venerdì 15 gennaio 2016

N’identità stërmà ant ëd segn [Duminica 17/1/2016]




Check this out on Chirbit

A-i é ‘d përson-e ch’a l’han në “spirit d’osservassion” fòrt. Lor a “vëddo” lòn che d’àutri a vëddo nen bele s’a l’han d’euj bon. A vardo le còse e la gent e a-i é gnente ch’a-j scapa, gnanca ‘l detàj pì cit. Na bòja, na feuja o ‘n color particolar a tira soa attension. A vardo na person-a e a lor a s’arvelo ciàir sò caràter ancreus, soa situassion, ij sò sentiment ver, bele se a jë stërma. A son pòchi coj che “a san vardé”. A l’opòst, la pì part ëd la gent “a l’ha d’euj ma a s-ciàiro nen” coma ch’a disìa ‘l profeta Geremìa a la gent ëd sò temp ch’as rendìa nen cont dël temp ch’a vivìo e ‘d lòn ch’a l’avrìo dovù amprend-ne. An efet, a-j disìa: “Con ij sò euj lor a s-ciàiro gnente, con soe orije a scoto pa” (Geremìa 5:21). A cost rësguard a l’é squasi dventà ‘n proverbi lë spirit d’oservassion ëd Sherlock Holmes, përsonagi nassù da la fantasìa dlë scritor Arthur Conan Doyle. Chiel a savìa dëscheurve “ël sassin” da le cite marche ‘d pàuta ch’a s-ciairava al fond dle braje ch’arvelavo coma col-lì a vënìa da la sen-a dël délit, e peuj a fasìa ‘d domande analìtiche e ‘d dedussion. Sherlock Holmes a savìa cheuje la vrità da j’antërsegn, da j’indissi, ch’as presentavo a sua atension. Gnun a podìa stërmeje la vrità përché chiel a pensava con na ment analìtica e sensa pregiudissi. Mach apress lolì “a-j ‘s viscava la lampadin-a an testa” e a comprendìa la vrità, coma pr’ arvelassion.

