giovedì 25 agosto 2016

Demolission e arcostrussion [Duminica 28/8/2016]



Check this out on Chirbit

Dësreisé e pianté… Dësblé e fabriché. A-i é ‘d vòte che as peul nen fé d’àutr che dësreisé e dësblé për arcomensé torna a pianté e a fabriché, për arpijé da prinsipi. Nosgnor Dé a l’ha falo vàire vòte con l’umanità, con Israel, sò pòpol sernù, e con la cesa. E lolì nen përchè l’òm a l’era vnuje mal, ma përchè l’òm a l’é parèj, a l’ha da esse parèj ant ij sò propòsit, almanch fin-a al moment che al pecà, che tut a manda ‘n ruin-a, a l’é përmetuje d’esiste. A-i sarìo tanti tòch ëd la Bibia che ‘d lolì a na son l’ilustrassion.

I vorìa mach mensionene ambelessì ël prim, dal lìber ëd la Génesi: “Quand che Nosgnor a l’ha vëddù coma ch’a chërsìa la gramissia dj’uman an sla tèra e che tut lòn ch’a l’avìo për la testa a l’era mach ëd fé ‘d mal, a l’é motobin crussiasse e a l’é pentisse d’avèj-je creà. Antlora Nosgnor a l’ha dit: “I farai dësparì da la tèra costa rassa uman-a ch’i l’hai creà. Tut a sarà ramassà vìa, da j’uman a le bestie - comprèise le creature ch’a rabasto an sla tera e j’osej dël cél. A son pentime d’avej-je fàit”. Contut, Nosgnor a l’ha vardà a Noè con benevolensa” (Génesiu 6:5-8).

Dëdnans a l’arogansa ‘d coj ch’a penso d’esse etern an sò malfé ‘d lor, Nosgnor Dé a-i manda dij profeta për nunsieje che se as n’arpentisso nen a saran ramassà vìa e tùit ij sò proget a saran dësblà. Ëd sòlit a coj profeta ‘d dësgrassie a-j chërdo nen e fin-a a-j përséguito, ma s’a son mandà da Nosgnor, lòn ch’a diso as compiss e, quand ch’a l’é tròp tard, ël pentiment a serv pì nen.

An tra coj profeta ‘d dësgrassie, ma ch’a fan bin a la salute, a la salvëssa ‘d coj ch’a l’han ëd cognission, a-i é ‘l profeta Geremìa, che Nosgnor a l’avìa daje costa mission: “Pròpi ancheuj i l'hai stabilite an sle nassion e an sij regn për ranché e svërsé, për dësreisé e demolì, për costrùe e pianté". Ancheuj i vardoma a soa vocassion.

La vocassion ëd Geremìa

Lesoma lòn ch’a l’é scrit ant ël prim capìtol dël lìber ëd Geremìa “La paròla che Nosgnor a l'ha adressame a dis: 
"Anans ëd formete ant la pansa 'd toa mare, mi i l'hai sernute; e fin-a anans che ti it fussa partorì, mi i l'hai consacrate; i l'hai stabilite profeta anvers le nassion". E i l'hai dit: "Ah, Nosgnor! Dabon mi i sai pa parlé, përchè i son tròp giovo: i son mach un gagno". Ma Nosgnor a l'ha rëspondù: "Dis nen 'Mi i son mach un gagno, përchè ti 't andras da tuti coj che mi it manderai, e tut lòn che mi it comanderai ti 't lo diras. Gnune tëmme dëdnans ëd lor përchè i’t darai mia protession", oracòl ëd Nosgnor. Antlora Nosgnor a l'ha dëstendù la man e tocame la boca; e a l'ha dime: "Varda, i l'hai butà mie paròle an toa boca. Pròpi ancheuj i l'hai stabilite an sle nassion e an sij regn për ranché e svërsé, për dësreisé e demolì, për costrùe e pianté" (Geremìa 1:4-10).
1. Nen na paròla d’òm

“La paròla che Nosgnor a l'ha adressame a dis...” (4).

