I lo savìe? A l’ha da rivé na sconda vira! (Duminica 29-11-2015)

An cost temp-sì, ël temp dl’Avent (visadì ‘l temp dla vnùa, an preparassion dla selebrassion ëd ël Natal), le leture bibliche dël lessionari a l’han për tema la vnùa ëd Gesù Crist, col ch’i fortissoma ch’a l’é ‘l Salvator dël mond, l’ùnich.

A l’é da s-ciairì (për coj ch’as na viso nen), che la fej cristian-a a parla ‘d doe vnùe dël Crist: la prima vòta a Betlem, nassù da na giovnëtta ch’as ciamava Marìa, e na sconda vira ant ij dì darié, chiel istess a l’avrà torna da rivé an person-a e ant la glòria pr’ ël giudissi dle creature uman-e. Sossì a l’é bin diciarà ant ël Credo.

A val la pen-a, antlora, ëd lese la part dël Credo ch’a parla ‘d Gesù: “I chërdoma ant un sol Signor Gesù Crist, unigènit Fieul ëd De, generà dal Pare prima dij tùit ij sècoj, lus da lus, Dé gènit da Dé gènit, generà nen fàit (nen creà), dl’istèssa sostansa dël Pare. A l’é stàit Chiel ël mojen dla creassion ëd tute le còse. Për nojàutri e për nòstra salvëssa a l’é calà giù dal cél, a l’è fasse carn për ël mojen dlë Spirit Sant e ‘d Marìa vèrgin; a l’é fasse n’òm e a l’é stàit butà ‘n cros për nojàutri ant ël temp ëd Pònsio Pilat; a l’ha patì; a l’é stàit sotrà e a l’é arsussità ël ters dì conforma le Scriture; a l’é montà su al cél, andoa a l’é setasse a la drita ‘d De; a l’ha torna (na sconda vira) da rivé an glòria për giudiché ij viv e ij mòrt, e sò regn a l’avrà mai na fin” [(Credo (Simbol nissén-costantinopolitan)]. Ch’a sarìa artornà, Gesù medésim a l’ha bin nunsialo vàire vòte.

Sto-sì a l’é ‘l contnù dël tòch dl’Evangeli ‘d Luca për costa Duminica.

L’artorn dël Fieul ëd l’òm. “E a-i sarà ‘d segn ant ël sol, ant la lun-a e ant le stèile, e ‘n tal afann ant le nassion che un a savrà pì nen còsa pensé dël gran breugg ch’a farà ‘l mar e dla violensa dle onde, ëd manera che la gent a sarà dël tut sburdìa për lòn ch’a sarà press a rivé an sla tèra, përchè fin-a le potense dël cél a saran socrolà, Antlora as vëdrà ‘l Fieul ëd l’òm ch’a riva an sna nivola con gran potensa e majestà. Ora, quand che tut sòn a comensrà a rivé, vardé ‘n su përchè vòstra liberassion as avzin-a”. Antlora Gesù a l’ha proponuje costa paràbola: “Vardé ‘l fié e tùit j’àutri erbo: Quand ch’a comenso a giché, i seve da voi istess, an vardand, che l’istà a l’é già vzin. L’istess, quand ch’i vëdreve ch’a riva tut lòn ch’i l’hai dive, arcordeve che ‘l regn ëd Nosgnor a l’é apress a rivé. An vrità iv diso che sta generassion a passerà nen che tute ste còse a sio rivà. Ël cél e la tèra a passeran, ma mie paròle a passeran nen. Vojàutri, donca, pijeve varda ch’ij vòst cheur a sio nen antërpì da lë smangiassade o da la bronzògna, o dai crussi dla vita, për tëmma che coj dì-lì av ciapo ‘d surprèisa; përchè a ciaprà parèj ëd na rej tùit j’abitant dla tèra. Vijé, donca, an pregand an minca ocasion, përchè ch’i sìe fàit degn ëd schivié tute cole còse ch’a deuvo rivé e përch’ i peusse presenteve sensa tëmma dëdnans al Fieul ëd l’òm” (Luca 21:25-36).

Le paròle ch’i l’oma lesùe, Gesù a l’ha dije ant l’ocasion che Chiel a fà la professìa dla distrussion dla sità  d Gerusalem, ëd sò Templ e dla dispersion dël pòpol d’Israel, ma a vardo motobin pì anans ëd lòn, fin-a a rivé ai dì darié, j’ùltim dì dë sto mond. Tùit j’uman (mi e vojàutri comprèis) i l’avroma da rende cont a Dé ‘d lòn ch’i l’oma fàit ëd nòstra vita conforma ai criteri moraj che Nosgnor a l’ha stabilì ant soa Lej arvelà. Ël Giudes dë sto giudissi a sarà pròpi Chiel, Gesù. S’a l’é parèj, e a sarà parèj, a l’é dla massima importansa la manera ch’i soma ancheuj an rapòrt con Chiel. A l’é nen na ròba da pijé sot gamba. Podeve arzighé che tut sossì a sìa mach “mitologìa” coma quajdun ëd sicur a pensa quand ch’a scota sòn?

