Quand che 'l sol, la lun-a e le stèile as dëstiss-ran (79. March 13:24-25)

A l'é belfé pijesse 'n bàilo quand ch'as les le Scriture Sante sensa esse costumà e comprende sò lengagi ch'a l'é nen sèmper còl ch'i dovroma nojàutri. A l'é bin vrità d'arsèive ancheuj, ma a l'é da 'ntende con l'inteligensa 'd coj ch'a jë studio dasend a soe paròle la significassion ch'a l'avìo antlora. Quand che Gesù a parla (a l'é 'l test ch'i vardoma ancheuj) che un dì 'l sol e la lun-a a dëstiss-ran e le stèile a croeran an sla tèra, col-lì a l'é 'n parlé figurà ch'a riguarda 'n giudissi moral e spiritual che antlora as comprendìa bin - a son pa 'd paròle da pijesse a la létera. Sercoma 'd fene la tradussion për l'ancheuj. përchè a séguita a esse 'n mëssagi atual.

"Ora, an coj dì-lì, apress la tribulassion, ël sol a sarà scurì e la lun-a a darà pì nen sò lusor. Le stèile dël cél a croeran e le potense del cél a saran socrolà. Antlora a vëdran ël Fieul ëd l'Òm ch'a vnirà an sle nivole con na gran' potensa e na gran' glòria. Peui a mandrà ij sò àngej; a samblerà ij sò Elet dai quatr vent, dal estrem dla tèra al estrem del cél" (March 13:24-25).

I vardoma 'ncheuj n'àutr tòch dël discors profètich ëd Gesù. Le professìe 'd Gesù an ës discors-sì a riguardo la fin ëd l'Israel ëstòrich ëd col'época-lì con la croa 'd Gerusalem e la dispersion dj'ebreo për tut ël mond. Coste professìe, contut, a peudo fé pijé 'n bàilo a coj ch'a-j leso sensa esse costumà al lengagi ëd la litratura profètica dël Testament Vej, sensa savèj che certe figure ch'a-i son dovrà, a venta nen pijeje a la létera, ma che soa significassion as arferiss a còse ch'a j'ero ciàire a la gent ëd col temp-lì, costuma coma ch'a j'ero a col lengagi.

La professìa 'd Gesù a dis: "ël sol a sarà scurì e la lun-a a darà pì nen sò lusor". Sol, lun-a e stèile a son nen ambelessì da 'ntendse a la létera coma s'as parlèissa dj'àster dël cél che nojàutri i-j ciamoma parèj. Cost lengagi a l'é gropà a j'amoniment che Dé a adressa al pòpol d'Israel për ël mojen ëd Mosè an Deuteronòmi 28. Nosgnor a-j dis ëd pijesse varda che s'a l'avèisso contravnì ai tèrmin ëd l'Aleansa ch'a-j gropava a chiel, a sarìa staje për lor ëd conseguense bin negative. A l'é parèj che Gesù a acusa l'Israel ëd sò temp d'infedeltà a l'Aleansa. Costa infedeltà a l'avrìa portaje a arfudé 'l Mëssìa midem che lor da tant a spetavo: na vera tragèdia! An efet, tut lòn ch'a j'ero coma pòpol sernù da Nosgnor a l'era finalisà a la vnùa dël Crist. Nen arconòsse che 'l Crist a l'era bin rivà (e ch'a l'era pròpi Gesù 'd Nasaret) e fin-a felo meuire, a l'avrìa costaje cara: la mission ch'a l'avìo arseivù a sarìa stàita sveuidà 'd significassion e coma pòpol a l'avrìo përdù soa tèra, soa sità (Gerusalem), sò templ, soa unità 'd nassion, e lor a sarìo dësbergiairasse për tut ël mond. Lor a l'avrìo përdù soa identità 'd lor. Se un a përd soa identità a l'é pì gnente e bele s'a preuva 'd ten-e anvische 'd tradission, ...as peul nen mach vive d'arcòrd e 'd selebrassion veuide o ch'as na dà 'd significà diferent. Për cola generassion dj'ebreo tut a sarìa drocà, croà, parèj se lë stèile a dovèisso droché an sla tèra e 'l sol e la lun-a a dovèisso perde sò ciàir. A l'era la fin ëd sò mond ëd lor.

An efet, lë scurament e la croa 'd sol, lun-a e st la Scritura Santa a l'é sìmbol ëd decadensa, rovin-a e mòrt. La vita dla nassion d'Israel a sarìa stàita dëstissà dl'istessa manera che për un òm ch'a meuir ël ciàir dj'àster a-j serv pì nen. A l'é an costa manera che 'l lìber 'd Kohelet a fà la dëscrission ëd la vita uman-a: "Arcòrdte ‘d tò Creator ant le giornà ‘d toa gioventura prima ch’a rivo ij dì ‘d magon e j’agn andova ch’it dovras dì: 'l’hai pì gnun-e sodisfassion'. Prima ch’a tò euj së scuriran ël sol, la lus, la lun-a, e le stèile e a torno le nìvole dòp ëd la pieuva; quand ch’ij vardian ëd la ca a tërmolëran e ij vajant a vniran curv e le fomne ch’a mulin-o ‘l gran a chitëran ëd travajé, përchè a son restà am pòche, e ‘l top a vada a vagné cole ch’a vardo da le fnestre" (Kohelet 12:1-3).

