martedì 26 febbraio 2019

A venta che ste còse a rivo (75. March 13:3-10)

A-i é ancheuj, coma i na son sèmper ëstàit, ëd propagandista 'd grup religios ëstravis ch'a vorìò fé por a la gent con ëd professìe an sla fin dël mond e dì che mach coj ch'a fan part ëd soe congregassion ëd lor as salveran. Contut, a l'han mai andvinane un-a giusta e a fan mach ëd dani, pura a përsisto... Nosgnor Gesù Crist a l'avìa bin profetisà j'aveniment ëd la dëstrussion ëd Gerusalem, e, dzortut, ij sò patiment, mòrt e arsurression ma, ant l'istess temp, a buta ij sò dissèpoj an sl'avis ëd nen lassesse sbaruvé e angabiolé da 'd profeta fàuss, ma 'd resté fedej a chiel e chiel a l'avrìa bin provdù a lor - che tut a resta sota sò contròl. A l'é 'd lession importante cole che Nosgnor an dà ant ël test ch'i vardoma ancheuj. Lesom-lo.
"Antlora, antant che Gesù a l'era setà an sël Mont ëd j'Uliv, ch'a sta 'n facia al Templ, Pero, Giaco, Gioann e Andrea a l'han ciamaje an privà: "Dis-ne 'n po': quand ch'a l'é che cole còse a rivran, e che segn a-i sarà për fene savèj che cole còse a son a brus ëd compisse?". Antlora Gesù a l'é butasse a dije: 'Pijé guarda che gnun av dëstrada, përchè a mè nòm a vniran diversi ch'a diran: 'A l'é mi ch'i son ël Crist' e a 'mbrojeran nen pòchi. Ora, quand ch'i sentireve parlé 'd guère e 'd mnasse 'd guèra, sbaruveve nen, përchè a venta che ste còse a rivo, ma a sarà ancora nen la fin. Na nassion as levërà contra n'àutra nassion, e 'n regn contra n'àutr regn; e a-i sarà 'd taramòt un po' da sì e un po' da là e 'd famin-e. Tut sòn a sarà mach ël comensament dël mal dël part. Ma pijé guarda a vojàutri medèsim, përché av daran ant le man dij tribunaj e i sareve stafilà ant le sinagòghe, i sareve rablà dëdnans a 'd governador e dëdnans a 'd rè an càusa 'd mi, për ess-je ‘d testimoniansa. Anans d lòn, contut, a venta che l'Evangeli a sia predicà an tute le nassion'" (Marco 13:3-10).
La professia che Gesù a l'avìa pen-a fàit an sla dëstrussion dël templ ëd Gerusalem, a lassa dëstornà ij sò dissépoj. "Possibil?". Lor a l'avìo bin amprendù a fidesse dle còse che Gesù a-j disìa, fin-a se lor a-j comprendìo nen dël tut. Na ròba parèj, contut, la dëstrussion dël templ, a-j lassa sberlondì e sbaruvà. A l'é parèj che a Gesù lor a-j mando "na delegassion" ëd dissépoj për ciameje dë spiegassion.

Lòn che Gesù a-j dis, a smija l'istess che j'antiche professìe dij profeta d'Israel. An efet, cole antiche professìe, coma ch'a n'é tìpich, a butavo ansema la predission tant dj'aveniment ch'a sarìo capità da lì a pòch, ant ël temp ëd la vita 'd coj ch'a jë scotavo antlora, che dj'aveniment ch'a sarìo capità ant l'avnì, bin da leugn ëd coj temp-là. La professìa, contut, a 'rvela mai ëd date precìse, ma a dà mach l'indicassion ëd "segn", ëd marche, ch'a l'avrìo nunsìa che cole ròbe a sarìo stàite lì-lì për capité, ch'a j'ero "a brus", ëvzin a rivé. Ant le professìe tut a resta a la vista coma fosch, dësfocà.

Bin tòst, ij dissépoj ëd Gesù a sarìo stàit ëspetator "ed n'aveniment ch'a sarìa stat për lor nen meno afros, orìbil, visadì che Gesù, sò magister ëd lor, a sarìa stait ciapà dai sò nemis, processà, suplissià e peuj massà ant la manera la pì terìbil: anciovà a na cros.