N’àutra letura biblica dë sta Duminica a l’é na professìa ‘d Geremìa che pura a parla ‘d lòn: “A vnirà ‘l dì, a dis Nosgnor, che mi i farai pr’ Israel e për Giuda tute le bon-e còse ch’i l’hai promëtuje. An coj dì-lì e an col temp-lì, i farai seurte, da la dessendensa dël rè David, n’arbut ëd giustissia. A sarà chiel ch’a farà lòn ch’a l’é giust e drit për tut ël pais. An coj dì-lì Giuda a sarà salvà e Gerusalem a vivrà an sicurëssa, e la sità a sarà ciamà: “Nosgnor a l’é nòstra giustissia” (Geremìa 33:14-16).

Ant la tersa letura, da l’epìstola ai Tessalonicéis, l’apòstol Pàul a prega Nosgnor an sti tèrmin, ch’i podoma ‘dcò fé nòstri: “E che assion ëd grassie i l'om-ne nen da rende a Dé a càusa 'd voi, për tut ël piasì ch'i arsèivoma da voi dëdnans a nòst Dé? I pregoma 'd cheur, neuit e dì, ëd podèj torna vëd-ve për completé lòn ch'a manca a vòstra fej. Àor, ch'a peussa nòst Dé e Pare, e Nosgnor Gesù Crist, deurbe-ne la strà për andé da vojàutri, e 'l Signor av fassa chërse e abondé sèmper ëd pì l'amor ch'i l'eve l'un anvers j'àutri e anvers tùit, pròpi com' i l'oma anvers a vojàutri, për confermé vòstri cheur përch' a sio sensa rimpròcc an santità dëdnans a Dé, ch'a l'é nòst Pare, a la vënùa 'd Nosgnor Gesù Crist, an compagnìa 'd tùit ij Sò sant” (1 Tessalonicèis 1:9-13).

Terminoma antlora con doi preghiere. La prima a l’é dal Salm 25. Ambelessì l'autor a prega Dé për soa protession, guida e përdon e a conferma ch'a veul essje fedel e ch'a l'ha fiusa an Chiel. “Ò Signor, con mia preghiera i ven-o dë 'dnans a Ti. Ò mè Dé, i l'hai fiusa 'n Ti, lass-me nen esse umilià, lassa nen ch'ij mè nemis as arlegro 'd mia dëròta. Gnun ch'as confida 'n Ti a sarà mai svërgognà, m' a saran ësvergognà coj ch'a monto 'd trapole për fé drocheje 'ndrintra d'àutri. Fa che mi i conòssa, Signor, col ch'a l'é 'l giust senté; mostrame la strà ch'i l'hai da seguité. Menme an toa vrità e mostrame, përché Ti 't ses ël Dé ch'am salva. A-i é mai 'n moment sol ch'i buta nen mia speransa 'n Ti. Dësmentiete nen, ò Signor, d'esse compassionèivol e fedel, përché ti 't ses sèmper stàit parèj. Dësmentiete pitòst dij pecà ch'i l'hai fàit quand ch'i j'era giovo. Arcòrdëte 'd mi për tò amor, për toa bontà, ò Signor. Ël Signor a l'é bon e a fà lòn ch'a l'é giust, Chiel a mostra 'l senté giust ai pecator. A 'ncamin-a j'ùmil a fé lòn ch'a l'é giust e a-j mostra la strà ch'a l'han da ciapé”.

Nòstra orassion: Dé Tut-potent, dane la grassia 'd campé via j'euvre dël top e 'd butene adòss l'armura dla lus, adess an cost temp ëd costa vita mortal che Nosgnor Gesù Crist a l'é vnùje për visitene an grand' umiltà; che ant ël dì darié, quand cha 'rtornerà an soa majestà gloriosa për giudiché ij viv e ij mòrt, nojàutri i peussa arsussité a la vita inmortal; për col-lì ch'a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmper. Amen.

29 Novèmber 2015 - Prima Duminica d'Advent - Leture bìbliche dël lessionari: Geremia 33 (14-16); Salm 25 (1-9); 1 Tessalonicéis 3 (9-13); Luca 21 (25-36)

Un rè, ma nen tanme coj dë sto mond! (Duminica 22/11/2015)

