Gesù a parla ai sò dissèpoj che bin tòst a l'avrìa deuvù patì për man dij sò nemis e esse massà, e peui arsussité da la mòrt. Tutun, a l'é nen quaicòsa che lor a capisso bin lòn ch'a sia: a l'é nen belfé da digerì! An efet, a na comprendo pa lë bzògn. Dai sò nemis a venta scapeje, o, ancora mej, a venta buteje an derota, anienteje. E-lo che Gesù a n'avrìa pa 'l podèj ëd felo? E peui sta question dla mòrt e dl'arsurression për lor a l'ha pròpi gnun sens. Parèj, a fan visa d'avèj capì, e gnanca a-j ciamo dë spiegassion. Peul desse ch'as vërgògno 'd parëssje meusi 'd comprendònio, che peui chiel a-j dis ch'a son pròpi stùpid ëd nen comprende.

As trata, contut, ëd na question ch'as peul nen mach fé finta 'd comprende. L'ora che Gesù a l'é 'nciovà a na cros për i meuire, a càpita quaicòsa dla pì grand' amportansa për l'eterna salvëssa ëd coj ch'as fido an chiel për la salvassion ëd soa ànima 'd lor. Gesù, an efet, a l'é nen n'òm qualsëssìa: an sla cros as compiss ël sacrifissi ùltim ch'a-j mérita 'l përdon dij sò pëccà 'd lor e l'arconciliassion con Nosgnor Dé, na ròba ch'a l'era bin prefigurà ant ij sacrifissi 'd bestie ch'as fasìo ant ël templ ëd Gerusalem. An sla cros Gesù a paga 'l pressi dla salvassion ëd coj ch'as fido a chiel ànima e còrp. Con soa arsurression da la mòrt Gesù a certìfica, a sicura, che soa euvra 'd redension a l'é compìa, ch'a l'é realisà del tut.

A l'é vera che l'efet, la fòrsa, dl'euvra dël Crist a sta nen an dipendensa se nojàutri i l'oma comprendula opura nò. La fej a veul dì fidesse 'd chiel e dl'anunsi dël vangel fin-a 'nt ël cas che noi i lo comprendèisso nen. Tutun, na vira che 'l Crist a l'ha sicurate parèj toa salvëssa, it l'has ël dover dë studié la question pì ancreus, d'avèjne n'inteligensa pì granda. Per felo. chiel a na dà ij mojen: antlora ti 't podras sèmper mej apresié lòn che Gesù a l'ha compì për ti e d'ess-ne arconossent. Nen mach lòn, ma studié mej la question, at përmëttrà 'd podejla dëspieghé 'dcò a d'àutri, përchè sto-sì a l'é l'evangel ch'i l'oma da nunsié. Sossì a contava tant për ij dissépoj 'd Gesù d'antlora che për nojàutri ancheuj.

E-lo ch'i l'hai da comprende tut sossì anans ëd chërdlo, o é-lo ch'i l'hai da chërdlo e mach antlora i podrai comensé a comprendlo? Costa-sì a l'é na veja question ch'a l'era stàita butà anans da Agustin d'Ipon-a (354-430), vësco e filòsof, an soa famosa sentensa latin-a "Credo ut intelligam" (i chërdo për podèj comprende) an oposission a "intelligo, ut credam" (i comprendo për podèj chërde). Chiel a disìa che s'it veule comprende, it l'has prima da chërde. A l'é dòp ch'it vniras pian pianin a comprende, e toa comprension a darà pì fòrsa a toa fej. A l'é l'stess për le promësse che Nosgnor a l'avìa fàite a Acas, rè 'd Giuda che j'invasor a l'avrìo pa anientà sò regn. Ël profeta Isaìa a-j dis che mach soa fej a l'avrìa përmetuje d'arziste: "Se vòstra fej a l’ha nen ëd fermëssa, i podreve nen arziste" (Isaìa 7:9). L'istess a l'é dla dësfida dla fèj cristian-a.