Tant la mòrt ëd Gesù an cros (apopré ant l'ann 33) che la dëstrussion dël templ ëd Gerusalem (ant l'ann 70, për man dij Roman) as arveleran - ant ij pian ëd Nosgnor - ëd fàit crosial, crìtich, risolvent, la fin ëd n'época e l'inissi 'd n'àutra. Apress ëd coj fàit-lì ël mond, coma ch'a l'avìo conossulo, a sarìa cangià da le rèis. L'afann, l'inchietudin, ch'a l'avìa pijà ij dissépoj 'd Gesù, a l'era bin giustificà. Ant ël moment che Gesù a-j dis: "A venta che ste còse a rivo", chiel a fortiss che , ant ij proget ëd Nosgnor Dé, tut lòn ch'a càpita a riva pa "p¨er asar", ma a l'ha na rason. Ël Fieul ëd Dé, bele se a l'avrìo sugetalo a 'd patiment afros, a vëd soa vita an cola prospetiva e a fà front a minca situassion con la cossiensa che tut a l'é ant le man ëd Nosgnor Dé, che gnente a jë scapa da 'n man. A j'é gnente che a peussa pijé Nosgnor ëd surprèisa. Sossì an tranquilisa e an confòrta.

Quand che Gesù a dis: "Pijé guarda che gnun av dëstrada", lolì a l'é n'avertiment, ëdcò për nojàutri, a schivié minca sòrt ëd speculassion a riguard ëd professìe tanme coste, ëd nen ësté lì a gabolé a riguard d'aveniment apocalìtich, prevedù o ch'an fan ëspavent. Guère, taramòt, famin-e, ëd Crist e 'd profeta fàuss... a-i na j'é sèmper ëstàit e a-j na saran ancora: lassom-se nen ampressioné e dësfruté da 'd piassista antivist ch'as na profito 'd nòstra curiosità, paure e afann, ëd nòstra anvìa d'esse 'd protagonista, ëd nòstra sèj patològica për le tragedie, ëd nòstra anvìa 'd "salvesse"... I l'oma mach da vive nòstra vita coma 'd përson-e ch'a son "sèmper pronte", fedej e ubidient a Nosgnor, ëd manera responsabil, coma sì tut lolì a l'avèissa da capité doman, sicur che Nosgnor an companierà con soa fòrsa e consolassion.

Ëdcò col "a venta che l'Evangeli a sia predicà an tute le nassion" a buta ansema d'aveniment ch'a son capità antlora (apopré l'ann 70 AD l'anunsi dl'Evangeli a l'avìa comensà a riveje a tante nassion) a d'aveniment ch'a riguardo la fin d'ës mond. La fin a rivrà mach quand che tuti coj che Nosgnor a l'ha elegiù per la salvëssa a saran rivà al pentiment e a la fe and Gesù Crist. Antlora cola pòrta chiel a la sarerà, ël mond vej a rivrà a la fin e a-i sarà na neuva creassion (sossì a l'é lòn ch'a diso ciàire lë Scriture Sante). Gnun ëd coj che Nosgnor a l'ha predestinà a la salvëssa a vniran a perd-se, a-i n'anfà gnente lòn ch'a capitrà. La predicassion ëd l'Evangeli a l'avrà 'd sicur un bon ésit: a salverà j'Elet e tuti j'àutri a podran pì nen tiré fòra dë scuse. An col temp-là, anans ëd l'esecussion dël giudissi giust ëd Nosgnor dzora cost mond: "...a mandrà ij sò àngej; a samblerà ij sò Elet dai quatr vent, dal estrem dla tèra al estrem del cél" (March 13:27), e lor a saran për sàmper con Nosgnor.

A l'é na sorgiss ëd gran consolassion pr' ij cristian ëd savèj che a-i fà nen lòn ch'a capitrà, Nosgnor a provëdd-rà për lor. A l'é për lòn che is sbarovoma pa për lòn ch'an càpita o ch'an capiterà. I seguitoma a esse fedej ant la fe e ant l'amor. I seguitoma a testimonié dël Crist e 'd sò Regn. Ven tòst, Nosgnor Gesù!

PREGHIERA

Nosgnor Dé! Che le dificoltà ch'i l'oma ancheuj o ch'i l'avroma ant l'avì an sbaruvo pa, ma a confermo che tut a sta an toe man e che ti im chiteras mai. Fà che i l'abia mai da esse anganà da 'd Crist fàuss e 'd profeta fàuss, e ch'i l'abia përseveransa fin-a a la fin. Amen.