A riguard d'Israel, Nosgnor a l'avìa fàit costa promëssa: "Nò, i s-ciaprai nen l'aleansa ch'i l'hai fàit con chiel, i n'artirerai gnanca nà paròla. I l'hai fàit un giurament a David e, an mia santità, i peudo nen busiardé. Soa dinastìa a seguiterà për sèmper, sò regn a durerà tanme 'l sol. A sarà eterna tanme la lun-a; ël cel a l'é na testimoniansa 'd mia fidelità" (Salm 89:36-37).

Ëdnans a l'infedeltà d'Israel, ël cors dël "fium" dla stòria dla salvassion a sarìa stàit devià e a l'avrìa pijà na neuva diression. Nosgnor Dé a sarìa vnù da lì a pòch a giudiché la nassion ch'a l'era gropà a chiel da 'n pat, gavandje soa glòria 'd chila.

Ant ël discors ëd Pancòsta, l'apòstol Pero a mension-a le paròle dël profeta Gioel 2:31 e a dis: "Ël sol a vnirà scur, la lun-a as cangerà 'd sangh, prima ch'a-i riva 'l Dì 'd Nosgnor, grand e teribil". Ëd sicur chiel a 'ntendìa pa che a la vnùa dlë Spirit Sant a Pancòsta, ël sol a sarìa dventà ëscur, la lun-a 'mpinìa 'd sangh e le stèile a përdabon sarìo croà dal cél - cola-lì a l'era na manera 'd parlé për dì che Israel a sarìa stàit giudicà e condanà e "ël flambò" dij propòsit ëd Nosgnor a sarìa passà 'd man da l'Israel istitussional a 'n pòpol neuv, col dij chërdent an Gesù Crist, sìa ebreo che pagan, butà ansema coma na realità neuva: la gesia cristian-a. L'apel ch'a fà Pero a Pancòsta a l'é tanme na dësfida a chërde ant ël Crist apress ch'a fussa tombà 'l giudissi 'd Nosgnor an Gerusalem, ch'a l'era slontanasse da Nosgnor.

A l'é parèj che ambelessì as trata nen ëd l'anunsi 'd disaster ambientaj, dla "fin dël mond" che, scond a lòn che tanti a diso ancheuj, a rivran quand che Gesù a sarà d'artorn e ch'a stabilirà sò regn dël cél, ma 'd col giudissi 'd Nosgnor ch'a tomba 'dcò ancheuj an sla testa 'd coj ch'a contravnisso a soa Aleansa.

Quand ch'as parla 'd giudissi 'd Dé, parèj, i l'oma da pensé nen a quaicòsa d' "apocalitich" coma 'd sòlit as pensa e tanti a diso. Un mond ch'a 'rnega Nosgnor, na përsona ch'as arfuda 'd chërde a Nosgnor Gesù Crist, a l'é për fòrsa 'n mond o na vita ch'a l'é scura, ant ël top da la mira moral e spiritual, un mond o na përson-a condanà, përdùa, ch'a va a la fin, përchè mach Gesù Crist a l'é "ël ciàir ëd cost mond". Sensa 'd chiel a l'é coma s'a manchèissa la lus dël sol e dla lun-a e tut ël cél a fussa sensa pì dë stèile. La glòria dle nassion ch'a 'rnego la lus ëd Gesù Crist a-j sarà portà vìa, a l'é mach vanaglòria.

Israel as dasìa blaga d'esse: "an rapòrt con Nosgnor; it conòsse sò volèj e, amaestrà da la Lej, it sas disserne lòn ch'a l'é mej; ti 't dise d'esse na guida për 'd coj ch'a son bòrgno, na lus për coj ch'a son ant lë scur; ël precetor dij gnorant, ël magister ëd coj cha san gnente, përchè ant la Lej ti 't trove n'espression ciàira dla conossensa e dla vrità" (Roman 2:17-20). Contut, apress d'avèj arpossà Gesù 'd Nasareth, ch'a l'é 'l Mëssìa, Israel a l'era dventà chila madésima 'd "top" e la girindòla dël templ ëd Gerusalem a sarìa stàita dëstissà.

A coj ch'a-j van dapress al Crist, contut, l'Apòstol a scriv: "vojàutri i seve na gent sernùa, un sacerdossi regal, na nassion santa, un pòpol riscatà, për ch’i nunsie le virtù ‘d col ch’a l’ha ciamave a seurte fòra dal top për esse anluminà da sò ciàir maravijos" (1 Pero 2:9).

PREGHIERA

Nosgnor Gesù Crist a dis che mi, ch'a-j chërdo e ch'a-j vado dapress, i son "ël ciàir dël mond" e 'dcò che 'l ciàir dij pecator ch'a veulo nen arpentisse, dij cristian e dla gesia infedel as dëstissa e a serv pì nen. Che 'l lum ëd la fede, antlora, a resta a mi sèmper bin anvisch, che gnente 'd pecaminos a bofa contra soa fiama për dëstissela. Mach antlora chila a farà ciàir la stà ancé che mi e tanti d'àutri a marcio. Amen.

Duminica 31 'd Mars 2019 - Quarta Dumìnica 'd Quarésima

Leture bìbliche: Giosuè 5:9-12; 2 Corinti 5:16-21; Luch 15:1-3; Salm 32

Pare dla grassia, che Tò fieul benedì Gesù Crist a l’é vnù giù dal cél për esse ‘l ver pan ch’a dà la vita al mond; Dane semper ëd pì dë sto pan, përchè Chiel a peuda vive an nojàutri, e nojàutri an Chiel; ch’a viv e regna con Ti e con lë Spirit Sant, un sol Dé, ora e për sèmper. Amen.