PREGHIERA

Nosgnor! It diso grassie che tò Fieul Gesù Crist a l'ha pagà për mi ël pressi 'd mia salvassion. I comprendo nen tuta l'estension dë sto fàit-sì, ma i l'hai fiusa ant l'anunsi ëd tò vangel. Dame, contut, ëd comprende sèmper mej e d'andeje pì ancreus. Amen.

16 dë Stèmber 2018 - Duminica ch'a fà 17 apress la Pancòsta

Proverbi 1:20-33; Salm 19; Giaco 3:1-12; March 8:27-38

Nosgnor! Përchè sensa 'd Ti i soma nen bon a fete piasì, acòrdane an Toa misericòrdia che Tò Spirit Sant a peuda in ògni còsa guidé e governé ij nòstri cheur; për Gesù Crist nost Signor, ch'a viv e regna con Ti e con lë Spitit Sant, un sol Dé, ora e për sémper. Amen.

mercoledì 5 settembre 2018

Quand ch’a-i é pì gnun ëspassi për dë spirit salòp] (50. March 9:14-29)

L’energìa ch’a ven dal sol a l‘é n’arsorsa motobin granda ancora pòch dësfrutà. La tecnologia dij panej solar për la produssion d’eletricità a l’é ancora da dësvlopesse, tant ch’i podrìo dì che le bondose radiassion dël sol a ven-o ancheuj për la pì part ësgairà. La comunion génita con Nosgnor Dé a l’é n’arsorsa che j’uman as na rendo gnanca cont ëd soe gran’ potensialità e a-i é fin-a coj ch’a l’arnego o la mepriso. Nosgnor Gesù Crist a mostrava ai sò dissépoj lòn ch’a-j sarìa possìbil për ël mojen ëd la preghiera. Na vòta lor a l’ero nen ëstàit bon a liberé na masnà da lòn ch’a la tormentava e a-j dis ël përchè. Vëdom-lo ant l’episòdi dl’evangel d’ancheuj: March 9:14-29.

Ij dissépoj a riesso nen a fé na varision. “Quand ch'a son tornà da j'àutri dissépoj, [Gesù] a l'ha vëddù dantorn a lor un grand ëstrop ëd gent e 'd magister ëd la Lej ch'a disputavo con lor. Sùbit col ëstrop a l'ha arconossù Gesù ch'a venìa anans e lòn a l'ha sburdije. Parèj a son andàit ëd corsa a salutelo. Gesù a l'ha ciamaje: "Ëd còsa é-lo ch'i dispute con ij mè dissépoj?” Quaidun ëd la gent, pijand la paròla, a l'ha dit: "Magister, i l'avìa portate mè fieul ch'a l'é possedù da në spirit ch'a lo fa nen parlé. Tute le vire che së spirit a lo ciapa, a lo sbat për tèra con violensa. Peui mè fieul a scuma da la boca, a argrigna ij dent e a resta dur. I l'hai pregà ij tò dissépoj ëd taparé vìa col demòni, ma a l'han nen podulo fé". Gesù a-j rëspond: "Generassion ëd miscredent ch'i seve! Fin a quand sarai-ne con voi? Fin a quand l’avrai-ne da soporteve? Mnemlo sì!". E a l'han mnajlo. Sì tòst ch' a l'ha vëddù Gesù, lë spirit a l'ha campà 'l fieulin për tèra e a l'ha dàje 'd fòrte socrolade, tant che 'l fieulin as virava ëd sà e 'd là e a scumava da la boca. Gesù a l'ha ciamaje al pare 'd cola masnà: "Vàire ‘d temp é-lo che sossì a-j riva?" e a l'ha rësponduje: "Da quand ch'a l'era cit, e tante vire a l'ha campalo fin-a 'nt ël feu e ant l'eva për masselo. Se ti 't peude fé quaicòsa, giutne e àbie compassion ëd noi!". Antlora Gesù a l'ha dije: "Che veules-to dì con 'Se ti 't peude'? Tut a l'é possibil a coj ch'a chërdo!". D'amblé 'l pare dël fiolin a l'ha crià: "I chërdo pro, ma giutme a vince mia miscredensa!". Quand che Gesù a l'ha vëddù ch' ël nùmer ëd la gent ch' a l'era rivà për vardé a chërsìa, a l'ha sùbit arbufà fòrt lë spìrit salòp disandje: "Scota, ti ch'it fase sto cit nen parlé e sente, it comando, seurt da chiel e intrje pì nen!". Antlora lë spìrit a l'ha crijà e, dòp d'avèj torna dàit al cit ëd fòrte socrolade, a l'ha chitalo. A smijava ch' ël cit a fussa restà mòrt, tant che diversi a disìo: "A l'é mòrt". Ma Gesù, avend pijalo për la man, a l'ha aussalo ‘n pé e 'l cit a l'é levasse. Pì tard, quand che Gesù a l'era 'nt la ca mach con ij sò dissépoj, a l'han ciamaje: "Perchè i l'oma nen podù scasselo nojàutri, col spirit salòp?". E a l'ha rësponduje: "Cola sòrt dë spìrit a peul esse scassà mach për ël mojen dla preghiera" (March 9:14-29).

