Serne lòn ch’a l’é mej [Duminica 17/07/2016]

Seve-ne ‘d serne lòn ch’a l’é mej, o i ciape la prima ròba ch’av capita sensa cognission? Cole ch’a son për vojàutri le còse le pì amportante dla vita, vòstre priorità? Coj ch’a son ij vòstri criteri ‘d sernìa? N’episòdi dl’Evangel a n’adressa l’atension a doe fomne ch’a dasìo ‘d valor a còse diferente. Cola dle doe a ven laudà dal Signor Gesù Crist? Lesoma la stòria ‘d Marta e ‘d Marìa al capìtol 10 dl’evangeli ‘d Luca, dal vers 38.

“E a l’é rivà che, damentre ch’as n’andasìo, che Gesù a l’é intrà ant un paisòt, e na fomna, ch’a l’avìa për nòm Marta, a l’ha arseivulo an soa ca. Marta a l’avìa na seur, për nòm Marìa, che, tenendse setà ai pé ‘d Gesù, a scotava soa paròla. Marta, a l’opòst, as dasìa da fé an cusin-a për pronté da mangé. A l’é vnùa da Gesù e a l’ha dije: “Signor, a-i t’anfà gnente che mia seur a staga sì setà, damentre che tut ël travaj për pronté la sin-a i lo fasa mach mi? Disje donca ch’am daga na man!”. E Gesù a-j rëspond: “Marta, Marta, ti’t dase ‘d crussi e ‘d sagrin për motobin ëd còse; quand che mach na còsa a sarìa ‘d pì necessaria: Marìa a l’ha sernù lòn ch’a l’é mej e lolì a-j sarà nen gavaje” (Luca 10:38-42).

Foma na quaj considerassion an minca un dij vers ëd costa pcita conta.

Ël privilegi d’avèj an ca n’òspite strasordinari. “E a l’é rivà che, damentre ch’as n’andasìo, ch’a l’é intrà ant un paisòt, e na fomna, ch’a l’avìa për nòm Marta, a l’ha arseivulo an soa ca” (38). Col di-lì Gesù e ij sò dissépoj a l’ero d’artorn. A l’ero montà a Gerusalem a na festa. Për Gesù le feste dla tradission israelita a l’ero n’ocasion për ancontré ‘d gent, parleje e feje ‘d bin. Gesù a l’é la paròla ‘d Nosgnor Dé ch’a l’é fasse n’òm, e a-i é gnun ch’a sia mej che chiel ch’a peussa parlene ‘d Nosgnor e mostrene lòn ch’a l’é bon e giust për nòstra vita.

Quand ch’a son intrà ant ël paisòt ëd Betania, na fomna a l’ha anvitaje a soa ca për fé ‘n disné ansema. Cola fomna e soa famija a j’ero ‘d simpatisant ëd Gesù. Che gòj a l’han avune quand che Gesù a l’ha acetà col anvit! Che onor d’avèj pròpi Gesù an soa ca ‘d lor! Marìa, la padron-a ‘d cà, a l’era sùbit butasse a l’euvra për pronteje ‘l disné: Marta a savìa fé ‘d bon-e pitanse! Ant ël mentre, loràutri a l’avrìo comodasse antëcà për pijesse ‘n pò d’arpòs apress ëd le fatighe ‘d col di-lì. L’ospitalità a l’é un dij valor cristian ch’a son dij amportant e d’avèj coma n’òspite Gesù medésim a l’é ‘l massim! Gesù a dis: “Se quajdun am veul bin a scotrà mia paròla, e mè Pare a lo amërà, e i vniroma da col-lì, e i staroma an soa cà” (Gioann 14:23), e ancora: “Varda, i stago a la pòrta e a tambusso. Se quajdun a sent mia vos e ch’am deurb la pòrta, i intrarai da chiel e i farai sin-a con chiel, e chiel con mi” (Arvelassion 3:20). Cole-lì a son ëd promësse ch’a valo ancora ancheuj: che ‘d benedission!

Ël privilegi ëd sté a sente Gesù. “Marta a l’avìa na seur, për nòm Marìa, che, tenendse setà ai pé ‘d Gesù, a scotava soa paròla” (39). Loràutre doe a l’avìo j’istess sentiment d’amirassion për Gesù. A l’avrìo daje ‘l mej. Marta a l’era butasse a cusiné, nompà Marìa a l’era restà arand a Gesù coma ancantà ‘dnans ëd lòn ch’a disìa. A l’era nen ëd ciancie o ‘d drolarie lòn ch’a disìa.