Ël templ ëd Gerusalem a stasìa al sènter ëd la vita religiosa dël pòpol d’Israel. A l’era un grand compless ch’a servìa për l’esecussion ëd pràtiche religiose e ‘d sirimònie. Për lòn a l’avìo da manca d’un grand nùmer ëd përsonal ëspecialisà ch’a stasìa a sò servissi. A l’era ‘l travaj d’antreghe famije e un-a ‘d coste a l’era cola ‘d Geremìa. As sarìa bin podù spetesse che ‘dcò ‘l giovo Geremìa a fussa ancaminasse a fé l’istess travaj ëd soa famija ant ël meinagi dle sirimònie dël templ. A sarìa nen ëstàit parèj, përchè Geremìa a l’avrìa nen avù da fé con ëd sirimònie ma con ël porté a la popolassion e ai sò governant la paròla ‘d Nosgnor. Nosgnor Dé a l’avìa ciamà Geremia al ròlo ‘d profeta, na ròba nen bela da fé nì còmoda. As tratava dzurtut ëd porté dure critiche e denunsie dla condòta perversa, dle ingiustissie e dla corussion tant dij dirigent che dël pòpol. As tratava ‘d ciameje al pentiment e a l’ubidiensa al volèj ëd Nosgnor. As tratava ‘d mnasseje ëd castigh e ‘d dësgrassie s’a l’avèisso nen falo. Parèj, la cariera ‘d Geremìa a sarìa stàita mach ëd sagrin e ‘d përsecussion, përchè la gent a l’avrìa nen scotalo volenté. Cole ròbe-lì a sarìo staje, për ij governant e për la gent, mach ëd fastidi, ròbe ch’a vorìo nì scoteje nì chërdje. Cole paròle, ch’a fasìo nen piasì ëd scoteje, a j’ero nen cole ‘d Geremìa, che, s’a fussa mach ëstàit për chiel a l’avrìa portane bin d’àutre, ma ‘d paròle ‘d giudissi ch’a vnisìo da Nosgnor e ch’a j’ero, bele se dure e malfé da sente, për sò bin ëd lor. Ant ël Testament Neuv l’apòstol Pàul, che l’istess a l’avìa la vocassion ëd porté la Paròla ‘d Nosgnor, paròla ‘d giudissi e ‘d salvëssa, a scriv: “A l'é për costa rason ch'i sèmper ringrassioma Nosgnor che quand ch'i l'eve arsèivù 'l messagi 'd Nosgnor ch'i l'eve scotà da nojàutri, i l'eve arseivulo nen coma na paròla ch'a ven da l'òm, ma coma ch'a l'é përdabon, visadì na paròla ch'a ven da Nosgnor, na paròla ch'agiss con fòrsa an voi ch' i chërde” (1 Tessalonian 2:13).

2. Na Parola portà da gent predestinà

La prima paròla che Geremìa a arsèiv da Nosgnor a riguarda soa përson-a. Nosgnor a-j dis: “Anans ëd formete ant la pansa 'd toa mare, mi i l'hai sernute; e fin-a anans che ti it fussa partorì, mi i l'hai consacrate; i l'hai stabilite profeta anvers le nassion” (5).

Costa paròla a proclama che Nosgnor a l’é Sovran ëd manera assoluta an su tuta la realità, comprèise le creature uman-e. Nosgnor a l’é nen mach ël Creator ëd tut lòn ch’a-i é, ma ‘dcò col ch’a stabiliss, ch’a determina minca còsa e përson-a conform ai sò propòsit. L’apòstol a dis: “An Crist, ëdcò nojàutri i soma stàit reclamà coma 'd gent ëd Soa pertinensa, dàit ch'i soma stàit predestinà conforma 'l propòsit ëd Col ch'a compiss ògni còsa second ij sò proget” (Efesin 1:11); “...përchè coj che Chiel a l'ha preconossù, Chiel a l'ha 'dcò predestinaje a esse conform a l'imàgine ‘d Sò Fieul, parèj che Sò Fieul a sìa 'l prim nà antrames motobin ëd frej e 'd seur. Peuj, coj ch'a l'ha predestinaje, a l'ha 'dcò ciamaje; e coj ch'a l'ha ciamaje a l'ha 'dcò giustificaje; e coj ch'a l'ha giustificaje, a l'ha 'dcò glorificaje” (Roman 8:29-30).