Duminica 3 'd Mars 2019 - Ultima dumìnica apress l'Epifanìa
Letture bibliche: Surtìa 34:29-35; 2 Corint 3:12-4:2; Luca 9:28-43; Salm 99

Nosgnor! Che anans la passion ëd Tò Fieul unigènit it l'has arvelà Soa glòria an sla santa montagna, acòrdane che nojàutri ant la contemplassion për fej ëd sòa facia, i podoma avèj la fòrsa 'd portè nòstra cros e d'esse cambià a Sòa imàgine da glòria a glòria; për Gesù Crist, nòst Signor, ch'a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé pr' ij sécoj dij sécoj. Amen.

giovedì 21 febbraio 2019

A son mach ëd pere (74, March 13:1-2)

Le grand'euvre dl'architetura, antiche e moderne, frut dl'ingegn ëd l'òm, a son sèmper ëstàite oget d'amirassion e 'd maravija. Le "set maravije dël mond" a j'ero le struture e j'euvre architetòniche artìstiche e stòriche che j'antich grech e roman a consideravo le fàbriche pì bele e strasordinàrie dl'umanità antrega. An tra coste-sì a j'ero la piràmida 'd Chèop an Egit e 'l colòss ëd Ròdi. Ancheuj a l'é l'UNESCO ch'a diciara "patrimòni dl'umanità" pì 'd mila euvre strasordinàrie frut ëd l'ingegn uman e da preservesse an tut ël mond. Pensé mach, peuj, a le catedraj, magnifiche e majestose, sparpajà për l'Euròpa, che 'ncora a son la destinassion ëd pelerin e 'd turista ch'a ven-o da tut ël mond mach për vardeje. A son dj'edifissi ch'a fan resté a boca doverta.

Al temp ëd Gesù. j'ebreo a j'ero bin orgojos ëd sò templ magnifich ch'as trovava a Gerusalem, dont la grandëssa a l'avìa gnente da invidié a le grande fàbriche religiose dij pagan. Ëd sicur ël Dé ver e viv a l'è degn ëd la ca la pì bela e gloriosa che ij sò fedej a son bon ëd fabricheje, nen vera? Ant l'episòdi dël Vangel ch'i vardoma ancheuj, i trovoma un dij dissépoj ëd Gesù che a-j mostra con fierëssa la grandëssa dël templ ëd Gerusalem. Com é-lo che Gesù a reagiss? Lesoma.
"Antramentre ch'a seurtiva da le cort dël Templ, un dij Sò dissépoj a l'ha dije: 'Magìster, varda mach che 'd pere e che 'd fabriche!'. E Gesù a l'ha rësponduje: 'Vëddes-to cole gran' fabriche? A-i na resterà nen pera 'n su pera! Tut a sarà spianà!'" (Marco 13:1-2)
A tuta cola esaltassion, contut, Nosgnor a smija nen ch'a veuja tant pijene part. Përchè campé l'eva 'n sël feu parèj? Fòrse che Gesù a sà nen apressié la blëssa e la glòria 'd lòn che j'uman a fàbrico? Avrìom-ne pa da esse fier d'avèj drissà 'n santuari tant grandios për la glòria 'd Dé? Dovrìa pa 'l Fieul ëd Nosgnor ess-ne arconossent? Vera, 'l templ ëd Gerusalem a l'era magnìfich, ma Gesù a varda bin al dëdlà dj'aparense. Gesù a varda al cheur ëd le përson-e e a vëdìa che la pì part ëd la gent ch'a-j andasìa, al templ, a l'era pròpi nen a pòst con la cossiensa, che soe motivassion ëd lor a l'ero sfaussà, che soa condòta 'd lor a l'era pròpi nen conforma al volej ëd Nosgnor Dé. Lòn ch'a serv onoré Nosgnor con n'edifissi glorios se la condòta dij fedej a fà onta a col istess Signor? Gesù a l'era profeta e vëdìa che për motiv dij pëccà dla nassion, col templ magnifich a sarìa stàit bin tòst ravagià e dësblà. Gesù a dis: "Vëddes-to cole gran' fabriche? A-i na resterà nen pera 'n su pera! Tut a sarà spianà!".