Damentre che d’autri a l’ero andass-ne, na vòta Simon Pé a l’avìa dije a Gesù: "Signor! Da chi é-lo ch'i l'avrio mai d’andé? A l'é Ti ch'it l'has paròle 'd vita eterna!” (Gioann 6:68). A peul desse che Marìa a l’avìa ‘dcò faje a Gesù ‘d domande sù ‘d question che chila a l’avìa ant ël cheur, e Gesù as pìja ‘d temp a parlé con chila - a-j fà nen d’esse strach. Che Gesù as buta a parlé con chila a l’é già armarcàbil, ant un temp che le fomne a j’ero butà ant un canton e gnanca considerà! Marìa as na profita che Gesù a l’é pròpi an ca soa e a së desmentia ‘d tute j’àutre cose: vince la gnoransa e tiré da la sapiensa ‘d Nosgnor për chila a ven al prim pòst, fin-a anans dël disné.

L’esigensa ‘d sté a sente Gesù. “Marta, a l’opòst, as dasìa da fé an cusin-a për pronté da mangé. A l’é vnùa da Gesù e a l’ha dije: “Signor, a-i t’anfà gnente che mia seur a staga sì setà, damentre che tut ël travaj për pronté la sin-a i lo fasa mach mi? Disje donca ch’am daga na man!” (40). Marta a l’era pitòst fastidià che Marìa as na stasìa lì a “ciaciaré” mentre che chila as dasìa da fé an cusin-a. “E-lo chi son vòstra serva? É-lo ch’i son ‘la Cenerentola’ dla situassion? Përchè Marìa a sent nen ël dovèj ëd travajé ‘dcò chila? A pensa fòrsi d’esse na prinsipëssa? Le fomne a l’han da stesne an cusina, nen vera?”. Nen për Gesù! Lolì a l’é nen lòn che Gesù a mostrava! A l’é parèj che Marta a rimprocia fin-a Gesù che chiel a fasa nen sté Marìa “a sò pòst”! Gesù, contut, a sa bin che “l’assion” e nen le paròle a l’é d’amportansa. A sà che la sin-a a l’ha da esse prontà e a n’é arconossent dël travaj che për lòn a j’é da fé.  Mach che për Gesù a-i son ëd priorità, visadì, scoté la Parola ‘d Nosgnor a ven anans ëd tut. A l’é coma s’a disèissa: “Adess, Marta, ven sì ‘dco tì, la sin-a peul speté. A-i son ëd question amportante che Maria a l’ha butame dnans, e ch’a l’han da fé con le còse ‘d Nosgnor! Ven-sì ‘dco tì. Quand ch’i l’oma terminà, volenté tuti nojàutri i podroma bin giutete! Për Marta ‘l “servissi-ristorant” a l’era important, për Gesù amprende la sapiensa ‘d Nosgnor a l’era ancora pì amportant!

Lòn ch’a l’é pì amportant. “E Gesù a-j rëspond: “Marta, Marta, ti’t dase ‘d crussi e ‘d sagrin për motobin ëd còse; quand che mach na còsa a sarìa ‘d pì necessaria” (41). Ancora che con bel deuit e simpatìa, adess a l’é Gesù ch’a rimpròcia Marta. A l’é coma s’a-j disèissa: “I ten-o an bon cont tò angagg e ospitalità, contut i podoma bin mangé pì tard. I starai con vojàutri ancora nen pì tant: profitoma dij sti moment-sì e parloma ‘d ròbe ‘d pèis!”.

Sossì a l’é ‘dcò për nojàutri quand ch’i soma tròp sagrinà e ocupà për tante ròbe, ma scoté Nosgnor i lo butoma soens da part coma s’a fussa nen d’amportansa. An efet a l’ha ‘d precedensa!  La Scritura a dis: “Pijeve guarda dal dëspresié Col ch'an parla, përchè se 'l pòpol d'Israel a l'ha podù nen scampé quand ch'a l'han arfudasse 'd scoté Mosè, un mëssagé dla tèra, a l'é pì che sicur che nojàutri i podroma nen scampé s'i s’arfudoma 'd scoté Col ch'an parla dal cél!” (Ebreo 12:25).

Arconòsse lòn ch’a l’é pì ‘d valor. L’ùltim vers ëd nòst test a dis: “Marìa a l’ha sernù lòn ch’a l’é mej e lolì a-j sarà nen gavaje” (42). Lòn ch’a podrìa esse mej, për ëd bon padron ëd cà, che d’arsèive n’òspit d’amportansa con ëd gran riverense ant na ca bin furnìa e servje ‘n disné da prinsi? Feje vëdde la ròba ch’a l’avìa, soa diligensa e bon-a volontà, e vaniesse parèj soa aprovassion? Marta as la capiss. Vàire ‘d nòjàutri i l’avrìo fàit l’istess: i pensoma ch’a l’é l’angagg ch’i l’oma, ch’a serv për vaniene la grassia dla salvëssa o,“lucré j’andulgense”! Marta a pensava mach ëd fesse bela dënans a Gesù, ëd vaniesse soe làude e Marìa, “che ònta”, a stava lì setà a “fé gnente”! Contut, cola ch’a l’avìa capì lòn ch’a l’é l’Evangel ëd la grassia ‘d Gesù Crist, a l’era Marìa, nen Marta! An efet, la grassia ‘d Nosgnor a sarìa pi nen grassia s’i pensèisso ‘d podèjla vagné an na quaj manera, ma a sarìa n’arcompensa, na retribussion. Coma ch’a dis l’Apòstol: “Ora, s’a l’é për motiv ëd la grassia, a l’é pì nen për motiv ëd j’euvre bon-e; ma s’a fussa për j’euvre bon-e ch’a l’han fàit, a sarìa pì nen për motiv ëd la grassia, sëdësnò la grassia a sarìa pì nen grassia” (Roman 11:6).

