Un rè, ma nen tanme coj dë sto mond! (Duminica 22/11/2015)

Ël calendari dla liturgia cristian-a a selebra sta Duminica la festa dël Crist Rè. Tre a son ij titoj, j’atribussion prinsipaj, che la teologìa cristian-a a dà a Gesù ‘d Nazareth, coj ‘d profeta, ëd sacerdòt e ‘d rè. Sossì a podrìa disse na ròba drola, përchè Gesù, coma ch’a l’era antlora ant soa vita, a l’é mai disse o dasse a vëdde parèj. A l’era nen l’istess che ‘d profeta coma ch’a-j conossìo antlora o a s’antend ancheuj. A l’era nen un sacerdòt o un rapresentant ëd n’istitussion religiosa, e a l’era nen un rè. Vera, a l’era n’òm ëstrasordinari, ma n’òm sempi, ëd mincadì. La tradission a mostra ch’a l’era un minusié. Com é-lo antlora che ij cristian a diso ch’a fussa ‘n rè e ch’a l’é sò rè? As ocupava nen ëd polìtica, a l’era nen cap ëd n’armada e a l’avìa gnun-e intension ëd dventelo. Na vòta, quand che la gent a l’era vnùa da chiel e a lo cissava ch’a dventèissa sò rè (përchè tant a lo apresiavo ch’a disìo che chiel a l’era l’ùnich ch’a fussa stàit degn ëd guidé na nassion) chiel a l’é scapass-ne vìa! Quand ch’ij sò nemis a l’han rabastalo dëdnans al governator roman Pilat, ant la speransa ch’a lo condanèissa a mòrt, Pilat a l’ha ciamaje: “Ses-to 'l rè dij Giudé?". Gesù a l’ha rëspondù: “As podrìa disse parèj, ma “Mè regn a l'é nen dë sto mond; se mè regn a fussa dë sto mond, mia gent a sarìa batusse” për s-ciancheme da toe man. Costa-sì a l’é la ciav për comprende së rébus: Gesù a l’é nen un rè coma ch’a-i na son an ësto mond, l’istess che chiel a l’é nen un profeta o un sacerdòt coma coj ëd sto mond corompù dal pecà. Gesù a l’é ùnich. ël pì grand, ël pì degn d’ess-lo, ël rè pr’ ecelensa, ël profeta pr’ ecelensa, ël sacerdòt pr’ ecelensa: a j’é gnun d’àutri ch’a sìa o ch’a peussa esse tanme chiel. Ij cristian a l’ancoròno sò Rè, sò Signor: “ël Rè dij rè, e ‘l Signor dij signor”. I na voloma nen d’àutri! Sossì a l’é lòn ch’ i soma anvità a dëscheuvre ant le leture bìbliche dë sta Duminica. Cola dl’evangel an parla ‘d sò rëscontr con ël governator roman Pilat, e cole dal Testament Vej an parlo dl’antich rè David, ch’a l’é la prefigurassion ëd Gesù. Lesumje.

"Pilat, donca, a l'é tornà intrà ant ël pretòri, a l'é fasse porté Gesù e a l'ha dije: "Ses-to 'l rè dij Giudé?". Gesù a l'ha rësponduje: "Lòn ch'it më ciames, é-lo ch'a seurt da ti medésim o é-lo dj'àutri ch'it l'han ditlo 'd mi?". Pilat a-j rëspond: "Son-ne fòrsi n'ebreo mi? A l'é toa nassion e ij prinsipaj sacerdòt ch'a l'han mnate da mi. Còsa l'has-to fàit?". Gesù a-j rëspond: "Mè regn a l'é nen dë sto mond; se mè regn a fussa dë sto mond, mia gent a sarìa batusse përch' i fussa nen dàit ant le man dij Giudé. Contut, mè regn a l'é nen ëd giù dassì". Antlora Pilat a l'ha dije: "Ses-to donca 'n rè?". Gesù a-j dis: "It ses ti ch'it dise ch' i son un rè. Rende testimoniansa a la vrità: a l'é për lòn ch'i son nassù, a l'é për lòn ch'i son vnù al mond. Tuti coj ch'a stan da la part ëd la vrità a 'rconòsso che lòn ch'i diso a l'é ver" [Gioann 18 (33-37)].

"Mi, Gioann, a le set cese ch'a son an Asia: grassia a vojàutri e pas da part ëd De - che a l'é, che a l'era e che a ven - da part dij set ëspirit che stan danans a Sò Tròno e da part ëd Gesù Crist, che a l'é ël testimòni fedel, ël prìm arsussità dai mòrt, ël Re dij re dla tera. Chiel che an veul bìn e a l'ha liberane con sò sangh, dai nòstri pecà, e che a l'ha fàit ëd noiàutri un regn ëd sacerdòt, al servissi 'd De, sò pare. A chiel sia la glòria e la potenza ant ij seécolj dij sécoj. Amen. Vardé! A ven an sle nìvole, e tuti a lo vëdran, ëdcò coj che a l'han massalo: e tuti ij pòpoj ëd la tèra as sentiran an colpa. Sì, parej! Amen. "Mi i son l'Alfa e l'Omega, ël prim e l'ùltim", a dìs Nosgnor-De, "i son Col che a l'é, che a l'era e che a ven, ël Tut Potent!" [Arvelassion 1 (4-8)].

