venerdì 22 gennaio 2016

Cand ch'a së scota con atension la Paròla 'd Nosgnor a càpita che... [Dominica 24/1/2016]




Check this out on Chirbit

Nosgnor Gesù Crist a conossìa lë Scriture Sante, a-j rendìa onor coma génita Paròla ‘d Dé e a le lesìa an pùblich. An tra le tante ocasion che Chiel a lo fasìa, i trovoma l’episòdi dl’Evangeli ëd costa Duminica: Luca 4:14-21. Coma ch’a l’era sòlit ëd fé ant ël dì ‘d festa fin da cand ch’a l’era cit con ij sò, Gesù a va a la sinagòga ‘d Nazaret. Gesù a l’era già dventà famos e për la gent ëd Nazareth a l’era n’onor avejlo là pr’ ël servissi divin. A-j dan da lese e comenté lë Scriture Sante e tùit j’euj a son fiss an sù chiel. Scotoma ës tòch dl’Evangeli.
"Antlora Gesù, pien ëd la potensa dlë Spirit Sant, a l’é tornass-ne an Galilea. Soa arnomansa a l’é spantiasse për tut ël pais d’antorn përchè a mostrava ant le sinagòghe ‘d lor e tùit a lo laudavo. Quand ch’a l’é rivà a Nazaret, andova ch’a l’era chërsù, com a l’era sò costum a l’é intrà ant la sinagòga e a l’é levasse për lese le Scriture. E a l’han daje ‘l lìber dël profeta Isaìa e, dovert ch’a l’ha avulo, a l’ha trovà ‘l passage anté ch’a l’é scrit: “Lë Spirit ëd Nosgnor a l’é dzura ‘d mi, për motiv ch’a l’ha onzume; a l’ha mandame a porté la bon-a neuva ai pòver, për nunsié ai përzoné la libertà, ai bòrgno ch’a torno a s-ciairé, e a coj ch’a son crasà ch’a saran liberà; a proclamé l’ann ëd grassia ‘d Nosgnor”. Peui a l’ha sarà ‘l lìber e a l’ha dalo andarera a l’ëstant e a l’é setasse. J’eui ‘d tuti coj ch’a j’ero ant la sinagòga a j’ero fissà an sù chiel. Antlora a l’é butasse a dije: 'Ël tòch ëd Ëscritura ch’i l’eve giusta sentì a l’é compisse bele ancheuj!'”.
Për tanti, ancheuj, scoté o lese da le Sante Scriture a l'é quejcòsa ch'a na son costumà e a-j dis nen tant. Për d'àutri a l'é na novità. Contut, soens as rendo nen cont che lë Scriture Sante a l'é la Paròla eterna 'd vrità che Nosgnor n’adressa e che lë Spirit Sant, viv e potent, a deuvra për dësvijene da nòst seugn e fene bugé. Costa Paròla a nunsia dzurtut lòn che Nosgnor a fà an sò Fieul Gesù Crist për salvene da la maledission dël pecà e liberene. Ant la sinagòga 'd Nazareth, Gesù a les dal lìber dël profeta Isaìa. A l'é la predission ëd lòn ch'as compiss an chiel: na bon-a neuva. Ël Crist a l'é "l'onzù" col che Nosgnor a l'ha consacrà per dé a l'umanità na speransa. Coj che Gesù a l'arsèivo coma sò Signor e Salvator a treuvo 'd richësse infinìe, na libertà génita, a torno a s-ciairé e a vëdde 'l sens ëd soa vita 'd lor, a peudo gòde d’arlass dal crasament ch'a-j pèisa an sla schin-a, e as n'acòrzo coma për lor a sia rivà 'l temp ëd la grassia: soa arconciliassion con Nosgnor. Per vàire 'd lor a Nazaret ch'a scoto, cole paròle a son un motiv d'ofèisa e a j'arfudo, ma për d'àutri na pressiosa ocasion për cambié soa vita 'd lor. Cost "efet" dla Paròla 'd Nosgnor a l'é l'istess ancheuj. E vojàutri, scutene con atension lë Scriture? I trovreve la neuva 'd Gesù Crist e vòstra vita a sarà pi nen l'istessa.