Ël calendari dla liturgia cristian-a a selebra sta Duminica la festa dël Crist Rè. Tre a son ij titoj, j’atribussion prinsipaj, che la teologìa cristian-a a dà a Gesù ‘d Nazareth, coj ‘d profeta, ëd sacerdòt e ‘d rè. Sossì a podrìa disse na ròba drola, përchè Gesù, coma ch’a l’era antlora ant soa vita, a l’é mai disse o dasse a vëdde parèj. A l’era nen l’istess che ‘d profeta coma ch’a-j conossìo antlora o a s’antend ancheuj. A l’era nen un sacerdòt o un rapresentant ëd n’istitussion religiosa, e a l’era nen un rè. Vera, a l’era n’òm ëstrasordinari, ma n’òm sempi, ëd mincadì. La tradission a mostra ch’a l’era un minusié. Com é-lo antlora che ij cristian a diso ch’a fussa ‘n rè e ch’a l’é sò rè? As ocupava nen ëd polìtica, a l’era nen cap ëd n’armada e a l’avìa gnun-e intension ëd dventelo. Na vòta, quand che la gent a l’era vnùa da chiel e a lo cissava ch’a dventèissa sò rè (përchè tant a lo apresiavo ch’a disìo che chiel a l’era l’ùnich ch’a fussa stàit degn ëd guidé na nassion) chiel a l’é scapass-ne vìa! Quand ch’ij sò nemis a l’han rabastalo dëdnans al governator roman Pilat, ant la speransa ch’a lo condanèissa a mòrt, Pilat a l’ha ciamaje: “Ses-to 'l rè dij Giudé?". Gesù a l’ha rëspondù: “As podrìa disse parèj, ma “Mè regn a l'é nen dë sto mond; se mè regn a fussa dë sto mond, mia gent a sarìa batusse” për s-ciancheme da toe man. Costa-sì a l’é la ciav për comprende së rébus: Gesù a l’é nen un rè coma ch’a-i na son an ësto mond, l’istess che chiel a l’é nen un profeta o un sacerdòt coma coj ëd sto mond corompù dal pecà. Gesù a l’é ùnich. ël pì grand, ël pì degn d’ess-lo, ël rè pr’ ecelensa, ël profeta pr’ ecelensa, ël sacerdòt pr’ ecelensa: a j’é gnun d’àutri ch’a sìa o ch’a peussa esse tanme chiel. Ij cristian a l’ancoròno sò Rè, sò Signor: “ël Rè dij rè, e ‘l Signor dij signor”. I na voloma nen d’àutri! Sossì a l’é lòn ch’ i soma anvità a dëscheuvre ant le leture bìbliche dë sta Duminica. Cola dl’evangel an parla ‘d sò rëscontr con ël governator roman Pilat, e cole dal Testament Vej an parlo dl’antich rè David, ch’a l’é la prefigurassion ëd Gesù. Lesumje.

"Pilat, donca, a l'é tornà intrà ant ël pretòri, a l'é fasse porté Gesù e a l'ha dije: "Ses-to 'l rè dij Giudé?". Gesù a l'ha rësponduje: "Lòn ch'it më ciames, é-lo ch'a seurt da ti medésim o é-lo dj'àutri ch'it l'han ditlo 'd mi?". Pilat a-j rëspond: "Son-ne fòrsi n'ebreo mi? A l'é toa nassion e ij prinsipaj sacerdòt ch'a l'han mnate da mi. Còsa l'has-to fàit?". Gesù a-j rëspond: "Mè regn a l'é nen dë sto mond; se mè regn a fussa dë sto mond, mia gent a sarìa batusse përch' i fussa nen dàit ant le man dij Giudé. Contut, mè regn a l'é nen ëd giù dassì". Antlora Pilat a l'ha dije: "Ses-to donca 'n rè?". Gesù a-j dis: "It ses ti ch'it dise ch' i son un rè. Rende testimoniansa a la vrità: a l'é për lòn ch'i son nassù, a l'é për lòn ch'i son vnù al mond. Tuti coj ch'a stan da la part ëd la vrità a 'rconòsso che lòn ch'i diso a l'é ver" [Gioann 18 (33-37)].

"Mi, Gioann, a le set cese ch'a son an Asia: grassia a vojàutri e pas da part ëd De - che a l'é, che a l'era e che a ven - da part dij set ëspirit che stan danans a Sò Tròno e da part ëd Gesù Crist, che a l'é ël testimòni fedel, ël prìm arsussità dai mòrt, ël Re dij re dla tera. Chiel che an veul bìn e a l'ha liberane con sò sangh, dai nòstri pecà, e che a l'ha fàit ëd noiàutri un regn ëd sacerdòt, al servissi 'd De, sò pare. A chiel sia la glòria e la potenza ant ij seécolj dij sécoj. Amen. Vardé! A ven an sle nìvole, e tuti a lo vëdran, ëdcò coj che a l'han massalo: e tuti ij pòpoj ëd la tèra as sentiran an colpa. Sì, parej! Amen. "Mi i son l'Alfa e l'Omega, ël prim e l'ùltim", a dìs Nosgnor-De, "i son Col che a l'é, che a l'era e che a ven, ël Tut Potent!" [Arvelassion 1 (4-8)].