Gnun a nass për asar e për minca un a-i é un travaj, na comission ch’a l’ha da compì ant la vita, n’incombensa ch’a l’ha da sodisfé ant ël mond. L’apòstol Pàul a lo savìa quand ch’a scrivìa: “Contut, fin-a da prima ‘d mìa nàscita, Nosgnor, ant soa grassia, a l’é piasuje ‘d serne pròpi mi. Parèj, a sò temp, chiel a la ciamame, e a l’ha arvelame sò Fieul përch’i lo nunsièissa a tute le gent. Tut sossì a l’é rivame sensa che mi prima i ciamèissa consèj a n’ànima” (Galati 1:15-16). Geremìa as rend cont d’esse stàit destinà, riservà a n’incombensa ch’a l’ha da sodisfé an soa vita: d’esse porteur, lator dla paròla ‘d giudissi e ‘d salvëssa ‘d Nosgnor, Geremìa a l’é nen un “qualsëssìa” tant me la Bibia a l’é nen un lìber ch’a val tanme j’àutri. La Bibia a l’é l’ùnica porteusa ëd cola paròla ch’a faliss mai. Geremìa as rendìa cont ëd la responsabilità ch’a l’avìa ‘d trasmëtte fedel lòn che Nosgnor a l’avìa fidaje, ch’a costa lòn ch’a costa. L’apòstol Pàul a scrivìa: “I arfusoma tut lòn che, fàit da stërmà, a podrìa fene vërgògna. I dovroma gnun-e furbarìe e i dëstorzoma nen la Paròla 'd Nosgnor. I disoma la vrità coma dë 'dnans a Nosgnor e tuti coj ch'a son onest a lo arconòsso” (2 Corinti 4:2).

3. Na parola ‘d potensa portà da person-e déboj

A la paròla d’arvelassion e ‘d vocassion che chiel a arsèiv, Geremìa a rëspond an arconossend che chiel a l’é nen a l’autëssa ‘d compì lòn che Nosgnor a-j ciama: “E i l'hai dit: "Ah, Nosgnor! Dabon mi i sai pa parlé, përchè i son tròp giovo: i son mach un gagno". Ma Nosgnor a l'ha rëspondù: "Dis nen 'Mi i son mach un gagno, përchè ti 't andras da tuti coj che mi it manderai, e tut lòn che mi it comanderai ti 't lo diras. Gnune tëmme dëdnans ëd lor përchè i’t darai mia protession", oracòl ëd Nosgnor. Antlora Nosgnor a l'ha dëstendù la man e tocame la boca; e a l'ha dime: "Varda, i l'hai butà mie paròle an toa boca” (6-9).

Geremìa a l’era mach un fiolin quand ch’a l’arsèiv la vocassion ëd Nosgnor ëd dventé ‘n profeta. Geremia as sent nen pro bon, fòra ‘d pòst, për sodisfé a cola incombensa. Quand che Nosgnor a ciama, a son tanti ij përsonagi dla Bibia ch’a diso ch’a son nen le përson-e giuste, e për vàire rason: chi ch’a l’ha tëmma, chi ch’a barboja, chi ch’a l’ha nen pro ‘d fòrse e chi, coma Geremìa a l’é trop giovo. Contut, Nosgnor a sa lòn ch’a fà e quand ch’a sern quajdun, chiel a l’ha soe rason. Soens coj ch’a sern, a j’euj dël mond a son nel le përson-e le pì adate, ma a l’é pròpi ant la debolëssa uman-a ch’as arvela la potensa ‘d Nosgnor, tant ch’as peussa dì che la glòria a l’é ‘d Nosgnor, e mai da l’òm. Sto-sì ël Testament Neuv a lo ciama “ël mëssagi ëd la cros”.