Lese le Scriture an pùblich a l’é ‘dcò esemplificà ant ël Testament Vej cand che ‘l pòpol d’Israel, pen-a tornà da l’esili, as riuniss për scoté la letura dla Lej ëd Nosgnor (Le Scriture Sante). La letura a ven dal lìber ëd Neemìa. Armarché bin, nen mach la comossion ëd la gent a sente la letura dla Bìbia, ma ‘dcò l’atension ch’a-j dan. Armarché ‘dco coma ch’a-j sia nen mach la letura, ma ‘dcò la spiegassion e coma coj ch’a scoto a sio nen mach përson-e adulte, ma ‘dcò le masnà ch’a peudo comprende.
"Tùit j’israelita a j’ero giumai stabilisse ant soe sità e, quand ch’a l’é rivà ‘l mèis ch’a fà set ëd l’ann tut ël pòpol a l’é congregasse unànim1 ant la piassa ch’a-i é giusta dëdnans a la Porta dle Aque. A l’han ciamaje a Esdra, ël magìster dla Lej ch’a portèissa ‘l lìber dla Lej ëd Mosè che Nosgnor a l’avìa dàit a Israel. Parèj ël sacerdòt Esdra a l’ha portà ‘l lìber dla Lej dëdnans al pòpol congregà. A-i era j’òm, le fomne e tùit ij cit ch’a podìo comprende. A l’era ‘l prim dì dël mèis ch’a fà set. Ambelelà, ant la piassa ch’a stà dëdnans a la Pòrta dle Aque, da l’alba fin-a a mesdì, Esdra a l’ha lesù ‘l liber ëd la Lej ëd Mosè a j’òm, a le fomne e ai cit ch’a podìo comprende. Tut ël pòpol a fasìa motobin d’atension a la letura. Esdra, ël magìster dla Lej, a stava drit an pé dzura na tribun-a ‘d bòsch ch’a l’avìo prontajla për l’ocasion. (...). Esdra, ch’a stasìa an bela vista dëdnans al pòpol, a l’ha dovertà ‘l lìber dëdnans a tuti. Quand ch’a l’han vëddù ch’a dovertava ‘l lìber, tùit a son alvasse an pé. Esdra a l’ha benedì Nosgnor, ël gran Dé, e tut ël pòpol a l’ha aussà le man e a l’ha rësponduje: “Amen! Amen!”. Peui a son prosternasse fin-a a toché la tèra con la front pr’ adoré Nosgnor. Antramentre che ‘l pòpol a stava drit a sò pòst, quej Levita a-j dëspiegavo la Lej. (...) A lesìo ‘d manera ciàira ël lìber ëd la Lej ëd Nosgnor e a na dëspiegavo ‘l sens. Parèj a giutavo ‘l pòpol a comprend-ne ‘l test. Tut ël pòpol a l’era motobin comòss a sente le paròle dla Lej. Për lòn Neemìa, ch’a l’era ‘l governator, Esdra, ël sacerdòt e magìster dla Lej, e ij Levita ch’a na dëspiegavo ‘l test a la gent, a l’han dije: “Ël dì d’ancheuj a l’é ‘n dì sant, dedicà a Nosgnor, vòst Dé. Àbie nen ëd magon e pioré nen!”. Esdra a l’ha giontà: “Andé e fé festa: mangé ‘d ròba bon-a e bèive bin. Fene part con coj ch’a l’han gnente ‘d pront, përchè ‘l dì d’ancheuj a l’é ‘n dì sant, dedicà a Nosgnor. Sie nen trist: che la goj ch’a ven da Nosgnor a sìa vòstra fòrsa!”.
La tersa letura a ven da la litra dl’apòstol Pàul ai cristian dla sità ‘d Corinto. A trata ‘d coma ch’a-i sio ant ël pòpol ëd Nosgnor persone-e diverse e dotà ‘d capacità diverse. Gnun a l’é da meprisé, tùit a son ij bin-ëvnù e minca un ëd lor a l’ha soa importansa e fonsion.
