Son-ne ‘d cristian “ëd diverse categorìe”? (Duminica 26/6/2016)

Check this out on Chirbit

Esse ‘n cristian ancheuj a veul dì tut e a veul dì gnente, coma ch’as dis… A-i era ‘n temp ant ij nòstri paìs che tuti as disìo ch’a j’ero ‘d cristian - foravia che ‘d quaj “feja nèira”, magari ëd quaj “comunista” ch’a së sforsava d’avèj na certa coerensa con l’esse “sensa Dé” o “mangiaprèive”, coma ch’a l’era d’òbligh antlora pr’ ij comunista. Ma i savoma bin coma peuj a andasìo le còse, s’i lesoma ij racont ëd Guareschi con Peppone e Don Camillo… E peuj a j’ero “ij Barbet”, che la gent a disìa ch’a l’ero “nen cristian” coma se ij cristian a fusso mach coj ch’a rendo l’ubidiensa a l’istitussion e a le tradission catòliche roman-e. Grassie a Nosgnor, contut, cola situassion i l’oma lassasla a le spale squasi dël tut: la modernità a l’é nen tuta da campesse vìa... Soens le tradission a son forsà a arformesse, dzurtut s’as leso ‘d manera critica, coma ch’a l’é giust.

Nassù ‘nt un pair catòlich, batesà e cresimà, chërsù ant na famija ‘d tradission cristian-a, la pì part dij piemontèis a podrìo dì lòn ch’a disìa Benedetto Croce: “I peudrio nen dì ch’i son nen cristian”  ("Non posso non dirmi cristiano"), ma lolì a-j fà nen ëd cristian conforma la paròla ‘d Nosgnor.  An efet, s’i pijoma com arferiment dl’esse cristian nen tant la tradission ma cola ch’as podrìa ciamesse: “la costitussion dij cristian” visadì ël Testament Neuv, i vëddoma che l’esse ‘d cristian génit a sia “na militansa”, n’angagg ëd nostre përson-e, un “seguité Gesù” ëd manera cossienta e anformà coma ‘d dissépoj ch’a séguito sò magister, un magister ëd vita. S’as leso, an efet, ij vangej, a l’é ciàir ch’a l’é nen possibil d’avèj diverse categorie ‘d cristian. A-i son nen ëd cristian “normaj” e ‘d cristian ch’as peudo ciamesse “sant”, ma mach ëd pecator salvà për grassia ch’a mostro soa arconossensa ‘d lor an seguitand con gòj la volontà ‘d Nosgnor. Dl’istessa manera a-i son nen ëd “làich” e ‘d “prèive”, ma mach ëd cristian ch’a l’han dj’incarich divers conform a la vocassion ch’a l’han arseivù da Nosgnor. Parèj i l’oma nen vàire categorie ‘d cristian: ëd prima, dë sconda o ‘d tersa categoria, ma mach dij cristian ch’a veulo esse seri e giudissios ant ël seguité Gesù coma sò Signor e Salvator. Tut ël rest a l’ha gnun valor, a conta nen.

I podoma vëdde sossi ant un epidòdi dl’evangeli andoa Gesù a ancontra ‘d gent ch’a veul seguitelo. Tutun, quand che Gesù a-j buta 'dnans la serietà e l’angagi dl’esse sò dissépoj, a tiro fòra dlë scuse che pròpi a stan nen an pé. An efet Gesù a-j lassa andess-ne via, ch’as na vado pura përché, a dis, a son ëd gent che “a van nen bin pr’ ël Regn ëd Nosgnor”! 

Lesoma lòn ch’a dis l’evangeli.

Andeje dapress a Gesù. “E a l’é rivà che mentre ch’a l’ero për stra, a l’han trovà n’òm ch’a dis a Gesù: ‘It seguiterai, Signor, daspërtut andoa ch’a t’andras!’. Ma Gesù a l’ha rësponduje: ‘Le volp a l’han ëd tan-e, e j’usej dël cél a l’han ëd nì, ma ‘l Fieul ëd l’òm a l’ha gnanca andoa pogé la testa”. Peuj Gesù a dis a n’àutr: “Venme dapress”; e sto-sì a-j rëspond: “Signor, lass-me prima andé a sotré mè pare!”. E Gesù a-j rëspond: “Lassa ch’a sio ij mòrt a sotré ij sò mòrt, ma ti va a nunsié ‘l Regn ëd Nosgnor”. N’àutr a l’ha dije: ‘I t’andrai dapress, ma lass-me prima andé a dì adieu a mia famija’, Gesù a l’ha rësponduje: ‘Chionque a dà man a la slòira e peuj a varda andaré, a va nen bin për ël Regn ëd Nosgnor’” (Luca 9:51-62)