“Pensé mach a chi ch'a j'ero coj ch'a l'han arseivù la ciamada: a j'ero nen tanti ch'a podèisso dal mond esse considerà dij savant, o d'autorità; nen tanti ch'a godèisso 'd na posission privilegià ant la società. Ma Nosgnor a l'ha sernù lòn ch' ël mond a considera fòl, për ësvërgogné ij savant; Nosgnor a l'ha sernù lòn ch' ël mond a considera débol për ësvërgogné ij fòrt. Nosgnor a l'ha sernù lòn che an sto mond a l'é considerà 'd gnun cont e ch'a l'é dëspresià, pròpi për rende sensa valor lòn ch' ël mond a considera 'd pèis. parèj che gnun a peussa vantesse 'd quejcòsa dëdnans a Chiel. Nosgnor a l'ha butave 'n comunion con Crist Gesù. Për nòstr benefissi Nosgnor a l'ha fàit che Chiel medèsim a fussa nòstra sapiensa, giustissia, santificassion e redension, parèj che, coma ch'a l'é scrit, "Se quejdun a veul vantesse 'd quejcòsa, ch'as vanta dël Signor" (1 Corint 1:26-31).

4. Na parola ‘d demolission e d’arcostrussio
n

Ant l’ultim vers i trovoma fortì ël but dla mission ëd Geremìa: “Pròpi ancheuj i l'hai stabilite an sle nassion e an sij regn për ranché e svërsé, për dësreisé e demolì, për costrùe e pianté" (10).

Nosgnor a fida al profeta Geremìa n’euvra ëd demolission e d’arcostrussion. I podoma dì che l’istessa a sìa la mission dël messagi dl’Evangel ëd Gesù Crist, o bin dla Bibia antrega. Vàire ch’a son ancheuj coj ch’a preferisso che ij cristian a l’abio mach “un mëssagi positiv”, ëd pas, d’amor, ëd toleransa… N’euvra ‘d demolission, contut, a l’é pì che necessaria, a l’é ‘l fondament ëd na vera edificassion. La realità uman-a a l’é nen da esse mach “mijorà”, ma, pitòst, arcostruvìa, arfabricà përchè ch’a l’é marsa fin-a da le miole, guasta, mufìa, ruinà, drocà e lolì për motiv dël pecà ch’a l’ha corumpùa fin-a a la mòrt. Conseguensa dël pecà a l’é la mòrt: sossì a l’é ciàir ant ël messagi dla Bibia, dal prinsìpi a la fin. As peul nen butesse ansema ij tòch d’un mòrt ch’a spussa për la creassion d’un esse uman neuv e ch’a viv. La creassion a l’ha da esse neuva, e l’argenerassion a l’é l’euvra dle Spirit Sant quand ch’a fà dventé neuva na creatura uman-a për ël mojen dël pentiment e dla fèj ant ël Salvator Gesù Crist. L’euvra dla salvëssa an Gesù Crist a l’é nen da men-o che n’arsurression, n’argenerassion dlë spirit uman.

A l’era nen arcuperàbil la situassion dla società israelita al temp dël profeta Geremìa. D’arfòrme a j’ero nen pro, a j’ero neu pro d’artòch, ëd cite modifiche estétiche… Se la nassion antrega as fussa nen angagiasse (pòpol e governant ansema) ant na conversion nassional fin-a da le rèis al volèj arvelà ‘d Nosgnor, ant ël pentiment da soe trasgression, ël giudissi ‘d condan-a a sarìa abatusse ans loràutri sensa pietà. Gnun përdon o grassia a bon mërcà a l’avrio avù da spetesse. Nosgnor a l’é bon - lolì a l’é sicur - ma chiel a l’é ‘dcò giust.

Geremìa a l’ha gnun godiment ant l’esse ‘n profeta ‘d maleur e ‘d dësgrassie. Pura, chiel a l’avìa da dventé un mojen për ranché e svërsé, për dësreisé e demolì, për costrùe e pianté. Chiel a l’avìa da butesse contra ‘d rè, ëd sacerdòt, ëd profeta fàuss, contra ‘n pòpol ostinà e teston. A sarìa nen ëstàit belfé e për lòn a l’avrìa avù tanti patiment. Butesse contra l’antrega soa nassion a l’avrìa causaje ‘d dolor sensa fin, ma chiel a savìa ch’a l’era sò dovèj, col ch’a l’ha peui compilo fin-a a la fin. Lòn ch’a disìa a l’era dimostrasse ver, coma ch’a l’é ver tut lòn che Nosgnor a l’ha lassà për ëscrit an Soa Paròla e ch’i l’avrìo bin da pijela an sël sério.