Col ch’a l’é l’ motiv ëd tut së discors? Përché comprende chi ch’a l’é Gesù ‘d Nazareth a l’é na question d’arvelassion ch’a ven soens da na riflession sensa pregiudissi, da n’analisi dij segn, ëd j’indissi che Gesù a lassava. A pòsta Gesù a l’era nen “ciair” an lòn ch’a fasìa e disìa (dzurtut an pùblich), ma a l’avìa cola ambiguità ch’a “discriminava” sò auditòri e ch’a obligava a “pensèje bin”. L’Evangel ëd Gioann a l’é ‘dcò ciamà “l’evangel dij segn” përché ant ij miracoj che Gesù a fà Chiel a lassa ‘d segn arvelatori. Ij miràcol ch’a fasìa a j’ero, an efet, “ëd segn” ch’a dovìo “fé pensé”. A l’é parèj ël prim ëd ij miracoj fàit da Gesù, col ch’a fà ant l’episòdi dle Nòsse ‘d Cana, ël test dë sta Duminica. Nen tuti, an efet, a lo capisso. Coma ch’a dis ël test, comprend-lo a l’era n’arvelassion për coj ch’a son dij sò “dissépoj”, coj ch’a lo séguito con fiusa. Sossì a l’é nen “da tuti”. E vojàutri ch’i lese o ch’i scote ste leture, seve-ne an tra ‘d coj che, sensa pregiudissi, dëdlà da le aparense, a vëddo përché a s-ciàiro “ij segret” ëd Gesù? Seve-ne ‘dcò vojàutri dij “detective” ch’arserco, ch’a scrutino, ch’a scandajo, ch’a indago, ch’a anvestigo? E ch’as pijo ‘l temp necessari për felo? Costa-sì a l’é na premëssa per l’arvelassion.
A l'é pì nen d'eva, ma 'd vin! "Ora tre dì apress, a Cana 'd Galilea, as fasìa 'd nòsse. La mare 'd Gesù a-i era 'dcò chila, e Gesù con ij sò dissèpoj a l'era 'dcò stàit anvità a la festa. Antant che la festa a 'ndasìa anans a l'é vnù a mancheje 'd vin, parèj che la mare 'd Gesù a-j dis: "A l'han pì nen ëd vin". Ma Gesù a-j rëspond: "Fomna, përchè it lo dise a mi? L'ora mia a l'é 'ncora nen rivà". Soa mare, tutun, a dis ai servitor: "Fé tut lòn che chiel av dirà!". Ora a-i era là ses ole 'd pera ch'a servìo për la purificassion ritual dij Giudé. Ognidun-a 'd ës ole a tenìa doi o tre brinde. E Gesù a-j dis: "Ampinì d'eva së ole-là", e a l'han ampinile fin-a al còl. Peui a-j dis: "Adess tirene 'n pò e portene al maestro 'd sirimònie". E a l'han portajne. Quand che 'l maestro 'd sirimònie a l'ha tastà l'eva ch'a l'era dventà vin (a savìa nen da doa ch'a venìa, ma ij servitor ch'a l'avìo portajla a lo savìo bin), a l'é adrëssasse a lë spos e a l'ha dije: "Tùit a servo prima 'l vin bon, e peui, quand che j'anvità a l'han bin beivù, ël vin ëd pòch valor; ma ti it l'has guernà 'l mèj vin fin-a adess. Con ës segn miracolos a Cana 'd Galilea a l'è stàita la prima vira che Gesù a l'ha 'rvelà Soa glòria. E ij sò dissèpoj a l'han chërdù an Chiel!" [Gioann 2 (1-11)].
La sconda letura bìblica a ven dal profeta Isaia. A parla 'dcò ëd "nosse", cola union che për grassia as realisa an tra Nosgnor e sò pòpol sernù.
"Nosgnor a trova Soa delissia an Sion. "Pròpi përch' i veulo bin a Sìon, i starai nen ciuto. Pròpi përch' i sosnisso Gerusalem, i peudo nen steme chet. I chitrai nen ëd preghé për chila fin-a a tant che soa giustissia a splendrà nen tanme 'l sol a l'alba, e soa salvëssa a brusrà nen tanme 'n flambò foà. Le nassion a vëdran toa giustissia. Tùit ij rè dël mond a saran sbalucà da toa glòria. A ti at sarà dàit un nòm neuv da la boca midèma 'd Nosgnor. Nosgnor at tnirà 'n man parèj che tùit a't vëddo - na splèndida coron-a ant le man ëd Dé. Mai pi it saras ciamà "La sità bandonà" o "Tèra 'd desolassion". Tò nòm neuv a sarà: "Sità delissia dël Signor" e "La sposa 'd Dé", përché an ti Nosgnor a trova Soa delissia e at vorà coma Soa sposa. Ij tò fieuj a faran anvers a ti un giurament ëd fidelità, ò Gerusalem, pròpi tanme 'n giuvnòt ch'as angagia con na giovna. Antlora 'l Signor a s'arlegrerà an ti tanme 'n spos ch'a s'arlegra 'd soa fomna[Isaìa 62 (1-5)].