Ël prim 

N’òm as presenta dëdnans a Gesù e a-j dis: ‘It seguiterai, Signor, daspërtut andoa ch’i t’andras!’ Che ‘d fej! Che ‘d dedission! A sarìa na maravija d’avèj sèmper dij cristian parèj! Pura, Gesù as na lassa nen ampressioné. “Lasselo pa pì scapé, lasselo pa pì ‘ndé vìa!” I dirìo nojàutri. Nò, Gesù a-j presenta ‘d condission csì radicaj e strèite për andeje dapress che a-j fà cambié d’idèja! An efet, Gesù a veul buté a la preuva soa sincerità e a-j stërma nen che andèje dapress a veul dì andé ‘ncontra a dificoltà nen tant bele. A-j rëspond: “Le volp a l’han ëd tan-e, e j’usej dël cél a l’han ëd nì, ma ‘l Fieul ëd l’òm a l’ha gnanca andoa pogé la testa”. Vera: a l’é nen sèmper belfé d’andèje dapress a Gesù. Chi ch’a veul felo a l’ha da esse dispòst a dëstachesse dai beni dë sto mond. La ca, le proprietà, ël lusso, le vacanse… tut a l’ha da passé an scond pian pr’ ël cristian e d’esse pront a fene a men-o. I nìj a son ëd residense provisòrie, bon-e mach për na stagion. Gesù a l’avìa nen na residensa fissa. Soens a deurmìa sota le stèile. A l’avìa nen ëd còfo pien ëd ròba da portesse dapress. “ël Fieul ëd l’òm a l’ha gnanca andoa pogé la testa”. Vera, ij beni dë sto mond i-j n’oma da manca. Nosgnor a peudrìa ‘dcò dene tante benedission materiaj, ma lòn ch’an dà a l’ha sèmper da esse butà a disposission ëd soa càusa. I lo podoma nen pretende. Nòstra priorità e bin pì grand a l’han da esse “la ca dël cél”, pa nen cola dë sta tèra. “I l'oma nen ansissì na sità stabil, ma i arsërcoma cola ch'a l'é a vnì” (Ebreo 13:14), a dis l’Apòstol.

Lë scond

La sconda person-a dla conta Gesù a la va a serché da chiel istess. “Gesù a dis a n’àutr: “Venme dapress”; e sto-sì a-j rëspond: “Signor, lass-me prima andé a sotré mè pare!”. E Gesù a-j rëspond: “Lassa ch’a sio ij mòrt a sotré ij sò mòrt, ma ti va a nunsié ‘l Regn ëd Nosgnor”. Che d’espression dròla! Quand ch’as ciama la gent a fé ‘l sò dovèj as sento soens ëd répliche ch’a son mach dë scuse, ma an ësto cas-sì a podrìa bin disse ch’a sìa quajcòsa ‘d rasonèivol: “I l’hai prima d’andé a la sepoltura ‘d mè pare!”. Gnun a podrìa nen dì che cola-lì a fussa nen na rason vàlida. A l’é nòstr dovèj ëd fé j’onoranse funeràrie e ‘d sicur ëdcò pijene soen ëd nòst pare e nòstra mare quand ch’a son vej. Contut, an col cas-lì, ël pare ‘d col òm a l’era bin viv. Lòn ch’a antendìa a l’era pitòst: “I vnirai con ti, Gesù, quand che mè pare a-j sarà pì nen: adess i l’hai i l’hai tant da fé, adess i l’hai da pijeme soen dl’aministrassion dl’asienda ‘d famija…”. J’afè dë stò mond per tanti a son na priorità, a l’han ëd precedensa, ma Gesù a dis che cost mond a l’é ‘l valor pì amportant mach për coj ch’a son mòrt ant lë spirit. Pr’ ël cristian ël travaj a l’é ‘d sicir amportant, a l’é ‘d sicur na vocassion, ma a  l’é nen la prima ròba. Anans ëd tut a ven la càusa ‘d Crist, dé glària a Nosgnor. Për col òm “andé a sotré sò pare” a l’era mach na scusa ch’a dasìa a vëdde che për chiel j’anteresse materiaj a l’ero lòn ch’a-j dava l’importansa pì granda. Gesù a-j dis: “Lassa che ‘l mond as pija soen dij sò afé. Prediché ‘l regn ëd Nosgnor, për nojàutri a l’é lòn ch’a conta da pì.