Le paròle 'd Gesù a 'rciamo a la ment a le paròle antiche comunicà al pòpol dal profeta Geremìa: "Dé ardriss a vòstra vita e fé lòn ch’a l’é giust, e mi i përmëttrai d seguité a vive an costa tèra. Chité ‘d fidesse ‘d coj ch’av gabolo con ëd paròle busiarde ch’a diso: ‘Gnun-e tëmme! Sto-sì a l’é ‘l templ ëd Nosgnor, ël templ ëd Nosgnor, ël templ ëd Nosgnor!’ Se përdabon i deve ardriss a vòstra vita e feve lòn ch’a l’é giust, s’i trateve j’un j’àutri con giustissia, si dësfrute nen ij foresté ch’a vivo an tra ‘d vojàutri, s’i crase nen j’orfanin e le vidoe, se an cost leugh i vërse nen ëd sangh nossent, e s’i rende nen l’adorassion a d’àutri dio ch’a sarìo vòsta përdission, mi iv farai seguité a sté an ës leugh, ant la tèra ch’i l’hai donà ai vòstri antich për ch’al l’avèisso an proprietà për sèmper. Ma vardeve ‘n pò coma ch’i seve! Iv deve fiusa a ‘d paròle busiarde ch’a servo a nen. I robeve, i comëtte d’adulteri, i giure ‘l fàuss, i bruseve d’ancens ëdnans al dio Baal, i vade dapress a ‘d dio ch’i l’eve mai conossù, e peuj iv ancale a vnì dëdnans a mi an cost templ ch’a pòrta mè nòm. Penseve fòrse ch’a sarà cost templ a salveve e ch’i peude seguité a comëtte ‘d ròbe tant abominàbil? Penseve fòrse che cost templ ch’a pòrta mè nòm a peussa dventé na trun-a ‘d malandrin? Sossì a l’é pròpi lòn ch’i vëddo ch'a càpita ancheuj! I lo diso mi, ël Signor" (Geremìa 7:1-11).

A l'é lòn che Gesù a l'avìa fàit un dì: "Gesù a l’é intrà ant le cort dël Templ e a l’é butasse a scassene fòra coj che a-i vendìo e a-i catavo, e a l’ha comensà a stravaché le tàule dij cambista e le cadreghe ‘d coj ch’a-i vëndìo ‘d colombòt. A përmëttìa gnanca nen ch’a portèisso ‘d marcansìa ant l’area dël Templ. A l’ha comensà a mostreje a la gent parèj: “É-lo nen ëscrit: Mia ca as ciamerà na ca ‘d preghiera për tùit ij pòpoj? Ma voi i l’eve fane na trun-a ‘d làder” (March 11:15-17).

Nosgnor a varda a la sostansa 'd na vita conform a soa volontà 'rvelà e s'a-i é nen, a chiel a-j fà bin pòch dij bej santuari. Cosa ch'as na fà Nosgnor ëd bej templ se la vita 'd sò pòpol a chiel a-j pias pròpi për gnente? As contenta fòrse che cole bele fàbriche a sio visità dai turista? Cole costrussion a costo 'd bej sòld ch'a sarìo mej ampiegà për d'àutr. Cole-lì a son mach ëd pere e Nosgnor a preferiss ëd pere ch'a vivo, ëd gent ch'a-j pias.

Nò, Nosgnor Gesù Crist a fà nen ëd plente an s' ëd pere an rovin-a, ma chiel a fà 'd plente quand che 'd "pere ch'a vivo" (ël pòpol che chiel a l'ha ciamà a esse ël sò) a l'é an rovin-a da la mira spiritual për motiv dij sò pëccà e a l'é mach d'antrap a l'avansada 'd dò regn! Ëd cese ch'a sio mach ëd muséo ch'a conto mach ëd la vita ch'a-i era ant ij sécoj passà, ch'a vado pura an rovin-a (bele se sossì a sarìa në scandol për j'amator ëd l'arte!): a saran parèj na testimoniansa 'd lòn ch'a càpita cora che 'l pòpol ëd Nosgnor a l'é pì nen fedel a lòn ch'a l'é ciamà d'esse! Se sò pòpol a l'é fedel, a-j fà nen s'as riuniss ant un ciabòt: a sarà lì che Nosgnor a farà sente soa presensa!

PREGHIERA
Nosgnor Dé! A ti at pias quand che ij tò fieuj as pijo soen ëd soa vita 'd lor e tut a l'é bin ardrissà conform a tò volèj. Lolì a l'é lòn ch'a pì conta për ti, e nen tant la magnificensa dle fàbriche eclesiàstiche. Fà che gnun as pija 'n bàilo an chërdend d'esse "gesia" mach quand ch'as òcupa dl'aministrassion e pa nen ëd la qualità dla vita cristian-a dij chërdent. Giutme a fé lòn che pì a conta e tut ël rest a vnirà dòp. Amen.