J’ùltime paròle ‘d David. "Coste-sì a son j’ùltime paròle ‘d David. “Oràcol ëd David, fieul ëd Jessé, òracol ëd l’òm elevà al gré pì àut, che ‘l Dé ‘d Giacòb a l’ha consacralo e ch’a l’é ‘l compositor dij salm che Israel tant a-j pias ëd canté. A l’é lë Spirit ëd Nosgnor ch’a parla an mi; soe paròle a seurto da mia boca. A l’ha dilo ‘l Dé d’Israel, la Ròca d’Israel ch’a l’ha parlame: “Se col ch’a governa a l’é giust, s’a governa con timor ëd Dé, antlora col-lì a sarà luminos com ij ragg dël sol ch’a së spantio a l’alba, coma na matin sensa nivole, coma col ësplendrior che, passà la pieuva, a fà chërse l’erba dla tèra. Nosgnor a l’ha sernù mi e mia famija parèj ch’a vnissa na dinastia. A l’ha siglà con mi n’aleansa eterna. L’acòrd ch’a conten a l’é rangià e garantì precis: a sicura mia stabilità e ‘l bon ésit ëd lòn ch’i buto man ëd fé. Coj ch’a rispeto nen Nosgnor, nopà, a son tanme ‘d card servaj ch’as campo vìa: për motiv ëd soe spin-e a j’é gnun ch’a-j toca con le man. A venta dovré n’utiss ëd fer për tajeje, peuj a ven-o dël tut brusà dal feu”" [2 Samuel 23 (1-7)].

Salm 132. Lë scritor a ‘rciama a la ment ëd Nosgnor la devossion ëd David e soe promësse riguard a la dinastia ‘d David e ‘d Gerusalem. "Càntich dij pelerin ch’a monto a Gerusalem. "Arcòrd-te, ò Signor, ëd David e ‘d tut lòn ch’a l’ha patì. Al Signor chiel a l’ha fàit un giurament, na promëssa al Potent d’Israel: “A la sosta ‘d mia ca mi i intrerai pa, ant ël mè let im cogiarai nen pr’ arposé,  nì ij mè euj i sarerai për deurme, fin a tant ch’i treuva un leugh për fabriché na ca për Nosgnor, un santuari pr’ ël Potent d’Israel”. I l’oma savù che l’Èrca a l’era a Efrata, peui i l’oma trovala ant la pian-a ‘d Jàar. Introma, donca, al santuari ‘d Nosgnor, prostërnom-ne dëdnans al taburet dij sò pé. Àuss-te, ò Signor, e intra ‘nt ël leugh ëd tò arpòs, ansema a l’Èrca, segn ëd tò podèj. Che ij tò sacerdòt a sio arvestì ‘d salvëssa, ij tò sërvent fedej ch’a canto ‘d gòj. Pr’ amor ëd David, tò sërvent, arfusa nen ël rè ch’it l’has sernù. Nosgnor a l’ha fàit un giurament a David con na promëssa ch’a sarà mai pì artratà: “An sù tò tròno i butrai un dij tò dessendent. Se ij tò dessendent a rispeto ij termo ‘d mia aleansa, e le prescrission ch’ i-j mostrerai, antlora toa dinastìa a chiterà mai”.  Përché Nosgnor a l’ha sernù Gerusalem, a l’ha volùa për soa ca. “Sto-sì a l’é ‘l leugh dël mè arpòs për sèmper”, a l’ha dit, “am pias pròpi sta sità, i l’hai pijala për mia residensa. Mia benedission a sarà semper dzura chila e i la rendrai an fior. Ij sò pòver a mangeran fin-a ch’a na veulo. I vestirai ij sò sacerdòt ëd giustissia, e ij sò sërvent fedej a canteran ëd gòj. Belelà i farai chërse ‘l podèj ëd David; col ch’i l’hai consacrà a sarà na lus për mè pòpol. I vestirai d’onta ij sò nemis, ma chiel a sarà ‘n rè glorios" (Salm 132).

Orassion: Nosgnor, ch'it ses tut-potent e etern, tò volèj a l'é 'd ristabilì tute le còse an tò Fieul bin-amà, ël Rè dij rè e 'l Signor dij signor: acòrdane, an toa misericòrdia, che ij pòpoj ëd la tèra, separà e rendù s-ciav dal pecà, a peudo esse liberà e portà ansema sota tò domini 'd grassia; ch'a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un so, Dé, ora e për sèmper. Amen.

Leture bìbliche dël lessionari - 22 Novèmber 2015 - ùltima Duminica dòp Pancosta - Crist ël Rè [2 Samuel 23 (1-7); Salm 132 (1-13); Arvelassion 1 (4-8); Gioann 18 (33-37)]. Predicassion an italian: Sette verità da considerare.

Nosgnor a manten tute soe promësse (Duminica 15/11/2015).