“Un sol còrp e vàire member. "Ël Crist a l’é tanme ‘l còrp uman, ch’a l’é un, contut ch’a l’àbia vàire mèmber; tùit ij sò mèmber, bele ch’a sio tanti, a fan un sol còrp. An tra ‘d nojàutri a j’é dij giudé e dij grech, dij s-ciav e dij lìber, ma tùit i soma stàit batesà ant un sol Ëspirit për formé un còrp sol, e tùit i l’oma borasse d’un medésim Ëspirit. A l’é pròpi parèj: ël còrp a l’é fàit ëd vàire part diverse, nen mach ëd na part sola. Se ‘l pé a disèissa: “Përchè ch’i son nen la man, i son nen dël còrp”, nen për lòn a chitrìa ‘d fé part dël còrp. E se l’orija a disèissa: “Dàit che mi i son nen n’euj, i son nen part dël còrp”, nen për lòn a chitrìa ‘d fé part dël còrp. Se tut ël còrp a fussa n’euj, coma podrìo-ne sente? Se tut ël còrp a fussa n’orija, coma podrìo-ne nufié? Ma Nosgnor a l’ha dëstribuì ant ël còrp minca un dij mèmber ëd la manera che chiel a l’ha vorsù. Se tut ël còrp a l’avèissa mach un mèmber, còsa sarìa-lo dël còrp? Parèj, donca, ij mèmber a son tanti, ma ‘l còrp a l’é un. L’euj a podrìa mai dì a la man: “I sai nen còsa fene ‘d ti!”, nì gnanca la testa ai pé: “I sai nen còsa fene ‘d vojàutri”. Bin al contrari, ij mèmber dël còrp ch’a smijo ij pì deboj, a son motobin pì necessari. Coj ch’a smija ch’a sio meno degn, i-j onoroma con pì d’atension; e le part ch’a son an noi le meno bele da vëdd-se a son le pì parà10. A l’é parèj ch’i guernoma con atension cole part ch’as deuv nen vëdd-se, mentre le part ch’a mérito pì d’onor a l’han nen da manca d’esse soagnà an cola manera. Nosgnor a l’ha rangià ‘l còrp ëd tal manera ch’a l’ha dàit pì d’onor ai mèmber ch’a n’han meno da manca. A l’é sòn ch’a stabiliss l’armonìa ant ël còrp, parèj che tùit ij mèmber a soagno j’un j’àutri. Parèj, se na part a patiss, tute le part a patisso con chila, e se na part a l’é onorà, tute le part a s’arlegro con chila. Bin, antlora, vojàutri i seve ‘l còrp ëd Crist e ognidun a n’é un mèmber. Vardé cole ch’a son quaidun-e dle part ëd la cesa: an prim leugh a j’é j’apòstoj, an scond leugh a j’é ij profeta, an ters leugh ij magister; dapress a j’é coj ch’a l’han ël podèj ‘d fé ‘d miracoj; peuj coj ch’a l’han ël cadò d’operé ‘d varision, coj ch’a peudo giuté j’àutri, coj ch’a l’han ël don ëd fé da guida, e coj ch’a peudo parlé an lenghe ch’as conòsso nen. Tuti son-ne apòstoj? Tuti son-ne ‘d profeta? Tuti son-ne ‘d magister? Tuti l’han-ne ‘l podèj ëd fé ‘d miracoj? Tuti l’han-ne ‘l cadò ‘d fé operé ‘d varision? Tuti parlo-ne an lenghe ch’as conosso nen? L’é-lo che tuti a j’anterpreto? Sicur che ‘d nò! Ora susté ij cadò ch’a son pì ùtil, ch’a giuto da pì. Adess i veuj mostreve la manera ‘d vive ch’a l’é la mej ëd tute".
