Provèrbi, cap. 15

Provèrbi

15

¹Na rëspòsta grassiosa^[1] a pasia la flin-a, na paròla grama^[2] a cissa la rabia.

²La lenga dj'òmini savi a fà sente 'l savor ëd la siensa, la boca dij fòj a spova mach ëd folarià.

³J'euj dël Signor a chito^[3] mai ‘d bèiché tant j'òm përvers che ij brav.

⁴Na boca ch’a dis ëd paròle ch’a fan ëd bin^[4] a l’é tanme l’erbo dla vita, ma quand ch’a l’é pien-a ‘d paròle grame a l’é ‘n crep al cheur.

⁵Ël fòl a rij ëd l'arpròcc ëd sò pare; chi nopà a ten dacont j'avertiment a l’é na përson-a sàvia.

⁶Ant la ca dl'òm giust a-i é ‘d richësse bondose, ma l’empi mach a sgàira ij sò profit.

⁷La boca dij savi a spantia ‘d siensa, ma ‘l cheur dij fòj a l’ha gnente da dé.

⁸Ij sacrifissi dj’empi a son n’abomisassion për Nosgnor, ma chiel a scota volenté j’orassion dij giust.

⁹Nosgnor a l'ha an ghignon coj ch'as pòrto mal, ma a l'ha car coj ch’a pràtico la giustissia.

¹⁰Coj ch’a chito la stra bon-a ‘rseivran un dur castigh; chi a l'ha an ghignon j'arpròcc andrà a meuire.

¹¹A Nosgnor as peul ëstërmesse gnente, gnanca s’i lo butèisse an cròta o fin-a ant l’infern, tant ëd pì chiel a sà lòn ch’a-i é ant ël cheur ëd na përson-a.

¹²Lë sfacià a veul pa esse arprocià: a l’é për lòn ch’i lo trovreve mai an tra ‘d përson-e savie.

¹³Un cheur alégher a rend la facia giojosa, ma, se 'l cheur a l'é malincònich, l'ëspìrit a l'é crasà.

¹⁴Un cheur savi a coltiva 'l savèj, la boca dij torolo a s'arpata 'd folairà.

¹⁵Për ij póver dësgrassià tùit ij di a son brut, për un cheur alégher a l'è sèmpe festa.

¹⁶A l'é mej avèj pòch con la tëmma 'd Dé, pitòst che avèj tanta ròba che un a n'ha mai pro.

¹⁷Un piat ëd verdura ansema a quajdun ch’at veul bin a l’é mej che mangé ‘n bistèch^[5] con quajdun ch’at veul mal.

¹⁸L'òm rabios a men-a 'd ruse, l'òm ëd pas^[6] a pasia ij ciacòt.

¹⁹La stra dël pìgher a l'é parèj a na përson-a ch’a l’abia da passé an mes a na cioenda dë spin-e; la stra dj'òm giust a l'é na stra lìbera an pian.

²⁰Ël fieul savi a l'é la gòj dël pare, ël fòl, n'ónta për soa mare.

²¹La folairà a-j pias a l'òm sensa sust; l'òm ëd cognission a va drit për soa stra.

²²Ij proget sensa 'n bon consèj a van a finì mal, nompà a van a bon fin se vàire a son ij consijé.

²³Savèj dé na rëspòsta a l'é na gòj për l'òm; coma che a l'é bin agradìa na paròla pronunsià al moment giust.

²⁴Ël senté dla vita a men-a an àut e a lo guerna da sghijé a bass anvers ël leugh dij mòrt.

²⁵Ël Signor a campa giù la ca dla gent boriosa e a goerna lòn ch’a l’ha la vidoa përchè gnun a-j lo pòrta vìa^[7].

²⁶A l’é n’abominassion për Nosgnor coj ch’a médito ‘d coma fé ‘d mal, ma a l'ha a car le paròle grassiose.

²⁷Col che a l'é goliard ëd profit nen giust a ruvin-a soa ca; ma col che a l'ha an ghignon ij cadò dla corussion a vivrà.

²⁸Ël cheur ëd l'òm giust a pensa bin anans ëd rësponde, ma la boca dij përvers a seurto mach ëd gramissie.

²⁹Nosgnor a resta da leugn dai përvers, ma a scota le súpliche dij giust.

³⁰La lus dj'euj a arlegra 'l cheur, na bon-a neuva a dà fòrsa^[8].

³¹La përson-a ch’a dà da ment a j’arpròcc ch’a men-o a la vita, a fàbrica soa ca an tra ij savi.

³²Col ch'arfuda j'arpròcc as dëspresia chiel midem, chi ch'a scota j'arpròcc a l'é na përson-a 'd sust.

³³La tëmma 'd Dé a l'é scòla 'd saviëssa, anans ëd la glòria a-i é umiltà.

Nòte

1. Ebràich:  “réplica, rispòsta dlicà.” L' adjective רַךְ (rach, “dlicà,mòrbid; tënner; gentil, molsin”; ) a l'è pì che na réplica ''còtia''; a l'é  concilianta, e a 'rvìscola torna bonimor e deuit.
2. Ebràich: “paròle dure, greve, ëd dolor”.” Ël sostantiv עֶצֶב (ʿEtsev, "dolor") a foson-a tanme genitiv ch'as peul atribuisse.
3. O “a bèico daspërtut”.
4. O “ch’a varisso”.
5. O “un beu grass”.
6. O “ch’a l’ha ‘d passiensa”.
7. O “ten frem ij finagi dla vidoa”.
8. Hébr. “a dà fòrsa a j'òss!.