Tant temp fà, a Gerusalem, ël pòpol d'Israel, ël pòpol sernù da Dé [che nojàutri cristian i soma stane entà] a l'avìa un templ magnifìch. A l'era stàit fabricà për dé glòria e onor al Dé ver e viv, Nosgnor. A na j'ero orgolios, ma Gesù, a cola gent, a-j dis:  "A-i na resterà nen pera an su pera! Tut a sarà spianà!". Cole paròle a l'avìo scandolisaje, ma a l'é pròpi lòn ch'a l'é capità: Gesù a l'avìa rason! Bele ant ël dì d'ancheuj ant la spianà dov a-i j'era col templ a j'é na moschéa, ël leugh sacrà 'd na fàussa religion. Contut, col templ e ij sacrifissi ch'as fasìo, a l'avìa terminà soa funsion: cola 'd prefiguré l'oevra redentriss dël Messia, Gesù Crist. Adess i l'oma pì da manca d'un templ e 'd sacrifissi: tut a l'é compisse an Gesù Crist. I l'oma da tense s-ciass, sensa esitassion, a Chiel, përchè Nosgnor a compiss fedel tute soe promësse. Ant l'istess temp i l'oma da fé atension a j'avertiment che Gesù an dà e piene guarda dai fàuss Crist, da le fausse professie e da le fàusse religion e ij so "profeta". Tut sossì a l'é 'l giuss dle leture bibliche për sa Duminica: la professia 'd Gesù riguard a la distrussion dël templ, un tòch da la litra a j'Ebreo, e peui, dal Testament Vej la testimoniansa d'Anna, mare dël profeta Samuel, che Nosgnor përdabon a compiss fedel tute soe promësse e che soa Paròla a l'é vrità, l'ùnica. Lesomje. A la fin i faroma nòstra la preghiera medésima d'Anna.

Check this out on Chirbit

La distrussion dël Templ. "Antramentre ch'a seurtiva da le cort dël Templ, un dij Sò dissèpoj a l'ha dije: "Magìster, varda mach che 'd pere e che 'd fabriche!". E Gesù a l'ha risponduje: "Vëddes-to cole gran' fabriche? A-i na resterà nen pera an su pera! Tut a sarà spianà!". Antlora, antant ch'a l'era setà an sël Mont ëd j'Uliv, ch'a sta 'n facia al Templ, Pé, Giaco, Gioan e Andrea a l'han ciamaje an privà:  "Dis-ne 'n po': quand ch'a l'é che cole còse a rivran, e che segn a-i sarà për fene savèj che cole còse a son a brus ëd compisse?". Antlora Gesù a l'é butasse a dije: "Pijé guarda che gnun av dëstrada, përchè a mè nòm a vniran diversi ch'a diran: "A l'é mi ch'i son ël Crist" e a 'mbrojeran nen pòchi. Àor, quand ch'i sentreve parlé 'd guère e 'd mnasse 'd guèra, na sie nen sbaruvà, përchè a venta che ste còse a rivo, ma a sarà ancora nen la fin. Na nassion as levërà contra n'àutra nassion, e 'n regn contra n'àutr regn; e a-i sarà 'd teremòt un po' da sì e un po' da là e 'd famin-e. Tut sòn a sarà mach ël comensament dël mal dël part" [March 13 (1-8)].

Na neuva época. "Tùit ij sacerdòt a ufìssio minca dì e a smon-o vàire vòte ij medésim sacrifissi, ma sti-sì a peulo mai levé përdabon ij pecà.  Ma Gesù Crist, nòst Gran Sacerdòt, apress d’avèj smonù n’ùnich sacrifissi pr’ ij pëcà, a l’é assetasse për sèmper a la drita ‘d Nosgnor. Ambelelà chiel a speta fin che ij sò nemis a sio umilià e renduje tanme ‘n taburet pr’ ij sò pé.  Con cola ùnica oblassion chiel a l’ha portà për sèmper a la pienëssa coj che ora a son santificà. [...] Fin-a lë Spirit Sant a na dà soa testimoniansa, përchè chiel a dis:  “Costa-sì a l’é l’Aleansa ch’ i farai con mè pòpol dòp ëd col dì-lì”, a dis Nosgnor, “I butrai mie lej ant ij sò cheur e i jë scrivrai ant sò interior”. Peui a gionta: “I m’arcordrai pì nen dij sò pecà nè ‘d soe colpe”. Ora, quand che ‘l përdon a l’é stàit acordà, a-i é pì nen da manca ‘d smon-e ‘d sacrifissi. [...] Donca, car ij mè frer e seur, ora i l’oma pien-a libertà d’intré ant ël Tabernacol, ël leugh pì sant dël cél, grassie al sangh dël sacrifissi ‘d Crist medésim. Chiel a l’ha inaugurà për nojàutri na stra neuva, cola ch’a pòrta a la vita dëdlà dël tendon ch’a n’ampedìa l’intrada ant ël leugh santìssim, l’é a dì, travers soa carn. E dàit ch’ì l’oma un Gran Sacerdòt ch’a sta dzura la ca ‘d Nosgnor,  avzinomsje con cheur sincer e pien-a fiusa, da già che nòstre cossiense colpèivol a son ëstàite netià con ël sangh medésim ëd Crist e ij nòstri còrp con l’eva ch’a purifica. Tenomse s-ciass, sensa esitassion, a la speransa ch’i professoma, përchè Nosgnor a compiss fedel tute soe promësse. Pensoma a ‘d manere sèmper neuve ëd cissene j’un j’àutri a l’amor da bon frej e a fé d’euvre bon-e. Chitoma nen ëd pijé part a nòstre adunanse, coma quejdun a l’é già costumasse a fé, ma ansigomse j’un j’àutri, dzurtut ora ch’ ël dì darié a l’é avzinasse" [Ebreo 10 (11-14; 15-18; 19-25)].