Pero, Giaco e Gioann a sarìo stàit bin volenté an sël mont ëd la Trasfigurassion, andova che Gesù a l’avìa daje ‘l privilegi ‘d pijé part a soa glòria dël cél. Gesù, contut, a smija ch’a-j fòrsa ‘d torné “an ësto mond”, ch’a l’é bin pien ëd ròbe dzagreàbil e d’ancombense da sodisfé.

Lòn ch’i trovoma sùbit an ësta conta a l’é la granda frustrassion dj’àutri dissépoj ch’a l’ero nen ëstàit bon a scassé “në spirit mut e ciòrgn” ch’a tormentava na creatura ‘d col pais. Ël pare ‘d cola masnà a l’era bin vnùit, pien dë speransa, a trové Gesù. A l’avìa, contut, mach trovà ij sò dissépoj. A l’avrà pensà: “S’a son ëd dissépoj d’un tal magister potent, a l’avrà bin mostraje a fé ‘d miracoj l’istess che chiel”. Parèj, col òm a l’avìa ciamaje ‘d fé lor ël miràcol ch’a n’avìa tant anvìa, la varision ëd sò fieul, ma lor a l’ero stàit pa bon a felo. Che delusion e che ‘d vërgògna!

A tut sossì Gesù a l’é vnùje ‘l nervos e a l’ha sclamà: “Generassion ëd miscredent ch'i seve! Fin a quand sarai-ne con voi? Fin a quand l’avrai-ne da soporteve?”. A l’é coma s’a l’avèissa dit: “Possìbil ch’i l’abia da fé tut mi?”. A l’é ciàir che Gesù a chërdìa che cola euvra ‘d liberassion a fussa bin ant le possibilità dij sò dissépoj. Gesù, an efet, pòch apress a la domanda dij sò dissépoj an sël përché a j’ero nen stàit bon a fé lòn ch’a l’era staje ciamà, a dis pa: “Përchè i l’eve vorsù fé na ròba ch’a l’é nen ëd vòstra competensa: mach mi i peudo fé dë sti miracoj”. Nò. Gesù a buta an evidensa com a sarìa stàita la preghiera fiusosa ch’a l’avrìa avù na bon-a riussìa. A l’avrìo bin dovù apelesse a tute j’arsòrse che Nosgnor a buta a disposission ëd sò pòpol, e lor a sarìo bin ëstàit bon a liberé col pòver fieul ch’a patìa ‘d col mal. I podoma antlora bin imaginesse coj dissépoj ch’a l’ero anans afannasse con tanta bon-a volontà a imité lòn ch’a fasìa Gesù, ma a l’avìo falo mach con soe fòrse ‘d lor, e a l’avìo falì. A l’ero dësmentiasse ‘d tiré con fiusa da Nosgnor Dé le fòrse ch’i n’avìo da manca, pr’ ël mojen ëd la preghiera,