Duminica 24 'd fërvé 2019 - Duminica ch'a fà set apress l'Epifanìa

Leture bìbliche: Genesi 45:3-15; 1 Corint 15:35-50; Luca 6:27-38, Salm 37:1-42

Nosgnor! Ti ‘t l’has mostrane che sensa amor tut lòn ch’i foma a al pròpi gnente. Manda Tò Spirit Sant e arversa an nòstri cheur tò cadò ël pì grand, ch’a l’é l’amor, ver vincol ëd pas e d’ògni virtù; sens’ ëd lor, chicassìa ch’a viv a l’é considerà mòrt dëdnans a Ti. Acordane son, për amor ëd tò Fiueul ùnich, Gesù Crist, ch’a viv e ch’a regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmper. Amen.

martedì 12 febbraio 2019

Amor genit a veul dì esse dispòst a dé vìa tut (73. March 12:41-44)

Ël lìber dij Proverbi ant la Bibia as fà costa domanda: "Com é-lo che coj ch’a son generos a dvento ‘ncora pì rich e ch’ij rancin a son coj ch’a patiran ëd penuria?" (Proverbi 11:24). Combin che 'l risparmi a sia na virtù 'd saviëssa, a-i é 'd ròbe ch'a venta nen risparmiessje, coma la fatiga për oten-e 'd bon ésit, o coma l'amor che pì ch'as na dà, pì a fruta. A-i é n'episòdi dël vangel ch'an parla dle làude che Gesù a l'avìa dàit a na pòvra vidoa che, për amor ëd Nosgnor, a l'avìa daje an oferta col pòch ch'a l'avìa. Lòn ch'i podoma 'mprende da sossì? Lesoma.
L’oferta ‘d na povra vidoa. "Gesù, essendse astà visavì dla bùssola dle limòsne, a vardava coma la gent a-i butava ‘ndrinta dë dné. Tanti, ch’a j’ero sgnor, a-i na butavo motobin. Peui a l’é rivaje na pòvra vidoa ch’a l’ha butaje mach doe pcite monede ‘d ram. Gesù a l’ha ciamà ij sò dissépoj e a l’ha dije: “In vrità iv diso che cola pòvra vidoa a l’ha butà ant la bùssola ëd pì che tuti j’àutri. Përchè tùit a l’han butaje lòn ch’a-j vansava, ma sta-sì a l’ha donà tut lòn ch’a l’avìa për vive" (Marco 12:41-44).
Voleje bin a Nosgnor e voleje bin a nòst pròssim a son doi concèt fondamentaj dla fede bìblica ch'a l'han da 'ndé sèmper ansema. An efet, "...as peul nen separesse lòn che Nosgnor a l'ha butà ansema" (March 10:9). As podrìa bin dì che sti concèt a treuvo espression për nojàutri cristian ant la coleta, l'archeuita dj'oferte ant ël servissi divin ëd la duminica. A dis la paròla 'd Nosgnor: "Ël prim dì dla sman-a, l’é a dì la Duminica, che mincadun a buta a part a soa ca, lòn ch’a podrà second soe possibilità" (1 Corint 16:2). A peul bin esse che la pràtica dla coleta për quaidun a sia fastidiosa, ma a l'é n'element dël sërvissi divin ëstabilì da la Paròla 'd Nosgnor.

As trata dla contribussion ch'as dà nen mach për mantnì l'istitussion ch'a l'é al servissi 'd Nosgnor, ma për provëdde ai bzògn ëd tanti ch'a l'han da manca 'd nòstra solidarietà generosa. "La religion pura e sensa macia anvers a Nosgnor, nòst Pare, a l'é 'd giuté j'orfanin e le vìdue quand ch'a l'han dabzogn e vardesse da la malissia dël mond" (Giaco 1:27).

I vëdoma gnun-a esitassion o tachignarìa an coj che Gesù a vëd ant ël templ ëd Gerusalem ant l'episòdi ch'i l'oma lesù ancheuj. Gesù a varda la gent ch'a butava dë dné ant la bùssola dle limòsne an proporsion ëd lòn ch'a l'avìo. Tant dë sgnor che 'd gent pòvra a l'han cossiensa dij dover ch'a l'avìo. Tutun, coma Gesù a 'rmarca, a-i é na diferensa nen cita an tra coj benefator. Le oferte djë sgnor a son bin generose. ("Tanti, ch’a j’ero sgnor, a-i na butavo motobin"), ma lolì, a lor a-j costava nen tant përché loràutri a-j butavo 'ndrinta mach lòn ch'a-j vansava. A-i era, però, na pòvra vidoa ch'a l'avìa "butaje mach doe pcite monede ‘d ram" e ch'a l'avìa "donà tut lòn ch’a l’avìa për vive". Cola fomna, an proporsion, a l'avìa "butà ant la bùssola pì che tuti j’àutri".