Preghiera e promëssa d’Anna.  "Na vòta, apress un disné sacrà a Silo, Anna a l’é aussasse e a l’é andass-ne a preghé al santuari. Eli, ël sacerdòt, as na stava setà an s’un taborèt a l’intrada dël santuari. Anna, pien-a d’amarëssa, an piorand dësconsolà, a pregava Nosgnor. E a l’ha faje na promëssa, costa-sì: “Signor ëd l’univers, se Ti ‘t compiasras ‘d vardé a mia aflission, d’arcordete ‘d toa serventa, e ‘d deme ‘n fieul, antlora col fieul-lì i tlo consacrerai, ò Signor, për tuta soa vita e, coma ‘n segn ëd soa consacrassion, ij sò cavèj a saran mai tajà”. Antant che chila a pregava Nosgnor con insistensa, Eli a la vardava. Anna a parlava an sò cheur; a movìa ij làver, ma as podìa nen sente lòn ch’a disìa. Eli, donca, a pensava che Anna a fussa cioca. Parèj, a l’ha dije: “A më smija ch’a sia pròpri nen ël cas ëd ven-e ambelessì, cioca coma ch’it ses! Va a deurme e smaltiss prima ël vin ch’it l’has an còrp!”.  Ma Anna a l’ha rësponduje: “Ò nò, monsù. I son na fomna tribulà. I l’hai beivune pa d‘ vin o quejcòsa ‘d pì fòrt, ma i son motobin demoralisà: i dovertava mè cheur a Nosgnor e a-j fasìa savèj tùit ij mè sagrin. Pensa nen ch’i sìa na fomna da pòch! I m’esprimìa parèj përchè i son tant sagrinà e dëscoragià. Antlora Eli a l’ha dije: “Vatne an pas e che ‘l Dé d’Israel at acòrda lòn ch’it l’has ciamaje!”.  “Ò grassie, monsù!”, Anna a l’ha sclamà. Antlora chila a l’é andass-ne e a l’ha comensà torna a mangé e a smijava pì nen cola ch’a l’era anans". L’indoman, la famija antrega a l’é levasse ‘d bonora e a son andàit a adoré Nosgnor ancora na vòta. Peuj a son artornà a soa ca, a Rama. Quand che Elcana a l’é unisse a soa fomna, Nosgnor a l’é arcordasse ‘d chila. A sò temp Anna a l’ha butà al mond a ‘n fieul. A l’ha ciamalo Samuel, përchè a l’é ‘n nòm ch’a veul dì: “I l’hai ciamalo a Nosgnor” [1 Samuel 1:9-20)].

Cantich d’Anna.  Apress ëd lòn Anna a l’ha pregà parèj:  “Mè cheur a s’arlegra ant ël Signor! Nosgnor a l’ha rendume fòrta. Adess i sai lòn ch’i l’hai da dije ai mè nemis. I son contenta përchè Nosgnor a l’ha salvame.  A-i é gnun ch’a sìa sant tanme Nosgnor! Gnun a l’é Dé fòra che Chiel. Dì pì nen csì tante paròle d’arogansa; ch’a seurto pì nen da vòstra boca d’insolense! Nosgnor a sa bin lòn ch’i l’eve fàit, a sarà Chiel ël giudes ëd vòstre assion!  L’arch ëd coj ch’as chërdìo fòrt a l’é s-ciapasse, e coj che anans a s’antrapavo, a son vnì fòrt. Coj ch’ anans a l’avìo la pansa pien-a, adess a patìsso la fam, e coj ch’a meuirìo ‘d fam adess a son sodisfàit. La fomna ch’a l’era stéril adess a l’ha set fieuj, e cola ch’ anans a l’avìa tante masnà, adess a ven màire.  A l’é Nosgnor ch’a fà vive o ch’a fà meuire; ch'a fà calé giù j’un ant ël pais dij mòrt, e d’àutri a-j na tira fòra. A l’é Nosgnor ch’a dà povertà o richëssa, ch’a tira giù e ch’a tira sù.  A tira sù ij pover da la póer e ij bzognos da la dëscàira dla mnìs. Peui a-j fà setesse an tra ij prinsi, e a-j buta ant ij pòst d’onor. A l’é Nosgnor ch’a ten sù le fondamente dla tèra e ansima a l’ha sistemaje ‘l mond.  Chiel a guernarà ij sò fedej, ma coj ch’a son gram chiel a-j fà sparì ant ël top. Coj ch’as fido mach ëd soe fòrse a podran nen avèj dij bon ésit. Coj ch’a combato contra Nosgnor a saran fàit a tòch. Chiel a tron-a dà l’àut dij céj; a giùdica ‘l mond da ‘n cap a l’àutr e a acòrda la vitòria a Sò rè a àussa la front ëd col ch’a l’ha consacrà con d’oeli” [1 Samuel 2 (1-10)].