Ël ters 

“N’àutr a l’ha dije: ‘I t’andrai dapress, ma lass-me prima andé a dì adieu a mia famija’. I l’oma sì na situassion ch’a l’é dròla përdabon. A smija che Gesù a veuja nen che coj ch’a veulo andeje dapress a vado a dije adieu a soa famija ‘d lor. A l’é nen parèj. Ël fàit a l’é che ambelessì i l’oma n’òm ch’a l’é malsicur, stantant. Anans d’andeje dapress a Gesù, chiel a vorìa controlé bin lòn ch’a l’avrìa podù pensene soa famija, j’àutri. Cola ch’a l’era l’opinion ëd soa famija a propòsit ëd soa decision ëd dventé ‘n cristian? Për lòn a l’avrìo podù bin critichelo, e lolì chiel a l’avrìa nen soportalo. Për chiel, l’opinion dj’àutri a l’era bin ëd pèis. Lòn ch’a l’avrìo podù dije j’amis? A l’é soens l’istess ancheuj për tanti. A-i é ‘d përson-e ch’a sarìo anteressà a la fej cristian-a, ma ch’a l’han tëmma che j’àutri, la gent, për lon, a podrìo criticheje, o magara pijelo an gir. Për lòr, d’ esse acetà da la società a l’é ‘n valor primari ch’a ven anans ëd tut. Contut, për ël cristian, a conta nen lòn ch’a podrìo pensene la gent, ma lòn ch’a pensa Nosgnor.  A dis: “Ch’a penso o ch’a diso pura lòn che veulo; i sai an chi i l’hai chërdù. Për mi a l’ha motobin pì d’importansa che Nosgnor a m’aceta. A-i n’anfà gnente ‘d conformeme a sto mond: lòn ch’a l’ha pì amportansa a l’é conformeme a la volontà arvelà ‘d Nosgnor.  

Donca, esse ‘n cristian a l’é na ròba séria, n’angagi ëd vita, quajcòsa ch’a l’ha d’avèj n’importansa primaria, ch’a dev esse butà al prim pòst. O lolì o gnente. Gesù a lo dis ciàir ambelessì: “Chionque a dà man a la slòira e peuj a varda andaré, a va nen bin për ël Regn ëd Nosgnor’. A l’é nen question d’esse “un prèive” o “un sant”. L’esse cristian a l’é nen quajcòsa ch’as peussa butelo an nòstra vita tanme ‘n sovramòbil, un ciapapóer, na tradission ëd nòstra coltura. Gesù an dis ancheuj “o tut o gnente”. A l’é nen un “optional” coma ch’as dis. S’a l’é fàcil, un belfé, s’a l’é còmod, a val pròpi gnente e a serv a nen dëdnans a Nosgnor. 

La modernità ambelessì a l’ha donca un bon efet: as peul nen esse ‘d cristian “basta ch’a sìa”, ma coma ch’a dis nòstra “costitussion”: la Paròla scrita ‘d Nosgnor. A l’é tanme travajé a la slòira. Vardoma nen sèmper andarè për vëdde lòn ch’ l’oma fàit e ch’a finissa ‘l pì tòst possibil. La salvëssa a l’é nen “a bon mercà”: a venta d’avej n’angagi séri. A podrìa bin desse ch’i sio nen adat, ch’i andoma nen bin për seguité Gesù. Ma a-i é gnun-a àutra strà ch’a sìa pì fàcil e ch’a men-a a la vita. S’i vorsoma na vita ch’a val la pen-a ‘d vive e ch’a l’àbia na dimension eterna, i l’oma da andeje dapress a Gesù, ël Salvator, ël Signor, pijelop an sël sério. Vera, l’esse crtistian a l’ha da esse gnente da men-o che na ròba séria.

Leture bìbliche dël lessionari - 26 ëd giugn 2016 - Duminica ch'a fà ses apress Pancòsta - 
2 Re 2:1-2, 6-14; Salm 77:1-2, 11-20; Galatian 5:1,13-25; Luca 9:51-62

Orassion: Nosgnor tut-potent! Ti 't l'has edificà Toa Cesa an sël fondament dj'apòsoj e dij profeta e Gesù Crist a l'é soa pera d'àngol: acòrdane d'esse giontà ansema ant l'unità dlë Spirit për soa dotrina 'd lor, parèj che nojàutri i sia un templ sant che Ti 't agradisse; për Gesù Crist, nòst Signor, ch'a viv e ch'a regna con ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, pr' ij sécoj dij sécoj. Amen.