Quand ch’as trata dë spirit salòp (ch’a na j’é bin tanti ancora ancheuj, bele se la gent a smija ch’a-j chërda nen), coj ëspirit a pijo mach lë spassi ch’i j’acordoma nojàutri. L’Apòstol a scriv: “Deje gnun-e ocasion al diav” (Efesin 4:27). Lolì a val tant për nòstra ment, che për nòstra famija, ca e travaj. Se nòstra ment a l’é ocupà ëd pensé bon e giust, coj ch’a son conform a vrità e ch’a-j piaso a Nosgnor; se nòstra ment a l’é pien-a ‘d Chiel, ëd Nosgnor, ëd soa Paròla, soe promësse, soa saviëssa; se nòstra vita a l’é vivùa an comunion con Nosgnor, ant në spirit ëd preghiera; se nojàutri is butoma an relassion cossienta con Nosgnor tut lòn ch’i foma, disoma, pensoma, soma, e lassoma che Nosgnor a ampinissa minca filura, minca antërstissi ‘d nòstra esistensa, a-i sarà pì gnun ëspassi për dë spirit salòp e maléfich. Antlora ‘l diav a podrà mach ëscapé via da nojàutri, përchè a troverà pa nen la manera ‘d fichesse an queich canton ëd nòstra vita për crasene e portene an sla cativa stra. L’apòstol Giaco a scriv: “Sogeteve donca a Nosgnor Dé. Resiste al diav, e 'l diav a filerà via lontan da vojàutri” (Giaco 4:7).

Coj dissépoj, an soa frustrassion ëd lor, a l’avrìo dovù dì: “Spirit mut e ciòrgn, ch’it crase la vita dë sta masnà, ti ‘t l’has gnun titol a fete padron dë sta creatura che Nosgnor Dé a l’ha creà e ch’a l’é mach la soa. Is apeloma donca a lë Spirit ëd Nosgnor che, për grassia, an n’é stàit donà: it pregoma: Estend toa presensa ‘dcò an costa masnà, che toa potensa a bofa vìa da chiel tut ël mal ch’a l’é ampadronisse ‘d chiel, ant ël nòm ëd Gesù!”. Se coj dissépoj a l’avèisso falo con fiusa, Nosgnor Dé a l’avrìa acordajlo e sò Regn a l’avrìa fàit un pass anàit estendend-se ant la vita ‘d cole përson-e.

Grassie a Nosgnor la presensa ‘d Gesù gnun a peul arzistje. Vardé coma chiel a peuda dì: "Scota, ti ch'it fase sto cit nen parlé e sente, it comando, seurt da chiel e intrje pì nen!". An efet, andova ch’a-i é ‘l Crist, invocà, chërdù, ubidì con fej, a-i é pì gnun ëspassi për Sàtana. An certi leugh e përson-e a peulo essje vàire spìrit salòp, ma ‘ndova ch’a-i é për da bon lë Spirit Sant, gnun-a “coabitassion” a l’é possibil. Nosgnor, antlora, ch’a disa mai ëd nojàutri, con tristëssa: "Generassion ëd miscredent ch'i seve! Fin a quand sarai-ne con voi? Fin a quand l’avrai-ne da soporteve?”. Sensa dubi chiel a l’avrà bin da esse anrabià a vëdde nòstra generassion, paurosa e mischërdenta ‘d gent che pura as ancala ‘d dì ch’i soma ‘d cristian!

PREGHIERA

Nosgnor Dé! It rendoma grassie për j’arsorse che, për toa grassia, it bute a nòstra disposission për batse e buté an derota ‘l mal ch’a-i é an noi e dantorn ëd noi. Dane ‘d nen esse pauros e timid, dane d’arcampé minca tëmma, dane d’ampinì minca në spassi dla realità ch’i vivoma, ëd ti e ‘d toa presensa santa. Amen.

Duminica 9 dë Stember 2018 - Duminica ch’a fà 16 apress la Pancòsta

Proverbi 22:1-2, 8-9, 22-23; Salm 125; Giaco 2:1-17; March 7:24-37

Nosgnor! Acòrdane 'd confidé an ti con tut nòst cheur; përchè, coma ti sèmper t'arziste ij superb ch'as confido an la fòrsa ch'i chërdo d'avèj, parèj ti 't bandones mai coj ch'as glorio an Toa misericòrdia; për Gesù Crist, nost Signor, ch'a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmper e sèmper. Amen.