Preghiera. Benedì Signor, ch'it l'has fàit che tute le Scriture sante a fusso scrivùe për nòstra istrussion: Acòrda ch'i jë scoto, leso, marco, amprendo, e digerisso ant l'interior; che noi i ambrassoma e is ten-o sciass a la speransa benedìa dla vita eterna, ch'it l'has dane an nòstr Salvator Gesù Crist; ch'a viv e regna con ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, për sèmper e sèmper. Amen.

Leture bìbliche dël lessionari - 15 ëd November 2015 - Duminica dòp Pancòsta ch'a fà vintesinch

1 Samuel 1 (4-20); 1 Samuel 2 (1-10); Ebreo 10 (11-14; 15-18; 19-25); March 13 (1-8). Predicassion an italian: "Dalla tomba della depressione alla gioia".

Aparense e sostansa (leture për Duminica 8 ëd novèmber)

Na religion ëd le fòrme, dj'aparense, ch'a l'é mach na mascra për fesse bej dëdnans a la gent, n'utiss për realisé 'd vantagi, ëd podèj, dij profit ëd quej sòrta a val nen. Cola-lì a l'é na religion fàussa e coj ch'a l'ha pràtico a vagneran mach na condana pì granda quand ch'a-i sarà 'l giudissi darié, përchè Nosgnor as peul nen gabesse. Gesù, ant ël tòch ëd l'Evangel ch'i lesoma sta Duminica, dal vangeli scond March, a diciara Sò giudissi 'd condan-a për la religion fàussa con d'esempi precis ëd lòn ch'a vëdìa an gir già ant ij sò temp, ma a làuda la religion dël cheur, cola ch'a l'avia vëddù ant la fej e la dedicassion a Nosgnor ëd na pòvra vìdoa. Lë scont tòch dla Bibia a ven da l'epìstola a j'Ebreu, dont i vëddoma la diferensa ch'a-i é ant tra ij rituaj dël tempi 'd Gerusalem e "la sostansa" ëd lòn ch'a l'ha fàit ël Crist, quand ch'a l'ha smonù soa vita antrega an sacrifissi për vanié 'l përdon pr' ij pecà 'd coj cha j'aperten-o. N'esempi ëd dedicassion al Dé ver e vid d'Israel a l'é, peui, col ëd Ruth, ch'i vëddoma ant la letura dal Testament vej. Per la conclusion a-i é le paròle dël Salm 127. An col salm sapiensial, l'autor a mostra che as peul nen trovesse sicurëssa ant jë sfòrs ch'i fasoma, përchè a l'é mach Nosgnor ch'an dà stabilità e sicurëssa. 

Dj’acuse contra ij magister ëd la Lej. "Gesù, an soa dotrin-a, a disìa: “Pijeve varda dij magister ëd la Lej, ch’a pijo piasì dë spassëggé con ëd veste longhe, ch’a-j piaso j’inchin ch’a-j fan ant ij mercà, le prime cadreghe ant le sinagòghe, e ij prim pòst ant ij festin. Contut, a son lor ch’a s’angorgiono ‘d pianta dij beni dle vidoe e peuj a fan mostra d’esse tant religios an fasend ëd longhe orassion an pùblich. I peude sté sicur ch’a saran giudicà con pì grand rigur che j’àutri”. Gesù, essendse astà visavì dla bùssola dle limòsne, a vardava coma la gent a-i butava ‘ndrinta dë dné. Tanti, ch’a j’ero sgnor, a-i na butavo motobin. Peui a l’é rivaje na pòvra vidoa ch’a l’ha butaje mach doe pcite monede ‘d ram. Gsù a l’ha ciamà ij sò dissépoj e a l’ha dije: “In vrità iv diso che cola pòvra vidoa a l’ha butà ant la bùssola ëd pì che tuti j’àutri. Përchè tùit a l’han butaje 'd lòn ch’a-j vansava, ma sta-sì a l’ha donà tut lòn ch’a l’avìa për vive”  [March 12 (38-44)].

