Durëssa ‘d cheur (15, March 3:1-6)

Vardé-sì d’espression piemontèise che, dla durëssa o rigidëssa, a fan ëd paragon e a diso: “esse dur coma ‘l coram”, “esse dur d’orija”, “esse pì dur che ‘l fèr”… As podrìa giontesse “esse dur ëd cheur” a propòsit ëd na përson-a ch’a l’ha gnun-a compassion, lòn ch’as peul ëdcò disse: “avèj ël cheur con tant ëd pèil”, visadì avèj gnun-a sensibilità. As ancontro quaivòta ‘d përson-e dure parèj. Cola ch’a l’é vòstra reassion dëdnans a lor? Gesù a ancontra durëssa ‘d cheur ant ël tòch dl’Evangeli ch’i lesoma ancheuj, na durëssa ch’a-j fà vnì ‘l ghignon, ël fot. Sté a sente:

"Peui [Gesù] a l'é torna intrà ant la sinagòga e lì a-i era n'òm ch'a l'avìa na man paralisà. E a lo beicavo për vëdde se Gesù a l'avèissa varilo 'd Saba e parèj podèjlo ancolpé 'd na trasgression. Gesù a l'ha dije a l'òm ch'a l'avìa na man paralisà: "Àusste e but-te lì ant ël pì bel mes". Peui a-j dis a tuti: “Dime 'n pòch: é-lo consentì ‘d Saba 'd fé dël bin ò 'd fé dël mal, salvé na përson-a o 'd massela?". Ma tuti as na stasìo ciuto. Antlora vardandje con indignassion e essend ant l'istess temp sagrinà për la durëssa dij sò cheur, Gesù a dis a col òm: "Spòrz-me toa man!", e chiel a l'ha sporzùila, e cola man a l'é tornaje san-a tanme l'àutra. Antlora ij Farisé, surtì ch'a l'ero, a son consultasse sùbit con j'Erodian contra 'd chiel për trové la manera 'd ruineje l'arputassion" (Marco 3:1-6).

Al incontrari ‘d lòn ch’a dis ël proverbi: “A l’é mej pieghesse che rompse”, a-i é ‘d gent ch’as piega mai. A l’é ‘d gent rigorosa, rigida, pistin-a, pedant, ch’a së speta che le régole a l’abio da aplichesse a la përfession, gent ch’at la përdon-a nen s’it fase ‘n quaich eror. A aceto gnun-a flessibilità, ch’as s’abia da adatesse a le circostanse o a le përson-e, nò. Da l’aplicassion rigorosa dle régole stabilìe lor a treuvo ‘d sicurëssa e ‘d protession, lòn ch’a-j fà sente d’esse “përson-e giuste”. A veulo nen butesse a rìsigh ant ël dovèj decide da lor ëd fé quaicòsa d soa inissiativa sensa d’esse dël tut sicur che la còsa a sia giusta. Combin ch’a penso che an lòn a-i sia ‘d mérit, an ësta manera ‘d fé i arconossoma bin ch’a-i é quaicòsa ch’a va nen, quaicòsa dë dzuman. An efet, la rigidità a l’é ‘n problema psicològich e ch’i trovoma ant la Bibia coma “durëssa ‘d cheur”, “la scleròsi dlë spirit”.

Sto-sì a l’é ‘l cas dle contestassion ch’ij Farisé a fan a Gesù. Nosgnor a l’avìa dane ‘l Dì dl’Arpòs pr’ ël benefissi dj’uman e ij cap religios a l’avìo fane n’agravi për motiv dle régole e dle reglëtte an s’ lòn ch’as podìa o ch’as podìa pa fé an col dì-lì. A l’era donca ‘l

bin dla përson-a uman-a ch’a l’avìa da butesse al prim pòst e pa nen l’oservansa miticolosa ‘d régole. Përchè lor a lo comprendìo nen? Përchè ch’a l’ero tant fissà an sl’osservansa ‘d regole e a l’avìo gnun-a umanità? Për motiv dla durëssa ‘d sò cheur ëd lor, un problema ch’i trovoma ‘dcò ancheuj. La Paròla ‘d Nosgnor a l’armarca viravoltà. Ant ël Grech as lo ciama: “sklerokardìa”, visadì “scleròsi dël cheur”. La scleròsi dj’arterie e dle ven-e a peul porté na përson-a a la mòrt, përchè pr’ andé bin a l’han da esse pieghèivole e pa nen dure, a l’han da adatesse al moviment dël còrp. L’istess a l’ha da esse për le régole ‘d condòta, la moral.