Marìa a l’avìa gnun-e presunsion. A l’era butasse ai pé ‘d Gesù coma un-a ch’a l’ha gnente da smonje, an arconossend che Gesù a l’avrìa daje cola sapiensa ‘d vita che chila a savìa ‘d nen avèj. A l’é nen question ëd deje quajcòsa a Gesù, ma lassé che Gesù a-j dèissa lòn che chila a n’avìa pì da manca. Éh, éh, l’ospitalità, ël mangé, va bin, ma Gesù a l’avìa da deje quajcòsa ‘d motobin pì ‘d pèis, e chila a l’avìa sernù pròpi col-lì.

Ambelessì i l’oma quajcòsa ch’a smija a lòn ch’a l’era capitaje n’àutra vòta quand che Gesù a l’era fërmasse a parlé con na fomna samaritan-a mentre che ij sò dissépoj a l’ero andass-ne a caté da mangé. Quand ch’a son tornà, “...ij dissépoj a lo pregavo e a-j disìo: "Rabbi, mangia quajcòs!". Ma Chiel a-j dis: "I l'hai da mangé na ròba dont vojàutri i seve nen". Ansì ij dissépol a disìo an tra 'd lor: "Quajdun ha-lo fòrse portaje da mangé?". Gesù a-j dìs: "Mè mangé a l'é 'd fé la volontà 'd Col ch'a l'ha mandame e porté a compiment Soa euvra” (Gioann 4:31-34).

An nòstra conta Marìa a l’avìa preferì lòn che Gesù a l’avìa prontaje chiel da mangé, un pan dlë spirit. Ël disné a l’avrìo mangialo pì tard: adess lòn ch’a pì contava a l’era ‘l pan dla vita che mach Gesù a podìa déje. Marìa a l’avìa sernù lòn ch’a val ëd pì, lòn ch’a l’ha pì ‘d valor: sente atenta lòn che Gesù a l’avìa da dije e arsèivlo an soa vita.

Na vòlta Gesù a l’avìa contà sta parabola-sì: “Ël Regn dël cel a l'é tanme 'n mërcant ch'a va 'n serca 'd bele perle. Quand ch’a l'ha trovà na perla 'd grand valor, a l'é andass-ne a vende tut lòn ch'a l'avìa e peuj a l'ha catala” (Maté 13:45-46). Marìa a l’avìa sernù lòn che pì gnun a l’avrìa gavaje.

Conclusion

An ësto mond a-i é bin tante còse amportante e ‘d valor, ma a l’han nen un valor etern. Na vòta Gesù a l’avìa contà d’un ch’a l’era vivù mach për ambaroné ‘d richësse, ma a l’era mòrt e a l’era rendusse peuj cont d’avèj sgairà soa vita: a l’avìa perdù soa ànima përchè a j’era mai anteressass-ne ‘d butesse a pòst con Nosgnor, ch’a l’é la prima còsa ch’a conta ant la vita (Luca 12:21).

E nojàutri: l’oma capì lòn ch’a l’é lòn ch’a l’é mej e ch’a sarà mai pì gavane? Ëdcò për nojàutri lòn ch’a l’é mej as treuva ai pé dël Salvator Gesù Crist. A l’é scoté soa paròla ‘d sapiensa e ‘d grassia. Tut ël rest a l’é d’amportansa relativa. L’apòstol Paul a l’avìa fàit soa sernìa. A scriv: “Ancora pì 'd lòn, (ancheuj) i stimo ch' an confront ëd l'ecelensa 'd conòsse Gesù Crist, mè Signor, tut ël rest a sìa na pèrdita. Për Chiel i l'hai arnonsià a tut e a lo considero mach ëd drugia - e sossì përch’ i peussa vagné 'l Crist” (Filipèis 3:8).



17 ëd Luj 2016 - Duminica apress Pancòsta ch'a fà neuv - Amos 8:1-12; Salm 52; Colossèis 1:15-28; Luca 10:38-42

Orassion: Dé Tut-potent, la sorgiss ëd minca sapiensa, Ti't conòsses lòn ch'i l'oma da manca fin-a anans che nojàutri it lo ciamo, e ch'i soma gnanca bon ëd preghete coma ch'as deuv; àbie compassion ëd nòstra debolëssa e dane, an toa misericòrdia, lòn che për nòstra indegnità i n'ancaloma gnanca a ciamete e për nòstra borgnarìa i podoma nen ciamete; për Gesù Crist, nòst Signor, ch'a l'é degn e ch'a viv e regna con ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, pr' ij sécoj dij sécoj. Amen.