L'intrada dël Crist a la presensa 'd Nosgnor. "Crist a l'é nen intra ant un santuari fàit con ëd man uman-e - ch'a l'é na còpia dël ver santuari - ma ant ël cél istess, e ora chiel as presenta dëdnans a Dé për antërcede a pro 'd nojàutri. Ël gran sacerdòt a intra minca n'ann ant ël santuari con ëd sangh ch'a l'é nen ël sò. Ël Crist, a l'opòst, a l'ha nen da ufrisse an sacrifissi vàire vòte; s'a fussa parèj chiel a l'avrìa avù da manca 'd patì vàire vòte da la creassion dël mond. Contut adess, ch'i soma a la fin dij temp, chiel a l'ha manifestasse na vòta për sèmper, për dëscancelé ij pecà pr' ël mojen dël sacrifissi 'd chiel istess. A j'uman a toca 'd meuire na vòta sola, e apress la mòrt a l'han da passé pr' ël giudissi; parèj ël Crist a l'é mòrt na vira për sèmper coma 'n sacrifissi për gavé ij pecà 'd motobin ëd gent. Chiel a vnirà na sconda vira, nen për motiv dij pecà, ma për salvé coj ch'a vëddo nen l'ora ch'a riva" [Ebreo 9 (24-28)].

"Un dì, Noemi, soa madòna, a l'ha dije: "Cara la mia fija, venta nen che mi it serca na sistemassion, parei ch'it sie contenta? E bin! Boz, ch'it ses stàita darera a soe sërvente, l'é-lo nen nòst parent? Varda, costa neuit a seurtrà a ventilé l'òrdi an sl'èira. Donca, lavte e date 'l përfum, but-te tò mantel e cala ant l'èira, ma fate nen arconòsse da chiel anans che chiel a l'abia finì 'd mangè e bèive. Quand ch'andrà a deurme, varda 'l leugh dova chiel a deurm; peui va, àussa la coverta da la part dij pé e cogg-te ambelelì; at dirà chiel lòn ch'it l'avras da fé". Ruth a l'ha rësponduje: "I farai coma ch'it dise" [... ] Peui Boz a l'ha pijàit Ruth ch'a l'é dventà soa fomna. Chiel a l'é andàit anvers a chila, e Nosgnor a l'ha conceduje 'd concepì e chila ha l'ha partorije un fieul. E anlora le fomne a disìo a Noemi: "Ch'a sia benedì Nosgnor, che ancheuj a l'ha pa fate manché queicadun ch'a dësangagèissa. Che sò nòm a sia proclamà an Israel! Chiel a sarà un consolator për ti e 'l sostegn ëd toa veciaja, përchè a l'ha për mare toa nòra ch'at veul bin, e che për ti a val pì che set fieuj". E Noemi, pijàita la masnà e l'é butass-la an fàuda, e a l'ha fajle da bàila. E j'avzin-e a l'han dije: "A l'é naje 'n fieul a Noemi". E chila a l'ha ciamalo Obed. Chiel a l'é stàit ël pare 'd Jesse, pare 'd David" [Ruth 3 (1-5); 4 (13-17)].

Salm 127 - "Càntich dij pelerinagi ch'as arfà a Salomon. S'a l'é nen Nosgnor ch'a fabrica la ca, a serv pròpi a gnente ch' ij fabricant as dago tant da fé. S'a l'é nen Nosgnor ch'a guerna la sità, a serv pròpi a gnente che le guardie a vijo. A serv pròpi a nen ch'is levoma a la matin bonora e ch'i andoma tard a deurme për mangé 'd pan vagnà penos: fin-a quand ch'i deurmoma, a l'é Nosgnor ch'a lo dà a coj ch'a son dij sò amis. Ëd fieuj a son l'ardità che Nosgnor an dà; avèj ëd dessendent a l'é la mej arcompensa; i fieuj ch'an son nassù quand ch'i j'ero giovo a son tanme le flecie an man d'un guerié. Beà col-lì ch'a n'ha 'l feuder pien! S'a discut ant la piassa con l'aversari a l'avrà nen d'artiresse con onta" [Salm 127].

Preghiera - O Dé, Tò Fieul a l'é vnùit ant ël mond për dësblé j'euvre dël diav e për rend-ne fieuj ëd Dé e d'ardité dla vita eterna. Acòrdane che nojàutri, fòrt ëd ësta speransa, i podoma purifiché nòstra vita a l'imagine 'd Soa purëssa, parèj che, quand ch'a 'tornerà con gran podèj e glòria, i peussa esse rendù tanme chiel an sò regn etern e glorios; andoa Chiel a viv e regna con ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, për sèmper e sèmper. Amen.

Leture bìbliche dël lessionari  - 8 ëd November 2015 - Duminica dòp Pancòsta ch'a fà vintequatr: Ruth 3 (1-5); 4 (13-17); Salm 127; Ebreo 9 (24-28); March 12 (38-44).  Predicassion an Italian: "Colui che toglie il peccato del mondo".