Nosgnor, ambelessì, a l'é nen ch'a 'ncoragia - com as podrìa pensé - a fé l'at (ch'a l'é bin incossient da la mira dla sapiensa bìblica), ëd privesse 'd tut, fin-a dl'essensial, për Nosgnor e për j'àutri. Gesù a varda dzurtut lòn che la gent a l'ha 'nt ël cheur, e a dovra 'l cas ëd cola pòvra fomna coma l'ilustrassion la pì bon-a 'd lòn ch'a l'avìa dit un pòch pì anans: "Veule bin a Nosgnor, tò Dé, con tut tò cheur, con tuta toa ànima, con tùit ij tò pensé, e con tuta toa fòrsa. Col-lì a l’é ‘l comandament ël pì important ch’a-i sìa. Lë scond a l’é autërtant important: “Veule bin a j’àutri tanme ti medésim. A-i é gnun d’àutri comandament ch’a sìo pì grand che coj-lì” (March 12:30-31). Cola fomna, con soa oferta, a dimostrava ch'a-j vorìa bin përdabon a Nosgnor e a sò pròssim, ch'a-j vorìa bin tanme chila medésima e ant l'istessa mzura ch'a l'avèissa dovrà cole pcite monede për catesse da mangé.

A l'é pa scrit, ma Gesù a l'avrìa 'd sicur dije a cola fomna: "A l'é pròpi da apressiesse tò sacrifissi 'd dé a Nosgnor e ai bzognos tut lòn ch'it l'has për vive e ch'it l'has butà da banda lë bzogn ch'it l'has ti. Tutun, ten pura coj sòld për ti: i l'hai pro apressià tò gest". Pì 'd lòn, Gesù a l'avrìa 'd sicur cissà la comunità dij chërdent ëd fé da pì e mej për provëdde ai bzognos. La cesa antica a l'era, an efet, n'esempi ant la pràtica 'd na generosa solidarietà. Lòn che ambelessì a l'é da armarchesse, contut, a l'é bin cheicòs d'àutr. Gesù a buta 'n ciàir coma "lë stil ëd vita" dël Regn ëd Nosgnor a sìa consacré tut e sensa riserve, con tut nòst cheur, për Dé e për j'àutri. L'amor ëd Dé e l'amor ëd coj ch'a j'aparten-o, a veul dì esse dispòst, se necessari, fin-a al sacrifissi 'd nòstra vita antrega, e 'd sossì, Gesù a l'ha dane 'l prim l'esempi ël pì àut: "I savoma lòn ch'a sìa l'amor genit dal fàit che Gesù a l'ha dàit Soa vita për nojàutri. Për lòn ëdcò nojàutri i l'oma da dé nòstra vita pr' ij nòstri frej e seur" (1 Gioann 3:16); "A-i é nen n'amor pi grand che dé la vita pr' ij sò amis" (Gioann 15:13).

Ambelessì Gesù an anvita a avèj l'istess ëspirit ëd costa vidoa, ch'a savìa coma amé con tut ël cheur, sensa gnun ëspargn. Sò contegn a l'era nen ëd dì: "It lo dago, tant i l'hai pa da manca 'd lòn", ma "it lo dago volenté bele se i n'avrìa da manca mi". A Nosgnor Dé e a sò pròssim ant lë bzogn, chila a l'avìa dàit tut lòn ch'a l'era e a l'avìa. A savìa 'd dipende da Dé për minca 'n sospir ëd chila, për minca sò past, për minca matin ch'a sarìa vnù. Chila a conossìa la vrità 'd lon ch'a l'era, ch'a dipendìa da Nosgnor an tut e për tut. Pura a l'era dispòsta për amor, a fé gnun-a economìa.

PREGHIERA

Nosgnor Dé! Dëdnans a la generosità 'd coj ch'a san lòn ch'a sìa l'amor e che tant ti 't das tò apressiament, i sai ch'i l'hai tante carense... A l'é vera che mi i penso fin-a tròp a me medésim e ch'i dago csì pò ch a Ti e a mè prossim! A l'é perchè i l'hai tëmma 'd perde lòn ch'i n'hai damanca. Giutme, it na prego, a vive con fiusa conform a tò spirit e esempi, con esponabilità, saviëssa e dedission compléta.

