sabato 17 settembre 2016

D’antërmediari a-i na j’é mach un (Duminica 18 dë Stèmber 2016)



Ël tòch ëd la Bibia ch’i lesoma ancheuj a ven da la letra dl’apòstol Pàul a Timòt, la prima part dël capitol 2. A dis:
"Prima ‘d tut, it racomando ch’as fassa ‘d preghiere, d’orassion, ëd supliche e d’assion ëd grassie për d’ogni sòrt ëd gent, për ij rè e për tuti coj ch’a son ëstabilì coma d’autorità, afin ch’i podoma mné na vita chieta e seren-a, marcà da la divossion a Nosgnor e da l’onorevolëssa. Lolì a l’é bon e agreàbil a Nosgnor, nòst salvator, ch’a veul che d’ògni sòrt ëd gent a sia salvà e ch’a ven-a a la conossensa dla vrità. A-i é un Dé sol, e un sol Antërmediari an tra j’òm e Nosgnor, visadì l’òm Gesù Crist. A l’é Chiel ch’a l’ha pagà con soa vita ël pressi dël riscat për tuti confòrm a lòn ch’a l’é stàit testimonià a sò temp. I diso la vrità, i diso nen ël fàuss: i na son ëstait fàit predicator e apòstol, për mostré a tute le gent cost mëssagi ‘d fej e ‘d vrità. I veuj, donch, che tùit j’òm, a-i n’anfà nen andova, ch’a prego con ëd man sante alvà al cél, sensa ch’a sio anrabià o ch’a faso ‘d polémiche" (1 Timòt 2:1-8).
A l’é n’esortassion a la preghiera, a fé ‘d preghiere d’antërcession an favor d’ògni sòrt ëd gent. A cost riguard, armarché bin lòn ch’a dis l’apòstol al vers sinch: “A-i é un Dé sol, e un sol Antërmediari an tra j’òm e Nosgnor, visadì l’òm Gesù Crist. A l’é Chiel ch’a l’ha pagà con soa vita ël pressi dël riscat për tuti confòrm a lòn ch’a l’é stàit testimonià a sò temp”.

Costa diciarassion a stabiliss doe ròbe essensiaj. La prima: la preghiera a l’é da alvesse nen a na quaj divinità dël cél macassìa, ma a Nosgnor, ël Dé ver e viv, ch’a l’é un. La sconda: a-i è mach n’antërmediari ch’a peussa fene da pont an tra nojàutri e Nosgnor Dé, ch’a peussa butene an comunicassion, an relassion con Chiel, visadì Gesù Crist. A l’é Gesù ch’a l’ha arvelalo a j’òm tanme ch’a l’é e ch’a peul fene arsèive a soa presensa, ch’a peul feje rivé nòstre preghiere.

Probàbil ch’a-i sia gnun-e d’àutre diciarassion pì ‘d costa-sì ch’a rëscontro ancheuj tanta resistensa e fin-a d’oposission ghignonà. Costa diciarassion dla Paròla ‘d Nosgnor a l’é considerà da tanti “tròp ëstrèita”, intranzigenta, malgrassiosa. An efet i soma stàit anlagà ancheuj da la mira che vàire a sio lë stra ch’a pòrto al cél e che Nosgnor a sia nen ansì “strèit” da pretende ch’a s’abia da seguité na sola stra ch’a men-a a la salvëssa. Ëd diciarassion coma ste-sì a son vardà tanme d’assulà a le rèis dl’erbo dël pluralism e dël relativism. A l’é “la pretèisa” ëd na religion - lor a diso - a l’esclusività, a la privativa, e lòn i podoma nen acetelo.... L’apòstol a fortiss ambelessì quajcòsa ch’a l’é considerà bisòch e ghignonant. Nen vera?