Un mëssaggi ‘d pentiment

Gesù na vòta a l’ha dit: “Ëdcò vojàutri, s’iv pentisse nen ëd vòstri pecà, i andreve drit a la perdission” (Luca 13:3). Cost-sì a l’é ‘l mëssagi dl’Evangel, col ch’a nunsia pa na salvëssa a bon mërcà ma ch’a ciama al pentiment da nòstre trasgression al volèj arvelà ‘d Nosgnor e a la fej an Gesù Crist. Coj ch’a vorìo nen sté a sente Geremìa, a ghignavo ‘d chiel, e për felo sté ciuto a l’avìo dovrà ‘dcò la violensa contra ‘d chiel. Lòn ch’a disìa, contut, a l’era vera e soe mnasse a son realisasse malgré tut.

L’apòstol Pàul a disìa: “Per conseguensa, contut che Nosgnor a l’abia fàit a pòsta nen cas ai temp dla gnoransa adèss a comanda a tùit, daspërtut ch’a sio, ch’as pentisso, përchè a l’ha fissà ‘n dì quand che Chiel a giudicherà ‘l mond conforma giustissia, për ël mojen ëd n’òm ch’a l’ha destinà (a felo), dont a l’ha dàit preuva certa a tùit, quand ch’a l’ha arsussitalo dai mòrt” (At 17:30;31). E parèj a predicava Pé: "Aringreteve e che mincadun ëd vojàutri as fasa batesé ant ël nòm ëd Gesù Crist për l'assolussion dai vòsti pecà e i arseivrè 'l don dlë Spìrit Sant. Përchè la promëssa a l'é për vojàutri, për vòstri fieuj, e për tuti coj ch'a son lontan (da Nosgnor), për tuti coj che Nosgnor nòst Dé a ciamërà a Chiel” (At 2:38-39).

Ël mëssagi dl’Evangel, an efet, anans ëd nunsié la salvëssa an Crist, a avertiss che la zara ‘d Nosgnor a cascherà inevitabil an sù coj ch’as arpentisso nen dij sò pecà ‘d lor: “A l'é parèj che tò cheur andurì, ch' a veul nen convertisse, a s’ambarona adòss ël pèis sèmper pì grand dla flin-a 'd Nosgnor. An efet, a vnirà sicur ël dì dla flin-a 'd Nosgnor, cand che chiel a manifestrà sò giust giudissi. Chiel a darà a ognidun la paga conform lòn ch'a l'ha fàit: a darà vita eterna a coj che, costant ant ël fé 'l bin, a serco glòria, onor e inmortalità; ma chiel a arvërserà soa flin-a e 'l castigh, dzura coj che, orgojos, as arviro a la vrità e a ubidisso mach a lòn ch'a l'é nen giust” (Roma 2:5-7).

Lòn ch’a l’era la mission ëd Geremìa a l’ha da compisse ‘dcò për nojàutri: “Pròpi ancheuj i l'hai stabilite an sle nassion e an sij regn për ranché e svërsé, për dësreisé e demolì, për costrùe e pianté": ranché e dësreisé an nojàutri tut lòn ch’a l’é nen conforma al volèj arvelà ‘d Nosgnor për edifiché e pianté na manera neuva d pensé e ‘d vive. Tut ël rest a podrà nen seguité për tant, coma l’Israel dij temp ëd Geremìa. Tenoma a ment lòn ch’a disìa l’apòstol quand ch’a parlava ‘d soa esperiensa: “Sossì a l'é capitane përchè esse an Crist, an comunion con chiel, a veul dì dventé na neuva creassion, quajcòsa 'd neuv. I l'oma chità 'd vive a la veja manera e i l'oma comensà na neuva vita!” (2 Corint 5:17).


28 d'Agost 2016 - Duminica apress Pancòsta ch'a fà 15
Tòch da lese: Geremìa 2:4-13; Salm 81:1, 10-16Ebreo 13:1-8, 15-16Luca 14:1, 7-14


Orassion: Nosgnor tut-potent e fòrt, autor e daitor ëd tut lòn ch'a l'é bon: fà l'enta and nost cheur ëd l'amor për Tò Nòm; fà chërse in noi la vera religion; nuriss-ne con minca bontà; e fà ch'i pòrto 'l frut ëd euvre bon-e; për Gesù Crist, nòst Signor, ch'a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmper.

Nessun commento:

Posta un commento