17 'd Fervé 2019 - Sesta duminica apress l'Epifania

Leture bibliche: Geremia 17:5-10; 1 Corint 15:12-20; Luca 6:17-26; Salm 1

Nosgnor, ch’it ses la fòrsa ‘d tuti coj ch’as fido an Ti! Aceta, për Toa miserìcòrdia, nòstre preghiere e, përchè da noiàutri i podoma fé gnente ‘d bon sensa ‘d Ti, dane l’agiùt ëd Toa grassia, për che quand ch’i scotoma ij Tò comandament, i podoma dete piasì, tant an la volontà che ant ij fàit; për Gesù Crist, nòst Signor, ch’a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, për ij sécoj dij sécoj. Amen.

giovedì 7 febbraio 2019

La covërtura dij paramentaj (72. March 12:38-40)

"Chërde d'esse la regin-a Taitù" a l'é 'n vèj proverbi piemontèis ch'a pija 'n gir la vanità veuida 'd certe fomne. Tutun, a son nen mach lor ch'as na van an gir mach për fesse vëdde dandse 'd blaga e an serca d'arconossiment. A lo denunsia Nosgnor Gesù Crist ant ël pass ëd l'Evangeli ch'i vardoma 'ncheuj. A-i é gnente 'd pes che l'ipocrisìa dle "covërture eclesiàstiche". Còs dis-lo Gesù a sto rësguard?
"Gesù, an soa dotrin-a, a disìa: 'Pijeve varda dij magister ëd la Lej, ch’a pijo piasì dë spassëggé con ëd veste longhe, ch’a-j piaso j’inchin ch’a-j fan ant ij mercà, le prime cadreghe ant le sinagòghe, e ij prim pòst ant ij festin. Tutun, a son lor ch’a s’angorgiono ‘d pianta dij beni dle vidoe e peui a fan mostra d’esse tant religios an fasend ëd longhe orassion an pùblich. I peude sté sicur ch’a saran giudicà con pì grand rigor che j’àutri'" (March 12:38-40).
An piemontèis as diso "ij paramentaj" tute le vestimente dovrà dai prèive e dai ministr ëd la gesia durant le funsion sacre (pianeta, càsola, dalmàtica, pivial, velomeral e vìa fòrt). Dal latin "cheuvre", "paré", "soagné", veste longhe e soagnà a son sèmper ëstàite an temp e colture diverse, ëd marche 'd distinsion granda e d'onor con na fonsion simbòlica. Ël paramental a l'era na marca dla "përson-a d'amportansa", dj'autorità, dotà 'd titoj, podèj, eminensa, e con na funsion, un ròl, sentral ant la religion e la polìtica. Ëd personalità polìtiche e religiose a portavo soe veste longhe e soagnà nen mach an d'ocasion seremoniaj, ma 'dcò tùit ij dì quand ch'a sortìo tra la gent per distinguess-ne, fase vëdde, blaga, për tiresse amirassion e rispet, anfonde tëmma, mostré che tuti a l'avìo da deje l'onor ch'a chërdìo 'd merité.

Tut lolì, contut, a l'avìa nen da fé, a l'era dësconossù, al moviment cristian antich. An efet, a l'era racomandà pròpi l'opost. Ij ministr ëd l'Evangel a portavo nen ëd veste speciaj, ma cole 'd tùit ij dì. Për lor a l'era pa important l'aparensa, ma "la sostansa", lòn ch'a fasìo a imitassion ëd Gesù. Pì 'd lòn, soa distinsion ëd lor a consistìa ant ël servissi, përchè a dovìo mostresse 'd servitor, e aceté fin-a d'esse dëspressià - pròpi l'opòst ëd lòn ch'a fasìo j'àutri. Na vòta: "A [l'era] ‘dcò sortì fòra na discussion a propòsit ëd chi an tra ‘d lor a podèissa esse considerà ‘l pì grand, ël pì important. Ma Gesù a l’ha dije: “Ij rè dle nassion a-j trato coma s’a na fusso padron e coj ch’a l’han ëd podèj an sù ‘d lor a son ciamà dij benefator. Ma vojàutri i l’eve nen da esse parèj; al contrari, ch’ ël pì grand tra ‘d voi a sìa parèj dël pì pcit; e col ch’a l’ha ‘l govern parèj ëd col ch’a serv. Chi é-lo ‘l pì important: col ch’a l’é setà a tàula o col ch’a serv? È-lo nen col ch’a l’é a tàula? Pura mi i son an tra ‘d vojàutri tanme col ch’a serv" (Luca 22:24-27).