Ëd sicur Pàul ambelessì a dà espression a gnun-a bisocarìa o ghignon. A veul mach armarché la vrità che Nosgnor Gesù Crist medésim a l’ha fortì quand ch’a l’ha dit: “Mi i son la via, e la vrità, e la vita; gnun a peul ven-e al Pare fòra che për mi” (Gioann 14:6). Pàul a fortiss - e lolì a l’é da pijesse an sël sério - che ‘l Crist a l’é ùnich, precis an lòn che chiel a l’é ‘l pont ch’a buta a comunicassion doe part ch’a son an contrast, an oposission l’un-a con l’àutra: Nosgnor Dé e le creature uman-e.

Për tuta la Bibia i trovoma d’antërmediari. Mosé, për esempi, a l’era l’antërmediari dla veja aleansa. A l’era chiel ch’a l’avìa la fonsion ëd rapresentansa dël pòpol d’Israel an soe relassion ëd lor con Nosgnor Dé, e chiel a l’era ‘l pòrta-vos ëd Nosgnor al pòpol. Ij profeta dël Testament Vej a l’avìo ‘dcò na fonsion d’antermediassion. A-i era ‘dcò ‘l Gran Sacerdòt ch’a fasìa da antërmediari: a parlava a Nosgnor an nòm dël pòpol. Fin-a ‘l rè d’Israel a fasìa da antërmediari; a l’era considerà ël rapresentant ëd Nosgnor anvers ël pòpol. A l’é për lòn che Nosgnor a lo rendìa responsabil ëd governé con giustissia conforma la lej del Testament Vej.

Përchè, antlora, Pàul ambelessì a scriv ch’a-i é mach un d’antërmediari an tra Nosgnor e l’òm? L’antërmediassion ëd Crist a l’é ùnica pròpi përchè ùnica a l’é soa përson-a. Ël Crist a l’é parèj ëd gnun d’àutri. Gesù Crist a l’é ‘l Dé-òm, visadì Nosgnor Dé ch’a l’é fasse òm. Sossì gnun d’àutro a l’ha mai pretendulo, mach Chiel. Për podèj realisé l’arconciliassion an tra Nosgnor e l’umanità, la sconda Person-a dla Trinità a l’avìa da esse unìa a la natura uman-a. A l’é parèj che Gesù, e gnun d’àutri, a l’ha tute le qualifiche, le qualità, për realisé l’arconciliassion - a l’é chiel ch’a rapresenta tute le doe part ëd manera përfeta: Nosgnor Dé e l’òm.
.
Quand che la gent am ciama: “Përchè Nosgnor a l’é stàit ansì strèit da dane mach un Salvator?”, i penso nen che cola-lì a sìa la domanda giusta da fesse. Al opòst, i dovrìo ciamè: “Përchè Nosgnor avrìa-lo da dene na manera për salvesse?”. An d’àutre paròle: Përché a l’ha nen condanane tuti për ij nòstri pecà, coma ch’i l’avrìo bin merità? Përchè Nosgnor, an Soa grassia, a l’ha dane un Antërmediari ch’a pijèissa nòst pòst, e chiel a l’ha pijasse ‘l giudissi che nojàutri i meritoma, e a l’ha dane la giustissia che dësasperà i l’oma da manca? Lòn ch’an fà stupì pì ‘d tut a l’é nen che chiel a l’abia nen fàit lòn an manera mùltipla, ma ch’a l’abia falo fin-a ant na sola manera! Përché lolì i l’avrio nen da spetess-lo.

Armarché coma Pàul, quand ch’a fortiss l’unissità ‘d Crist, a fortiss ëdcò l’unissità ‘d Nosgnor Dé: “A-i é un Dé sol”. Costa unissità ‘d Nosgnor a l’é diciarà daspërtut ant ël Testament Vej; ël prim comandament medésim a l’é ‘n comandament d’unissità: “It l’avras nen d’àutri dé ‘dnans a mi” (Surtìa 20:3).

A l’é parèj che l’Apòstol a gionta ansema costi doi fij. A-i é un Dé sol, e Dé a l’ha mach un Fieul, e ‘l Fieul a l’é l’antërmediari ùnich ant tra Nosgnor Dé e l’umanità.