L’ùltima letura a l’é cola dël Sal 19. Ambelessì ël poeta a lauda Nosgnor perché Chiel a l'ha 'rvelasse tant ant ij cej quant ant la Lej 'd Mosè. Peuj a na tira le some con na preghiera, anté ch'a ciama al Signor ëd guernelo dal pecà e d'aprové ij sò pensé e le soe paròle. Armarché coma tut ant l’univers ëd Dé “a parla” ‘d Chiel e coma Nosgnor an parla tant pr’ ël mojen ëd lòn ch’a l’ha creà che, an manera ciàira, pr’ ël mojen ëd Soa Paròla scrita.
Ij cej a nunsio la glòria 'd De, la vòlta del cel an fà conòsse l'euvra 'd soe man. Un dì a fà passé 'd conossensa a l'àutr dì, e na neuit a 'rvela la grandëssa 'd De a n'àutra neuit. A l'é pa na lenga, a son pa 'd paròle ch'as peusso nen antende. Soa vos a 'rsona da part a part dla tèra, soe paròle a viagio fin-a a l'orisont pì lontan. Ant ël cel Dé a l'ha piantà na tenda për ël sol. Tanme në spos, ël sol a seurt da soa stansia da let. A l'é tanme n'òm fòrt ch'a l'ha gòj 'd fé soa cursa. Chiel a ven fòra da l'orisont ël pì lontan e a va da na part a l'àutra dël cel; a-i é gnente ch'a peussa scapé da sò calor. La lej dël Signor a l'é përfeta e a guerna la vita 'd coj ch'a l'osservo. Dle régole ch' ël Signor a l'ha stabilì as peul fidesse. A dan ëd sapiensa a coj ch'a l'han nen d'esperiensa. Ij precet dël Signor a son giust e a rendo gioios ël cheur. Ij comandament dël Signor a son pur e a 'nlumino j'euj. Ij comand ëd tëmme 'l Signor a son giust e a duro për sèmper. Ij giudissi ch'a l'ha dàit ël Signor a son degn ëd fiusa e dël tut giust. A l'han un valor pi grand che l'òr, fin-a da na granda quantità d'òr. A son pì doss che l'amel, fin-a pì doss dl'amel ch'a ven diret da 'n cotel d'avije. A l'é pròpi vera: tò servitor a trova ambelelà na guida moral sicura. Coj ch'a-j scoto a trovo na grand' arcompensa. Chi é-lo ch'a podrìa comprende tùit ij sò eror? Përdon-me ij pecà ch'i l'hai fàit për fala. An pì, ten lontan tò servitor dal comëtte dij pecà 'd presunsion, parèj che la faso nen da padron an mia vita. Antlora i saraj sensa rimpròcc, nossent ëd trasgression grossere. Che le paròle 'd mia bòca e la meditassion ëd mè cheur a sio agreàbil dëdnans a Ti, o Signor, mia fòrsa e mè Redentor!".
Terminoma con n’Orassion - Dane la grassia, ò Signor, ëd rësponde pront a l'apel ëd nòstr Salvator Gesù Crist, e 'd nunsié a tuti la Bon-a Neuva dla salvëssa ch'a l'ha procurane, për che 'nojàutri e 'l mond antregh a peussa rendse cont ëd la glòria 'd soe euvre maravijose; ch'a viv e regna con ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, pr' ij sécoj dij sécoj. Amen.

Leture bìbliche dël lessionari - Duminica 24 'd Gené 2016 - Tersa Duminica apress l'Epifanìa -

Neemìa 8:1-3, 5-6, 8-10; 1 Corint 12:12-31a; Luca 4:14-21; Salm 19

Nessun commento:

Posta un commento