La durëssa dël cheur, é-la da consideresse na maladìa dlë spirit? A l’é malfé da consideress-la parèj, përchè na maladìa a l’é nen sèmper l’arzultà ‘d na colpa. Se quaidun a l’é malavi, soa maladìa a l’é d’avèjne compassion, ma la durëssa dël cheur a l’é na ròba che, cura ch’i la trovoma, a fà vnì la flin-a: l’indignassion a ven ëspòtica, përchè ch’a l’é na colpa, e Gesù, quand ch’a l’ha trovala an cola gent dla sinagòga, a l’é anrabiasse, a l’é vnuje ‘l fot. La durëssa ‘d cheur a l’é colpèivola e da condané.

Ant l’istess temp, la durëssa ‘d cheur a l’é quaicòsa da sagriness-ne, ch’a ‘nmalinconiss (Gesù a n’é sagrinà) përchè a l’é na condission che, da la mira uman-a, as la peul nen meisiné e fela varì. A l’é malfé da butene armedi. Cura che ‘l cheur uman, ch’a l’é già la sorgiss ëd minca ‘n mal, as anduriss, a peul dé fòra mach ëd velen, ëd tòssi, e fin-a d’amassidi. La durëssa dël cheur a l’é ‘n nemis ch’i l’oma, e a peul fin-a fene slontané da Gesù, ël Salvator.

Dëdnans a la durëssa dël cheur as peudo pijesse mach dë “mzure ‘d conteniment” për pasiene le conseguense negative, për butene ‘n limit ai darmagi, ai guast ch’a na son l’ésit inevitabil. A l’é ‘l cas dël divòrsi, ch’a l’é na mzura (ël mal pì cit) për arzòlve ‘n mariagi ch’a l’é giumai compërmess, un mariagi che, an pràtica, a-i é pì nen. A na parla l’istess Gesù: “Mosè a përmet a n'òm ëd consegné a soa fomna un document ëd divòrsi e parèj ëd mandela via (...) Mosè a l'ha scrivù costa nòrma për motiv dla durëssa 'd vòstr cheur” (March 10:4-5). La durëssa d cheur a l’é gropà strèita a la mancansa ‘d fèj e a fà part dl’essensa dël pëccà. A l’é n’arfud dël pentiment e ‘d chërde a le promësse ‘d Nosgnor. A l’é l’ostinassion ëd volej pa dovertesse a l’amor ëd Nosgnor e sò corolari: a l’é pa nen esse sensibij a jë bzògn dj’àutri.

A l’é motobin malfé da la mira uman-a d’arzòlve ‘l problema dla durëssa ‘d cheur, ma lolì a lo peul fé mach Nosgnor, coma ch’a dis Gesù: “Lolì a l'é na ròba ch'a l'é nen possibil a l'òm, ma mach a Nosgnor Dé, përchè tut a l'é possibil a chiel" (March 10:27). An efet, la durëssa ‘d cheur a peul esse arzolvùa mach con “un trapiant ëd cheur”, tanme ch’a l’é la promëssa ‘d Nosgnor cura ch’a nunsia la grassia dla conversion dël cheur, dl’argenerassion spiritual, ch’a l’é possibil ël moment che lë Spirit Sant a travaja an sla personalità uman-a. La Scritura a dis: “I-j darai un cheur neuv e i butrai andrinta ‘d lor në spirit neuv; i rancherai da lor ël cheur ëd pera ch’a l’han e i-i butrai un cheur ëd carn (...) Iv daraj ‘n cheur neuv, e iv butëraj në spìrit neuv an vòstr cheur. I gavraj ‘l cheur ëd pera dai vòsti còrp e iv daraj ‘n cheur ëd carn” (Esechiel 11:19; 36:26).

PREGHIERA

Nosgnor! It ringrassio ch’it l’has dame, con mia conversion al Crist, un cheur neuv, un cheur ch’at veul bin volenté e ch’at serv. Vija ch’as andurissa mai, giutme ant ël mopment dla tentassion e liberme dal mal, përchè mi it veuja bin a ti e a mè pròssim coma ch’a fà ‘l Crist, con tut mè cheur. Amen.