Coma ch’i l’hai dila anans, a l’é motobin malfé për ëd gent ch’a l’é stàita fongà ant ël pluralism da aceté lolì, ma an sù col punt-lì a l’han da rusaté con Nosgnor Gesù Crist e con ij sò apòstoj, nen con mi… La Bibia a dà gnun-a speransa che ëd chërdent d’àutre religion a podran esse salvà sensa na fej përsonal an Gesù Crist. Coma ch’a disìa Pàul a Atene: “...contut che Nosgnor Dé a l’abia fàit a pòsta nen cas ai temp dla gnoransa, adèss a comanda a tùit, a fà nen andoa ch’a sio, ch’as pentisso” (At 17:30). La condission ambelessì a prevëd gnun-e alternative: a l’é universal. Ch’a piasa o ch’a piasa nen, la Paròla ‘d Nosgnor an ciama a fidesse ‘d tùt cheur a Gesù Crist, a-i é gnun-e d’àutre alternative. ...e fasoma nen ij furb disand che lolì a sarìa “na question d’antërpretassion” përché la Bibia a l’é bin ciàira ant lòn ch’a dis a sto riguard. ...e gnun rasonament sofìstich ch’a dëstòrz a pòsta lòn ch’a dis la Bibia për feje dì lòn ch’a pias a nojàutri. A sarìa nen onest. O tut o gnente.

A l’é probàbil che a tanti a-j piasa nen che mi i parlo ‘d sossì an dij termo ansì strèit. S’a l’é parèj, é-lo ch’iv rende cont përdabon ëd lòn ch’a sotantend buté an sl’istess livel Gesù Crist e ij fondator d’àutre religion? Ant un sens, a-i é gnun-a pì granda ofèisa anvers Gesù Crist che mensionelo con l’istess fià dacant a Maomet, për esempi. Se Crist a l’é lòn che chiel a dis ch’a l’é, gnun d’àutri a podrìa esse na stra ch’a pòrta a Nosgnor. Da pì, s’a l’é vera ch-a-i é dë stra diverse ch’a men-o a Nosgnor Dé, cola ‘d Crist a podrìa nen butesse an tra ‘d cole-lì, përchè a-i è gnun-a rason përchè un-a ‘d cole stra a diciara al mond che Chiel, Gesù, a l’é la sola stra ch’a pòrta a Nosgnor Dé. A l’avrìa gnun sens. Se peuj a sbalia la Scritura Santa ch’a lo fortiss, antlora fasomse da noi istess la religion ch’an piasa da pì, e pijomse la responsaabilità ‘d dëscontradì la sola sorgiss ch’i l’oma ch’an dëspiega lòn che Gesù Crist a l’ha dit e l’ha fàit. A tocarìa peuj a noi ëd dimostré coma ch’a l’è ch’i l’avrìo rason nojàutri e nen la Bibia e an sù che base, përchè mai i pretendoma ‘d savèjne da pì che lòn ch’a dis la Bibia.

A la finitiva: a-i é sèmper chi ch’a vorìa avèj rason contra tute le evidense, contra mijé d’agn ëd fej ebràica e cristian-a ch’a diso divers. Për lòn ch’a riguarda nojàutri, ij nòstri pè a son bin piantà an sù lòn ch’a dis la Bibia; i-j chërdoma. Che d’àutri a diso pura tut lòn ch’a veulo, ch’as na pijo l’arzigh, s’a l’han ëd col coragi!

Leture bìbliche dël lessionari - 18 dë Stèmber 2016 - Duminica apress Pancòsta ch'a fà 18

Geremìa 8:18-9:1Salm 79:1-91 Timòt 2:1-7Luca 16:1-13

Orassion: Nosgnor! Acòrdane ëd nen afanesse per le còse 'd cost mond, ma d'amé le còse dël cél; e bele ancheuj, ch'i soma piassà an tra 'd còse transitorie, ch'i podoma tense strèit a cole ch'a duro; për Gesù Crist, nòst Signor, ch'a viv e regna con Ti con lë Spirit Sant, un sol Dé, për ij sécoj dij sécolj. Amen.

Nessun commento:

Posta un commento