Dlà 'd lolì, ëd veste longhe a sarìo stàite d'ambarass s'a l'avèisso dovù ...scapé vìa - përché a l'avrìa podù bin capiteje, dàit che soens as butavo contra ij potent ëd cost mond! "Tnive sèmper pront a l’assion" (Luca 12:35), a-j disìa Gesù ai sò dissepoj, visadì, s'i l'eve 'd veste longhe tireje sù gropandje con na sintura a la vita, përchè av sio nen d'antrap! A l'era coma për dì "a-i é pa 'l temp për le serimonie, ëd marcé për fesse vëdde; i l'eve da "core", da travajé"!

A l'é parèj che Nosgnor Gesù Crist, an ës pass dël vangel, an condanand Ij paramentaj, le "veste longhe", an buta an guardia dal fàit ch'a dvento soens na covërtura per l'ambission, vanaglòria, la fàussa atribussion. Ant l'atach dl'ipocrisìa dij Farisé, Gesù an dis: Guardeve dal buté an mostra n'importansa ch'i l'eve pa (ëdcò ant ël cas ch'a sio nen ëd veste), vanté lòn ch'i seve nen, serché 'l batiman dj'àutri: ël valor ch'i l'eve a deuv seurte fòra da lòn ch'i feve e peui, l'aprovassion che pì a conta, cola ch'i l'eve da serché, a l'é cola 'd Nosgnor Dé, ch'a les lòn ch'i l'eve ant ël cheur tanme 'n liber dovert. Ël Salm a dis: "Ti 't apressie la vrità al fond dël cheur e ti't veule ch'i l'abia drinta mi 'd saviëssa" (Salm 51:6). Quand che Gesù a dis ai sò dissépoj "Voi i seve ‘l ciàir dël mond", a dis pa d'andé an gir a feve vëdde con ëd veste longhe... ma "che vòst ciàir a risplenda dë 'dnans a la gent, për ch' a vëddo vòste bon-e euvre e a rendo onor a vòst Pare ch'a l'é 'n cel" (Maté 5:14-16).

A l'é mej, antlora che ij ministr ëd Nosgnor a lasso da banda tut ël sò "armamentari serimonial" che, an tùit ij cas, ël Testament Neuv a dis pa ch' a l'han da butess-lo adòss e ch'a na dà gnun esempi. La fe cristian-a a l'ha da esse bin diversa da le religion ëd cost mond. Lòn ch'a l'avìo da porté ij sacerdòt ant ël Testament Vej a l'era na prefigurassion simbòlica 'd lòn ch'a l'avrìa fàit ël Mëssìa, ël Crist. Apress ëd la vnùa dël Crist a son pì nen da manca 'd sacerdòt e gnanca pì ij sò paramentaj, "Përché col sistema vej a tratava mach ëd vivande, beivande e 'd vàire sirimonie 'd purificassion - ordinanse materiaj ch'a sarìo stàite an fonsion mach fin-a a tant ch'a fùssa rivà 'l temp ëd n'arfòrma" (Ebreo 9:10). Ël Crist a l'é bin rivà e tute cole ròbe a son pì nen necessàrie.

...ma bele s'i soma nen ëd ministr consacrà, i l'oma da ciamesse se 'd blaga e 'd parada a l'é lòn ch'i foma noi an d'àutre manere. Fomse arconòsse, se mai, dal bin ch'i foma, e pa nen da nòstra vanità. Soma pa mach "pien d'ària", ma 'd "sostansa".

PREGHIERA

Nosgnor! Dame 'n socrolon e rimprocc-me quand ch'i chërdèissa d'andé 'n gir a feme vëdde da la gent mach për arseiv-ne 'd làude e d'aprovassion o për deme 'd blaga d'esse lòn ch'i son pa. Rend-me pur e s-cet e fà che sincerità, vrità e coerensa con tò volèj a sio 'l caràter ëd mia vita. Amen.

10 'd Fërvé 2019 - Quinta duminica apress l'Epifanìa

Leture bìbliche: Isaia 6:1-13; 1 Corint 15:1-11; Luca 5:1-11; Salm 138

Nosgnor! Fane lìber da le caden-e dij nòstri pëccà, e dane la libertà ‘d cola vita bondosa ch’it l’has fane conòsse an Tò Fieul Gesù Crist, nòst Salvator; ch’a viv e regna con ti, ant l’unità dlë Spirit Sant, ora e për sèmper. Amen.