J’ùltime paròle ‘d David. "Coste-sì a son j’ùltime paròle ‘d David. “Oràcol ëd David, fieul ëd Jessé, òracol ëd l’òm elevà al gré pì àut, che ‘l Dé ‘d Giacòb a l’ha consacralo e ch’a l’é ‘l compositor dij salm che Israel tant a-j pias ëd canté. A l’é lë Spirit ëd Nosgnor ch’a parla an mi; soe paròle a seurto da mia boca. A l’ha dilo ‘l Dé d’Israel, la Ròca d’Israel ch’a l’ha parlame: “Se col ch’a governa a l’é giust, s’a governa con timor ëd Dé, antlora col-lì a sarà luminos com ij ragg dël sol ch’a së spantio a l’alba, coma na matin sensa nivole, coma col ësplendrior che, passà la pieuva, a fà chërse l’erba dla tèra. Nosgnor a l’ha sernù mi e mia famija parèj ch’a vnissa na dinastia. A l’ha siglà con mi n’aleansa eterna. L’acòrd ch’a conten a l’é rangià e garantì precis: a sicura mia stabilità e ‘l bon ésit ëd lòn ch’i buto man ëd fé. Coj ch’a rispeto nen Nosgnor, nopà, a son tanme ‘d card servaj ch’as campo vìa: për motiv ëd soe spin-e a j’é gnun ch’a-j toca con le man. A venta dovré n’utiss ëd fer për tajeje, peuj a ven-o dël tut brusà dal feu”" [2 Samuel 23 (1-7)].

Salm 132. Lë scritor a ‘rciama a la ment ëd Nosgnor la devossion ëd David e soe promësse riguard a la dinastia ‘d David e ‘d Gerusalem. "Càntich dij pelerin ch’a monto a Gerusalem. "Arcòrd-te, ò Signor, ëd David e ‘d tut lòn ch’a l’ha patì. Al Signor chiel a l’ha fàit un giurament, na promëssa al Potent d’Israel: “A la sosta ‘d mia ca mi i intrerai pa, ant ël mè let im cogiarai nen pr’ arposé,  nì ij mè euj i sarerai për deurme, fin a tant ch’i treuva un leugh për fabriché na ca për Nosgnor, un santuari pr’ ël Potent d’Israel”. I l’oma savù che l’Èrca a l’era a Efrata, peui i l’oma trovala ant la pian-a ‘d Jàar. Introma, donca, al santuari ‘d Nosgnor, prostërnom-ne dëdnans al taburet dij sò pé. Àuss-te, ò Signor, e intra ‘nt ël leugh ëd tò arpòs, ansema a l’Èrca, segn ëd tò podèj. Che ij tò sacerdòt a sio arvestì ‘d salvëssa, ij tò sërvent fedej ch’a canto ‘d gòj. Pr’ amor ëd David, tò sërvent, arfusa nen ël rè ch’it l’has sernù. Nosgnor a l’ha fàit un giurament a David con na promëssa ch’a sarà mai pì artratà: “An sù tò tròno i butrai un dij tò dessendent. Se ij tò dessendent a rispeto ij termo ‘d mia aleansa, e le prescrission ch’ i-j mostrerai, antlora toa dinastìa a chiterà mai”.  Përché Nosgnor a l’ha sernù Gerusalem, a l’ha volùa për soa ca. “Sto-sì a l’é ‘l leugh dël mè arpòs për sèmper”, a l’ha dit, “am pias pròpi sta sità, i l’hai pijala për mia residensa. Mia benedission a sarà semper dzura chila e i la rendrai an fior. Ij sò pòver a mangeran fin-a ch’a na veulo. I vestirai ij sò sacerdòt ëd giustissia, e ij sò sërvent fedej a canteran ëd gòj. Belelà i farai chërse ‘l podèj ëd David; col ch’i l’hai consacrà a sarà na lus për mè pòpol. I vestirai d’onta ij sò nemis, ma chiel a sarà ‘n rè glorios" (Salm 132).

Orassion: Nosgnor, ch'it ses tut-potent e etern, tò volèj a l'é 'd ristabilì tute le còse an tò Fieul bin-amà, ël Rè dij rè e 'l Signor dij signor: acòrdane, an toa misericòrdia, che ij pòpoj ëd la tèra, separà e rendù s-ciav dal pecà, a peudo esse liberà e portà ansema sota tò domini 'd grassia; ch'a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un so, Dé, ora e për sèmper. Amen.

Leture bìbliche dël lessionari - 22 Novèmber 2015 - ùltima Duminica dòp Pancosta - Crist ël Rè [2 Samuel 23 (1-7); Salm 132 (1-13); Arvelassion 1 (4-8); Gioann 18 (33-37)]. Predicassion an italian: Sette verità da considerare.