A coj ch'a Nosgnor për grassia a ciapa an soa famija, a-j dà 'dcò dij pressios cadò. Sossì a l'é lòn ch'an parla la letura biblica ciapà da la prima litra dl'apòstol Pàul ai cristian dla sità 'd Corinto, al capìtol 12:
Ij cadò dlë Spirit. "Ora, car ij mè frej e seur, për lòn ch’a riguarda ij cadò dlë Spirit, i veui nen ch’i sìe ant l’ignoransa. Quand ch’ ancora i j’ere ‘d pagan, i seve bin coma ch’iv fasìe antrené dëdsa e dëdlà da ‘d divinità fàusse ch’a peudo nen parlé. Për lòn i veui ch’i sapie ch’a j’é gnun ch’a disa ‘d mal ëd Gesù ch’a peussa esse antrenà da lë Spirit ëd Dé, coma ch’a j’é gnun ch’a disa “Gesù a l’é ‘l Signor” ch’a sia nen për lë Spirit Sant. Ora, a j’é vàire sòrt ëd cadò, ma lë Spirit, ch’a-j dà, a l’é l’istess. A j’é vàire sort ëd servissi ch’as peulo rende, ma i servoma l’istess Signor. Nosgnor a travaja ‘d manere diverse, ma col ch’a travaja an tuti noi a l’é l’istess Dé. Ij cadò che lë Spirit a dà a ognidun, a son dàit pr’ ël benefissi dla comunità. A un lë Spirit a dà la competensa ‘d dé ‘d consèj ëd saviëssa; a n’àutr ël medésim Spirit a dà na conossensa foravìa. Grassie a col ùnich Ëspirit un a l’arsèiv na gran fèj e n’àutr ël cadò d’operé ‘d varision, grassie a col ùnich Ëspirit. A l’é chiel ch’a dà a un ël podèj ëd fé ‘d miracoj e a n’àutr ëd fé ‘d professìe. A l’é chiel ch’a dà a un la competensa ‘d disserne se ‘n messagi a ven da lë Spirit ëd Dé o da n’àutr ëspirit e a n’àutr ëd podèj parlé an d’àutre lenghe, e a n’àutr ancora l’abilità d’anterpreteje. Tut sòn a l’é l’euvra ‘d col ùnich e medésim Ëspirit ch’a dëstribuiss tùit ës cadò. A l’é mach chiel ch’a decid che ‘d cadò deje a na person-a" [1 Corinti 12 (1-11)].
Për terminé lesoma na part dël Salm 36, e peuj, coma fasoma sèmper, na cita orassion.
"Tò amor, ò Signor, ch’a ven mai a manché, a s’eleva fin-a al cél, toa fidelità a riva fin-a dëdlà dle nivole. Toa giustissia a l’é tanme le montagne pì àute; tanme l’ocean sensa fin a son toe decision. Ti ‘t guerne sìa j’òm che le bestie. Mè Dé, quant ch’a l’é pressios tò amor, ch’a ven maI a manché! Tùta l’umanità a treuva n’arpar a l’ombra ‘d toe ale. Ti ‘t jë nutrisse da l’abondansa ch’a-i é an toa ca, a-j lasse bèive dai tò fium ëd delissie1. Përchjè ti ‘t ses la sorgiss ëd la vita, la lus ch’i noi i vëddoma. Arvërsa tò amor, ch’a ven mai a manché, dzura coj ch’at veulo bin. Rend giustissia a coj ch’a l’han un cheur onest. Fà nen che coj ch’a l’han ël cheur pien ëd orghej am scarpiso, o che ij përvers am tiro dëdsà e dëdlà. Varda! Coj ch’a fan ëd mal a son cascà giù ‘n tèra! A son ëstait tirà giù da soe autësse e as leveran mai pi" [Salm 36 (5-10)].
Orassion - Nosgnor tut-potent, dont nòst Salvator Gesù Crist a l'é la lus dël mond: Acòrda che tò pòpol, anluminà da Toa Paròla e dai Sacrament, a peuda bërluse con la radiansa dla glòria 'd Crist; che Chiel a sìa conossù, adorà e scotà fin-a ai confin dla tèra; për Gesù Crist, che con Ti e con lë Spirit Sant a viv e regna, un sol Dé, ora e për sèmper. Amen.

Duminica 17 'd Gené - Sconda Duminica apress l'Epifanìa -
Isaìa 62 (1-5)1 Corinti 12 (1-11)Gioann 2 (1-11)Salm 36 (5-10)

Nessun commento:

Posta un commento